mercoledì, dicembre 31, 2008

Blynyddoedd newydd a fu'n fras

Dyna ni, un arall ar ben! Wel, bron. Wn i ddim pa gynllun sydd gennyf mewn difri, cofiwch. Cofiaf flynyddoedd yn ôl ddeffro i’r flwyddyn newydd yn sied Jarrod ym Maes Coetmor. Os cofiaf, nid blwyddyn ragorol mo honno, achos mae dechrau’r flwyddyn yn sail i weddill y flwyddyn.

Dwi wedi treulio’r flwyddyn newydd yn Llanrwst efo’r Dwd ac yn Nhŷ Isaf ers hynny.

Ddwy flynedd yn ôl 2006/07, ro’n i’n Clwb Ifor Bach lle’r oedd y cowntdown yn shait a neb yn gwybod pryd ddechreuodd yn flwyddyn ar ôl y llall. P’un bynnag mi ffraeodd y Rhys a’r Sion a’m gadael innau i fod, lwcus bod Helen yno neu ben fy hun y byddwn. Y flwyddyn wedyn ro’n i’n y Cayo Arms a bu i mi chwydu – a choeliwch chi fi dwi wedi chwydu lot eleni. Mynd yn hen a methu handlo’r êl ydi hynny, fetia i.

Ta waeth, gwaeth i mi fod yn sifil, o be mae hi werth, a dymuno blwyddyn newydd dda i chi gyd. Efo’r wasgfa economaidd am ddwysau bydd hi’n flwyddyn gachu yn 2009, cewch weled, ond gwnewch y gorau ohoni, myn diân.

lunedì, dicembre 29, 2008

Y Cyri

Dydyn ni ddim yn deulu o gyrïwyr cogyddol, neu fel arall teulu o bobl sy’n coginio cyris. Ond mae tro ar fyd wedi dyfod wrth i mi gael llyfr o’r enw The Curry Bible i Dolig, ac mi wnes gyri echddoe.

Dwi bob amser wedi bod isio gallu gwneud cyri. Un o’r pethau eleni sydd wedi fy ngwylltio eleni ydi’r rhaglenni Indian Cuisine / Chinese Cuisine made easy achos bolocs ydi hynny. Mae’r cyflwynwragedd yn gwneud popeth posibl i wneud y seigiau mor gymhleth â phosibl a gwneud i chi deimlo’n stiwpid nad ydych chi’n dallt. Tai’m i’w dallt nhw, beth bynnag.

Wel, ffwcia nhw, me’ fi, mi wnaf fy nghyri fy hun. Wedi’r cyfan, rhaid cael gwared â’r holl dwrci rhywsut, a fydda fo fawr o hwyl taswn i’n gwybod sut yn union mae gwneud cyri. Digon bodlon oeddwn i luchio twrci, garlleg, nionyn, puprau, tomatos, turmeric, clofau, paprika a chillis i mewn i sosban i weld pa erchyllbeth y rhoddir genedigaeth iddo yn y pair anfad.

Canmol wnaeth pawb, heblaw amdanaf i. Doedd o ddim digon sbeisllyd i’m chwaeth personol, a dwi wedi nodi ambell waith nad ydw i’n licio pobl sy’n cael cyris sy ddim efo sbeis, fel korma – mae o fatha cael vegiburger, sef byrgyr ond dydi o ddim yn fyrgyr go iawn (ffwc ots gen i be udith neb).

Felly dyna gaiff fod yn adduned gyntaf y flwyddyn newydd: neud cyri weithiau; a pha beth bynnag a ddigwydd o leiaf fydda i dal yn gogydd gwell na Nain. Dydi’r ddynas ‘na jyst ddim yn gogyddes.

mercoledì, dicembre 24, 2008

Dymuniadau Syml

Sumai bawb. Dwi ddim am fod yn ginci a dweud y gobeithiaf y y bydd Sion Corn yn dŵad yn eich simdde na wneud rhagor o gwyno tan ar ôl y Nadolig. Dwi wedi bod yn sâl ers cael fy sbeicio nos Wener (ddim yn siŵr pwy fyddai isio fy sbeicio i fod yn hollol onest, ond chwaeth da sydd ganddynt, afraid dweud).

