Hanes gwrthffeithiol a Chymru

Mae’r hyn a allasai wedi bod yn fy swyno. Hanes gwrthffeithiol ydi’r enw a roddir ar yr astudiaeth, lle bydd rhywun yn damcaniaethu’r hyn a allai fod wedi digwydd pe bai rhai pethau wedi bod yn wahanol.

Prynais ddwy gyfrol ddoe ar y pwnc, sef llyfrau o’r enw What If? Maent yn gyfres o draethodau gan haneswyr academaidd yn synfyfyrio ar hanes gwrthffeithiol. Nid y pethau amlwg a ystyrir o naws Beth fyddai wedi digwydd petai’r Almaen wedi ennill yr Ail Ryfel Byd? ond yn hytrach Beth fyddai wedi digwydd petai’r Almaen wedi ymosod ar y Dwyrain Canol yn hytrach na Rwsia? Yn yr achos hwnnw gallai Hitler fod wedi meddu ar olew gwerthfawr y rhanbarth ar draul Prydain.

Neu beth pe na ddifawyd byddin yr Assyriaid 700 CC o flaen muriau Jerwsalem, sef cadarnle olaf y bobl Iddewig ar yr adeg, gan haint ddisymwth? Roedd Ymerodraeth yr Assyriaid wedi hen ddinistrio dros ddau ddwsin o ddinasoedd caerog terynas Judah bryd hynny, a byddai Jerwsalem wedi syrthio. Y canlyniad? Diwedd Iddewiaeth, fwy na thebyg. Dim Cristnogaeth. Dim Islam. Dim byd a ddeilliodd o’r byd Ambrahamig. Mae’n amhosibl meddwl pa fyd y byddai ohono erbyn hyn pe concwerid Jerwsalem 2700 o flynyddoedd yn ôl.

Beth pe cymhwysid hanes gwrthffeithiol i Gymru? Wn i nad oes gwerth difrifol mewn ystyried y ffasiwn bethau, ond mae’n ddifyr, a dweud y lleiaf! Ystyriwch pa Gymru fyddai ohoni, os byddai Cymru o gwbl, os digwyddodd y canlynol:

• Enillodd Cymry Powys Frwydr Caer yn 616 OC
• Mabwysiadodd Tywysogion Cymru ddull etifeddu’r Saeson (h.y. y mab hynaf i etifeddu’r tir cyfan, nid rhannu’r tir rhwng meibion) – beth pe bai Hywel Dda neu Rhodri Fawr wedi gwneud hynny?
• Cilmeri – er gwaethaf canlyniad y frwydr, ni laddwyd Llywelyn
• Ni fu heddwch rhwng Ffrainc a Lloegr yn ystod gwrthryfel Glyndŵr
• Ni chyfieithwyd y Beibl i’r Gymraeg
• Llwyddodd y Ffrancwyr gipio Abergwaun ym 1797
• Sefydlwyd Plaid Cymru ym 1925 ar egwyddorion cenedlaetholgar a sosialaidd
• Ni foddwyd Tryweryn
• Collwyd refferendwm ‘97

Gêm gachlyd

Distaw fu’r penwythnos. Es i’r stadiwm i weld Cymru a’r Ffindir yn chwarae. Mi ddywedish yn ddigon plaen wrth Rhys mai’r callaf yno oedd y 50,000 a allai wedi bod yn y seddi gwag. Sôn am gêm gachu, dwi heb weld Cymru’n chwarae cynddrwg ers, wel, wn i ddim faint a dweud y gwir, ond flynyddoedd mae’n siŵr. Diffyg ymdrech y chwaraewyr â’m gwylltiodd yn fwy na dim arall; ar wahân i Bellamy does fawr neb ohonynt isio chwarae dros Gymru hyd y gwela i. ‘Sdim rhyfedd mai rygbi ydi’r gêm genedlaethol.