Na, ni chwynaf am dwrcwns sych a charolau cachu y tro hwn: heddiw dwi am ei chadw’n syml a dymuno ‘Dolig Llawen i chi gyd. Os tynna i gracer a rhoi stwffin i dwrci, bydd hi’n Ddolig gwerth chweil, dwi ddim yn amau!

lunedì, dicembre 22, 2008

Arglwydd mawr, de ...

Hyd yn oed mwy o dystiolaeth y bydd Plaid Cymru yn torri ei haddewid parthed refferendwm.

Y peth sy'n synnu fi ydi dwi ddim yn siwr a ydi'r Blaid yn sylwi cymaint o bleidleisiau traddodiadol y mae'n mynd i'w colli, yn sicr ar dystiolaeth y 18 mis cyntaf mewn llywodraeth. A fydd hi ddim yn fwy nag y mae'n ei haeddu.

Gan ddweud hynny, dwi'n weddol sicr nad ydi Dafydd Êl yn gynrychioliadol o aelodau'r Blaid, er wn i ddim mwyach. Mae'n edrych yn debycach fod aelodau cyffredin y Blaid yn ddigon parod i eistedd nôl a gwneud dim beth bynnag. Mae gen i ofn mai cic yn din sydd ei hangen ar Blaid Cymru - pa farn bynnag sydd gennyf arni ar hyn o bryd byddai'n niweidiol i genedlaetholdeb pe deuai'r gic honno yn 2011.

Ac os na ddaw, dydi dyfodol Cymru fawr ddim i edrych ymlaen ato.

giovedì, dicembre 18, 2008

Hajeliwia - ia, rhywun arall yn sôn amdano - mae'n ddiflas erbyn hyn dydi?

Ymddengys bod pawb arall yn y rhithfro yn mynd ati i gontio’r gân Hallejuah. Dwi’n meddwl felly y mae ei sillafu, wn i ddim mewn difri – mae gen i Saesneg da ond bydda i wastad yn dewis defnyddio Saesneg gwael, yn enwedig ar lafar, mae ‘na llawer mwy o hwyl i’w gael, ac mi fyddaf rhywsut yn teimlo’n lanach.

Ta waeth am hynny dydw i ddim yn gwybod dim byd am y fersiynau. Nid person sy’n dallt ei fiwsig ydw i: yn benodol cerddoriaeth Saesneg. Dwi’n gwybod bod hynny’n swnio fel fi’n bod yn bedantaidd, ond dwi jyst ddim yn ei dilyn – nid fy mod i fawr well efo cerddoriaeth Gymraeg, ond byddwn i’n cael trafferth enwi band modern. Nid yn anaml y mae pobl yn ceisio atal chwerthin pan fydda i’n dweud fy mod i’n licio cân fodern boblogaidd yn Saesneg. Os mynegaf ddarn o wybodaeth am gerddoriaeth Saesneg, mae’r syndod yn yr ystafell yn weddol ryfeddol.

Ro’n i’n arfer dweud fy mod i’n licio’r Black Eyed Peas, ond i fod yn onest un gân o’n i’n ei licio ganddyn nhw, ac fel rhywun sy’n gwybod y geiriau i ddegau o ganeuon Dafydd Iwan ac yn berchen ar bob CD gan Celt, teg dweud nad ydw i’n siwtio licio’r Black Eyed Peas.

Ond y gwir ydi wn i ddim am gerddoriaeth Saesneg ers tua degawd. Fe wnes i brynu CD Elvis wythnosau’n ôl; sy ddim yn gerddoriaeth fodern a bu i mi ond ei brynu achos ei fod yn ddwy bunt. Catatonia fydda’r peth Saesneg diwethaf i mi ei brynu cyn hynny. Mi fydda i’n lawrlwytho caneuon o bryd i’w gilydd – mae’r diweddaraf o’r casgliad hwnnw’n flynyddoedd o oed erbyn hyn.

Yn fwy na hynny dwi’n casáu bob mathia o fiwsig: pop, rap, hip hop (dwi methu hyd yn oed dweud ‘hip hop’ heb edrych fel mong) ac unrhyw beth gan Coldplay. Mae’n typical bod un o’r unig fandiau Saesneg dwi’n gyfarwydd efo fo yn un sy’n gas gen i. Wn i ddim amdanoch chi, ond fydd rhywbeth atgas yn dwyn fy sylw yn llawer mwy na rwbath da. Phrioda i fyth, debyg, oni phriodaf Ellen. Dywed hi y bydden ni’n “cael hwyl” pe priodem. Mynnaf beidio â chytuno.

Na, does neb yn y byd yn gwybod llai am fiwsig Saesneg modern na fi. Wn i ddim a ydi hynny’n nod balchder neu’n fy ngwneud i’n sado. Udwn ni sado balch, dydw i ddim isio ffraeo heddiw.

mercoledì, dicembre 17, 2008

Edrych Ymlaen (ddim yn siwr pam)

Un peth am y Nadolig sydd wirioneddol yn gwneud i’m calon wenu ydi meddwl am fod adra am ychydig ddyddiau. Dydi hi ddim bob tro’n bosibl ei gwneud pan fydd rhywun yn gweithio. Y llynedd bu bron iddo dorri ‘nghalon y bu’n rhaid i mi deithio i lawr ar ddiwrnod San Steffan yn syth ar ôl cael ein cinio San Steffan yn nhŷ Nain, gan y bûm yn gweithio’r diwrnod wedyn.

Nid felly eleni. Dwi wedi bod yn gyndyn i ddefnyddio fy ngwyliau drwy’r flwyddyn ac mi fyddaf yn cael gwyliau drwy gydol wythnos nesaf y tro hwn. Mae gen i barti gwaith nos Wener, lle byddaf yn weddol gall am unwaith gan fy mod yn gyrru i fyny ddydd Sadwrn.

Yr hyn sy’n ofid i mi ydi bod yr wythnos hon yn gythreulig o araf. Onid ydych chi’n teimlo’r un fath pan fyddwch yn edrych ymlaen at rywbeth? Llusgo mae’r amser bryd hynny yn waeth nag LCO Iaith.

Gan ddweud fy mod yn edrych ymlaen, rhaid dweud y gwn y bydd y dydd mynd rhagddo fel arfer: codi’n fora, agor presanta, trio gwneud iddyn nhw fy niddori tan amser cinio (sy ddim yn hawdd), mwynhau cinio Dolig efo Nain a Grandad yn cymryd pot-shots at ei gilydd, cysgu’n pnawn achos fyddai mor hyngover o noswyl Nadolig, a wedyn bymio o gwmpas yn chwilio am rwbath i edrych arno ar y teli.

Dydi o’m cystal hwyl â hynny, i fod yn onest.

lunedì, dicembre 15, 2008

Colli Hanner Diwrnod

Mi fydd rhywun yn ddig iawn pan fyddo wedi colli hanner y diwrnod yn cysgu oherwydd diod a’r hanner arall i ben mawr. Un felly fu’r Sadwrn i mi – ddeffrois i ddim tan ar ôl un o’r gloch y pnawn, a phrin y gallais godi am hanner awr go dda ar ôl deffro.

Fydda i’n licio trefn efo deffro a byth yn deffro’n hwyr erbyn hyn. Bai gweithio ydi hynny. Be ydi’r dywediad Saesneg ‘na?

Early to bed, early to rise,
makes a man healthy, wealthy and wise
.

Dwi ‘di deud erioed bod y Saeson wastad yn siarad bolycs ac mae’r uchod yn dystiolaeth o hynny. Fydda i’n codi’n fore ac yn cysgu’n weddol fuan erbyn hyn, ac er fy noethineb tragwyddol dwi ddim yn gyfoethog ac yn bell o fod yn iach. I fod yn onest, ‘sneb fawr salach na fi.