Bron fy mod yn ailystyried mynd i gêm yr Almaen, ond mi af yn y pen draw mi wn.

Ond ta waeth, fel rheol profiad poenus ydi cefnogi chwaraeon yng Nghymru, pa gamp bynnag fo dan sylw. Glywish i ein bod ni’n dda yn ‘sgota, er o’m profiadau diffrwyth i ar greigiau Sir Fôn efo’r blewfran wn i ddim a ydi hynny’n wir chwaith.

Pum Casineb Ddechrau’r Wythnos

1. Yr arfer o ysgrifennu ydi fel ‘ydy’
2. Y blondan tew ar Come Dine With Me neithiwr
3. Y ffaith bod têc-awê Pizza Hut cymaint yn waeth na’r bwyd ista mewn
4. Fy obsesiwn efo dillad rhad, chavaidd
5. Y ffaith nad yw ‘Lloegr’ yn ymddangos yng Ngeiriadur Prifysgol Cymru

Doniol ydi'r Blaid Lafur II

DIWEDDARDIAD: Dwi'n cael diwrnod grêt. Edrychwch UNRHYW LE ar y we Gymreig heddiw, ac erbyn hyn y we Brydeinig wleidyddol, ac fe welir faint o smonach mae Llafur wedi gwneud efo'r wefan Aneurin Glyndwr. Wn i ddim a fu erioed yn hanes gwleidyddiaeth Cymru fach gam gwacach na hwn, mae'r blaid yn cael ei lladd arni ymhob man.

Wn i ddim chwaith a fu'r fath gamddehongliad o hiwmor. Gan ddweud hynny dwi'n gwenu fel giât.

Gobeithio yn wir y bydd hyn yn cyrraedd sylw ar lefel genedlaethol, neu hyd yn oed Brydeinig. O, mi chwarddwn pe bai!

Awgrymaf yn gryf i holl elynion y Blaid Lafur ledaenu'r wefan hon at bedwar ban! Mor brydferth plaid wleidyddol ar ei thrai.

Doniol ydi'r Blaid Lafur

Os mae un peth y gellir ei ddweud am Blaid Cymru, mae hi’n slic. Y mae’r Ceidwadwyr, rhaid dweud, yn broffesiynol, a’r Democratiaid Rhyddfrydol yn effeithiol eu targedu. A Llafur?

Wel sbïwch, mewn difri calon.

Mae gan Lafur hanes diweddar o greu gwefannau cachlyd, ond rhaid i mi ddweud mi chwarddais wrth weld yr ymdrech ddiweddaraf. Mae Eluned Morgan yn ymwneud lot â’r peth, ac mae’n rhaid gofyn ar ôl yr adroddiad ar ennill pleidleisiau’r Cymry Cymraeg a oes dechrau i’w thalentau? Dwi ddim yn gwybod pam ar wyneb y ddaear na’r alaeth y mae rhai aelodau amlwg o’r blaid Lafur wedi rhoi eu sêl bendith i hwn, mae’n rhyw fath o fersiwn gwael o’r blog hwn – sy’n dweud y cyfan.

Fyddai dim ots i Lafurwyr, wrth gwrs, petae Glyndŵr yn troi yn ei fedd o weld ei enw yn cael ei ddefnyddio i’r achos (os taw dyna’r gair cywir), ond dwi ddim yn meddwl y bydd Aneurin Bevan wrth ei fodd chwaith.

Ond ta waeth. Rhaid i mi ddweud doeddwn i ddim yn arfer ffendio clowns yn ddoniol, ond mae llond plaid ohonynt yn eithaf hwyl! Sôn am hunanladdiad gwleidyddol. Gan ddweud hynny mae’n drist meddwl mai dyma’r bobl sy’n arweinwyr i ni, er, bodloni ar gyffredinedd a diffyg talent fu prif nodwedd Llafur Cymru erioed.

Ond dyna ni, os ydi Eluned ac Alun yn fodlon ar ei gwaith, dwinnau hefyd!