Ta waeth am hynny, ddilynais i mo’r cyngor uchod ddydd Sadwrn. Stryffaglais lawr y grisiau yn fy nresin gown wrth i’r muriau gylchdroi o’m hamgylch. O flaen y teledu, yn gwylio pethau nad oeddwn isio’u gwylio, yr oeddwn nes mentro i’r Gourmet Chinese achos ro’n i’n llwglyd erbyn hynny.

Mae dau Chinese yn agos i’m cartref. Yr ail yw Victory, sy’n ofnadwy o le budur a dydi’r hen ddyn, hynod annifyr, sy’n gweithio yno ddim yn fy nallt i’n siarad a dydw i ddim yn ei ddallt o chwaith. Gwna hyn ein cyfathrebu’n anodd. Mae gan y Gourmet Chinese enw twyllodrus, fel sydd gan bob têc-awê Chinese os meddyliwch chi am y peth am eiliad, ac mae’n agos iawn, ac ar ôl cyrraedd adref ohono do’n i methu bwyta dim, a theimlais yn sâl drachefn wrth ddod ar draws cymal cnoillyd yn fy mhorc.

Y broblem fawr gyda chodi’n hwyr ydi bod cloc y corff yn mynd yn wallgof, ac ro’n i fyny tan tua thri yn gwylio ffilmiau gachu (y gwnes eu mwynhau’n fawr).Ydi wir, mae ‘mywyd i’n wyllt weithiau.

venerdì, dicembre 12, 2008

Y Ffein a'r Gôt Ddrud

Felly mi ges anrheg i Mam neithiwr ac yn falch iawn efo hi. Dydw i ddim yn licio’r holl lol Nadoligaidd sydd yn bla yng Nghaerdydd o gwbl, a gwn fy mod i’n cwyno am hyn flwyddyn ar ôl blwyddyn ond mae materoldeb Dolig wirioneddol yn fy ngwylltio, os nad yn fy nigalonni. I fod yn onest, dwi’n ei ffendio fo ychydig yn afiach; yn lle gwario cymaint ar addurniadau oni fyddai’r well rhoi’r pres i elusen neu rywbeth? Ond, ta waeth, tai’m i bregethu am hyn.

Ond dwi fy hun yn euog o fateroldeb am unwaith. Ro’n i’n benderfynol o brynu côt neithiwr yn y siopa hwyrnos yng Nghaerdydd; daeth y Dwd i’m helpu yn hyn o beth. Mi welais y gôt berffaith yn Topman, nad yw’n siop dwi’n mentro iddi’n aml (os o gwbl). Canpunt. Dwi byth wedi gwario dros £30 ar ddilledyn o’r blaen, ond penderfynais, a hithau’n Ddolig, y gallwn gyfiawnhau gwario’r ffasiwn arian fel anrheg i mi fy hun.

Digon teg ‘fyd, meddwn i, er bod y gôt honno’n costio bron dwbl beth ydw i wedi ei wario ar anrhegion i bawb arall eleni.

Ond roedd ‘na sioc yn fy wynebu. O gyrraedd Cathays, lle’r oedd fy nghar wedi’i barcio. Roedd ‘na ddirwy yn fy nisgwyl (sylwais mo hyn nes cyrraedd adref). Wel ro’n i’n gandryll. Dwi’m yn licio’r moch a dwi’m yn licio wardeiniaid traffig (pwy sydd?) ac mae cael ffein parcio cyn y Nadolig yn gont o beth.

Do’n i heb gael dim i de, wrth gwrs. Dydi fy nghorff na fy meddwl yn gweithio’n iawn ar ôl tua 7 os nad ydw i wedi bwyta, felly mi agorais ychydig o Skol a phwdu yng nghwmni Pawb a’i Farn.

giovedì, dicembre 11, 2008

Dyn ffidil rhyfedd


Ma hyn yn od.

726 o flynyddoedd, ac yn cyfri

726 o flynyddoedd yn ôl i heddiw cafodd Llywelyn ein Llyw Olaf ei ladd yng Nghilmeri.
726 o flynyddoedd yn ôl collodd Cymru ei rhyddid am y tro olaf.

A oes unrhyw wlad arall yn y bydd sydd wedi disgwyl cyhyd am ei hannibynniaeth?
A oes unrhyw wlad arall yn y byd efo cyn lleied o ots?

mercoledì, dicembre 10, 2008

Yr Asesiad Blynyddol

Tua’r adeg hon bob blwyddyn mi fyddaf yn dueddol o ddweud “Tua’r adeg hon bob blwyddyn byddaf yn asesu’r flwyddyn a fu”, ac mae’n rhaid i mi ddweud, tua’r adeg hon bob blwyddyn byddaf yn asesu’r flwyddyn a fu. Roedd 2006 yn rybish a 2007 yn dda, felly roedd ‘na flwyddyn gachu arall ar y ffordd (pethau fel hyn yn cylchdroi, dachi’n gweld – gwn hyn fel darpar Babydd ... na, ddim rili).

Fodd bynnag, bu 2008 yn flwyddyn dda i mi ar y cyfan (sy’n golygu y bydd 2009 yn ddifrifol, mae rhywun yn bownd o farw neu mi gollaf gaill neu fy nhŷ neu mi gaf bartneriaeth sifil yn feddw gyda rhywun erchyll fel Gary Owen – dydi Gary Owen ddim yn erchyll wrth gwrs ond dwi ddim isio mynd i’r gwely bob nos efo fo’n dweud “Da bo” a rhoi winc i mi y tu ôl i’w goatee).

Chwaraeon a gwleidyddiaeth sydd bob amser yn difethaf neu’n coroni blwyddyn i mi. Alla i ddim cyfleu mor smyg ydw i o weld Man Utd yn cuo’r bencampwriaeth a Chynghrair y Pencampwyr, a Chymru’n ennill Camp Lawn – a gweld y Saeson yn aflwyddo, bonws gwych – ond afraid dweud ar y meysydd chwaraeon fu’n flwyddyn dda o ran hynny. Gan ddweud hynny, roedd gweld Prydain yn gwneud yn dda yn y Gemau Olympaidd yn eithaf torri fy nghalon, ac roedd Yr Eidal yn warthus yn Ewro 2008. Ond ar y cyfan, da bu.

O ran gwleidyddiaeth, gyfeillion, wel, dwi wedi fy nadrithio’n gyfan gwbl oddi wrthi. Pwy blaid sydd i ddyn sy’n ormod o genedlaetholwr i bleidleisio dros Blaid Cymru (sef unrhyw un sy’n fwy o wladgarwr Cymreig na Harri’r VIII erbyn hyn)? Flwyddyn yn ôl ysgrifennais yn fy nyddiadur mai gwell oedd Plaid mewn llywodraeth na ddim o gwbl. Doeddwn i ddim yn disgwyl chwerwder y siom a ddilynai’r datganiad hwnnw.

Na, eleni dwi ‘di rhoi’r gorau i wleidyddiaeth, ac unrhyw obaith y gwelaf golofnau f’egwyddorion yn cael eu cyflawni byth: rhyddid, Cymru ymhlith y cenhedloedd, gwir ddyfodol i’r iaith - bu farw’r cyfan i mi, darn wrth ddarn, yn 2008. Credwch chi fi, mae hynny’n bilsen o’r math chwerwaf i rywun mor ifanc sydd â’i gredoau wrth wraidd ei fod.

Ond ew, rhwng ‘Steddfod Caerdydd ac Amsterdam ac ambell i noson dwi ddim yn cofio a’r teithiau i’r Gogledd, dwi ‘di cael stoncar o flwyddyn mewn difri. Ond eto, mae parhau i weld eraill o’m cwmpas, a fi fy hun, yn dechrau bod yn oedolion go iawn yn dod â theimladau cymysglyd iawn, sy’n gadarnhaol yn bennaf. Dwi ‘di sylwi: fedr oedolion fod yn wirion a chael hwyl hefyd, jyst ein bod ni’n edrych ychydig yn sad yn gwneud.