Wn i ddim be arall i’w ddweud. Y mwy dwi’n edrych ar y wefan y mwy ‘stunned’ ydw i bod y ffasiwn beth wedi cyrraedd y rhyngrwyd yn y lle cyntaf! Ydy rhywun yn chwarae jôc arna i??

Dau beth i'w casáu

Ddylwn i ddim datgelu gormod ond fydda i ar Byw yn yr Ardd mewn ychydig wythnosau. Mae bellach teim, mintys a thatws yn tyfu yn yr ardd gefn, sy’n iawn i mi sy’n licio meddwl ei fod yn byw ar datws drwy crwyn, heblaw nad wyf. Wn i ddim sut beth ydw i o flaen camera, dim hanner mor ddel ag wyf yn y cnawd, ni synnwn. Argyhoedda i fy hyn o hynny, p’un bynnag.

Mae gan bawb yn y byd ddau beth y maen nhw’n eu casáu cofiwch – dwi yn union yr un peth. Y cyntaf ydi gweld eich wyneb o’r ochr. Mae o gymaint hirach nag y mae rhywun yn ei ddisgwyl ac yn gwneud i rywun deimlo’n hyll iawn. Fydda i bob amser yn meddwl fy mod yn edrych fel possum o weld fy wyneb o’r ochr, a dydi hynny ddim yn beth da. Maen nhw’n dweud mai mwncwns ydi un o’r unig anifeiliaid sy’n gallu gweithio allan beth ydi drych, ond dydyn nhw ddim yn glyfar achos maen nhw’n byta’u cachu eu hunain, ddim ots gen i be udith neb.

Yr ail beth na fydd rhywun yn hoff ohono ydi clywed ei lais ei hun. ‘Sdim ots faint y byddwch yn clywed eich llais mae’n rhaid dweud yn uchel NO WÊ BO FI’N SIARAD FEL’NA! Bryd hynny fydda i’n meddwl fy mod yn swnio’n rili gê, sy’n shait. Un peth nad ydw i byth wedi dallt ydi pam fod rhai pobl hoyw yn ffansïo ei gilydd a hwythau’n rili merchetaidd – onid ydi hynny’n wrthgyferbyniad?

Be fyddai’n digwydd petaet yn mynd at Sais ag yn dweud, “how it’s going, the old leg”?

Pam nad ydw i byth yn cofio ar ba ochr dwi’n deffro?

Pam nad ydw i’n prynu’r Daily Star yn rheolaidd ac yntau’n 20c a minnau’n hoffi’r tudalennau problemau cymaint?

Pwdlyd

Fedra i ddim dweud celwydd wrthoch chi, ni theimlais y fath iselder am hanner wedi saith bnawn Sadwrn na wnes ers y golled i Fiji ddwy flynedd nôl. ‘Doedd ‘na ddim hwyl arna i, a chyda dre’n llawn ‘doeddwn i ddim am aros allan i ddathlu camp lawn gwlad arall, Iwerddon ai peidio. Yr ochr pêl-droed i mi ydi honno, nid collwr graslon mohonof, a fydda i ddim yn licio llongyfarch neb ar ei lwyddiant os ydi hynny ar fy nhraul i.

Ond ta waeth, yn ôl y sôn mae pwysicach bethau i’r byd na’r Chwe Gwlad. Fydd rhai yn troi eu sylw at y Llewod rŵan, ond ffyc otsh gen i am y Llewod, i’r fath raddau y bydda i’n ddigon fodlon eu gweld yn colli.

Hoffwn droi fy sylw at y pêl-droed rŵan ond fel cefnogwr Man Utd pybyr dwi’n dechrau pryderu am hynny eisoes. Mae tîm pêl-droed Lerpwl ymhlith uchaf gasinebau fy mywyd i – yn wir, yn uffern f’enaid wrth ochr y blaid Lafur a Magi a Phrydeindod a phethau felly o wir bwys, mae wastad lle i Lerpwl. Byddai eu gweld hwythau’n cipio’r bencampwriaeth neu Gynghrair y Pencampwyr hyd yn oed yn difethaf fy mlwyddyn.