A dwi fy hun yn teimlo’n rhydd iawn erbyn hyn, a bodlon. Wyddoch chi, roedd yn rhyfedd ond ychydig nôl darllen fy hen ddyddiadur a gweld cymaint o daith a fu’r blynyddoedd diwethaf i mi yng Nghaerdydd a chynt. Ar nodyn seriws, yn bennaf oherwydd dwi’n licio’r gair ‘seriws’, allwn i ddim fod isio gwell fywyd fel ag y mae, a dwi’n ddiolchgar iawn am hynny. Os parhaiff pethau fel ag y maent, dwi wir yn meddwl fy mod i’n unigolyn ffodus iawn.

Ffycin hel dwi’n swnio’n gê pan dwi’n trio bod yn seriws.

martedì, dicembre 09, 2008

Penbleth yr Anrhegion

Un o orchwylion llymaf y flwyddyn, yn benodol i ni hogia, ydi prynu anrhegion Dolig. Sôn am strach am ddim byd. Byddwn i’n ddigon bodlon cael ddim byd i Dolig, ond yn anffodus bydd pawb arall yn disgwyl cael rhywbeth felly mae’n rhaid i mi wneud ryw fath o ymdrech lipa.

Fe ŵyr genod fod hogia’n warthus am brynu anrhegion, a rhwng rŵan a’r diwrnod cyn y Nadolig bydda i’n petruso. Dydi o ddim fel bod gen i fawr i’w brynu yn y lle cyntaf.

Dwi wedi sortio Nain allan bron. Fydda i’n prynu hunangofiant Trebor Edwards iddi ar ôl iddi awgrymu’n gryf y byddai’n ei ddarllen. Gwnaiff mo’r ffasiwn beth, ond hi ddywedodd, felly hi a gaiff.

Dwi dan gyfarwyddiadau gan Mam i brynu sbicars iPod pinc i’m chwaer. Doedd Woolworths ddim yn eu gwerthu, na Comet. Yn ôl y sôn mae gwahanol fathau o bethau iPod y gallwch eu prynu. Fel un a anwyd hanner can mlynedd yn rhy hwyr, ac sydd ‘ddim yn gweld pwynt iPods’ (hunan-ddyfyniad), nac yn dallt y gwahaniaethau sydd rhwng pethau o’r fath, fydda i’n strachu ar yr anrheg hon.

Dydi ‘Nhad ddim yn cael dim byd eleni. Cafodd CD Queen y llynedd. Mi gwynodd fy mod wedi prynu anrheg iddo’n y lle cyntaf, peidio â gwrando arno (er iddo honni iddo wneud) a bellach mae o yng nghefn fy nghar i, yn wrthodedig a phrudd ac mae’r cês wedi disgyn i ffwrdd.

Mam ydi’r broblem. Wel, mae Mam yn eithaf problem beth bynnag, ond wn i ddim beth ar wyneb y ddaear beth i’w gael iddi i’r Dolig. Dwi ddim yn cofio be brynais y llynedd ond cofiaf iddi chwerthin arna i. Ryw siocledi drud a wnaiff y tro. Wedi’r cyfan, mae mamau’n hoffi siocled, ac mae Mam yn byw oddi ar siocled, bisgedi a chaws.

A dweud y gwir dwi’n meddwl mai siocledi y bu i mi brynu iddi y llynedd. Ond wedi arfer â chwerthin dirmygus Mam am y pethau a wnaf (‘oh that boy’) caiff hynny eto wrth i mi stwffio’n hun efo sosijys wedi’u lapio mewn bacwn.*

Ni phrynaf i neb arall. Gawn nhw fynd i ffwcio.

* Pam ar wyneb y ddaear bod y rhain mor flasus? A pham ar wyneb y ddaear nad ydyn ni’n eu cael ond am y Nadolig? Sôn am folycs.

lunedì, dicembre 08, 2008

Dychwelaf

Mae’n ddrwg gennyf, i raddau gweddol isel, nad wyf wedi blogio ers cyhyd. Dwi wedi bod yn sâl ac adref yn tagu a thisian a drewi am y rhan helaethaf o wythnos. Ffliw.

Wedi’r cyfan, dyn ydw i, a dydi dynion methu â dygymod â ffliw nac annwyd. Wrth gwrs, ‘does gen i neb i roi sympathi i mi, er i’r fferyllydd ddweud mai cadw’n hydradol a chael sympathi fyddai prif gynhwysion fy ngwelliant. Gan ddweud hynny, pan fydda i’n sâl go iawn mae’n well gen i fod pawb yn cadw’n glir ohona i, nid rhag ofn i mi drosglwyddo’r salwch (prin yw’r pethau a fyddai’n rhoi mwy o bleser i mi mewn gwirionedd) ond mae sympathi yn gwneud i mi deimlo’n sâl pan fydda i’n ‘sâl’ (yn hytrach na ‘wedi brifo’n gorfforol’ pan fyddaf yn hoff o sympathi).

Fodd bynnag dwi’n dod at fy hun unwaith yn rhagor, nad yw o reidrwydd yn beth da ond ta waeth. Erbyn hyn, dwi’n edrych ymlaen at fynd adra dros y Dolig. Mae’n llai na mis ers i mi fod yn Nyffryn Ogwen ond byddaf yn mynd nôl yn weddol aml erbyn hyn. Byddaf, mi fyddaf yn methu Dyffryn Ogwen yn y gaeaf – rhaid fy mod i’n licio’r lle myn diân.

martedì, dicembre 02, 2008

Santes Bibiana - fy hoff ffrind newydd

Teg dweud ar ôl fy anturiaethau'r penwythnos hwn mae’n hen bryd i mi dderbyn na fyddaf Babydd byth. Mae Pabyddion yn gweddïo i seintiau, fel y gwyddoch os ydych chi’n deall y pethau hyn. Anglicanaidd ydw i. Un peth da am fod yn Eglwys Lloegr ydi ‘sdim angen i ni fynd i’r eglwys mewn difrif - wel, ‘sneb arall yn, a fydda i’n dilyn y crowd pan gwyd yr angen.

Ond saint y diwrnod i chi heddiw ydi un hynod, hynod addas imi. Diwrnod Santes Bibiana ydi’r 2il o Ragfyr (yn ogystal â bod yn ben-blwydd i Kinch a Britney Spears ac yn Ddiwrnod Cenedlaethol Laos – ni fyddaf yn dathlu’r un, wrth gwrs), ac ar hap y des ar ei thraws. Dyma, heb os nac oni bai, y santes i mi.

Hi yw santes lleygwyr benywaidd, salwch meddwl, epilepsi a dioddefwyr artaith. Allwch chi ddim dadlau ei fod yn gyfuniad diddorol. Ond mae ‘na ddau beth arall y mae hi’n nawddsantes arnynt. Yn gyntaf, y cur pen.

Onid yw’n eironig fod gennyf gur yn pen heddiw? Na? O wel.

Ond yn fwy at fy nant, Santes Bibiana yw nawddsantes y pen mawr. Onid yw’r Pabyddion yn meddwl am bopeth? Fyddech chi’n meddwl mewn difrif y dylai rywun ddioddef oherwydd gwenwyno eu corff a chwydu mewn sincs Anti Betty (stori hir, nid adroddaf), ond na. Pan fyddo’r bore Sadwrn, Sul, neu’r Llun yn aml (dwi’n ddigon hen i ddioddef o’r pen mawr deuddydd erbyn hyn) yn unig a phoenus a sâl, bydd Santes Bibiana yno yn edrych drosof i.

A chwara teg iddi ‘fyd, ‘rhen goes.*

*Ydi rhywun yn cael cyfeirio at seintiau fel ‘yr hen goes’ neu ydi hynny’n sacrilijiys / anaddas?