Ond i’r ochr â hynny, dwi’n dal i deimlo’n eitha fflat ers y penwythnos, a phwdu mi wnaf am fis go dda waeth beth arall a ddigwyddiff yn y byd hwn.

Pobl Od Wetherspoons

Pan fyddo’r nos yn hir, a phell y wawr, mae ‘na siaws go dda y bydda i’n chwil. Dwi’n un o’r bobl hynny sy’n gwerthfawrogi Wetherspoons. Iawn, maen nhw’n llefydd hollol ddi-gymeriad a’r mae’r peintiau’n crap, ond mae’r peintiau’n rhad a dyna’r peth pwysig. Ac maen nhw’n gwneud cyri bendigedig.

Fel rheol tai’m i dwtshad chwerw, ond mi yfais dri pheint ohono neithiwr oherwydd ei fod yn 99c yn y Gatekeeper. Yfa i ddŵr sinc am 99c, felly mi wnaeth yn iawn am ambell i gwrw.

Ond ‘rargian mae ‘na bobl od yn Wetherspoonsys. Y cwpl tlawd sy’n meddwl eu bod nhw’n posh yn mynd allan i Wetherspoons am fwyd, y merched canol oed yn cael stêc a photel o win, y teithiwr gyda’i nodiadau, yr hen ddyn sy ddim efo tafarn leol mwyach, ac mae pawb bron yn ddi-ffael yn ddyn a dyn neu’n ferch a merch. O, mi chwarddasom yn newid yr enw i’r Gaykeeper – doniol ydoedd ar y pryd. A pham hefyd bob tro mewn Wetherspoons mae ‘na foi yn gwisgo het cowboi?

Pam fod pobl yn gwisgo hetiau cowboi yn y lle cyntaf? Dwi wastad wedi cysylltu hetiau cowboi efo pobl wiyrd sy’n meddwl eu bod nhw’n cŵl, neu’n gwneud ymgais i fod yn cŵl, ond fel arfer yn methu’n ddigon ofnadwy. Wyddoch chi pwy ydach chi.

Du a Gwyn

Rhoddodd Vaughan Roderick yn ddiweddar sylw i’r Black & White Cafe ar Heol Penarth yng Nghaerdydd. Yn y stryd nesaf dwi’n byw. Roedd yn fisoedd ar ôl i mi symud i Grangetown cyn i mi fentro i mewn. Nid am unrhyw reswm penodol mewn difri, ‘doeddwn i heb â chael yr amser a ‘doedd neb yn dod i’m gweld i. Dwi’n hoff o gaffis bach fel hwn – gwyddoch y math, y rhai sy’n agor tua 7, yn cau am 2 ac yn arbenigo mewn brecwastau.

Tan yn ddiweddar doeddwn i heb fod yno heblaw cyn gemau rygbi ar ddydd Sadwrn. Rhaid i rywun bob amser cael llond stumog o saim cyn dechrau yfed yn gynnar mi gredaf. Onid yw’n dweud felly yn y Deg Gorchymyn? Ella fy mod wedi’u darllen yn anghywir, wn i ddim, ond y pwynt ydi euthum yno â chyfeillion ar y cyfryw ddiwrnodau, a’r un peth a wnaf yr hwn Sadwrn.

Y bore ‘ma mi es ben fy hun. Ar y cyfan dwi ddim yn rhywun sy’n union hoffi mynd i lefydd ben ei hun, ond ar y llaw arall tai’m i encilio rhag y peth. Fydda i’n ddigon cyfforddus ben fy hun mewn rhyw dafarn yn cael peint ar ôl gwaith neu rywbeth cyffelyb, ond ai’m i’r dafarn leol ben fy hun am beint yn y nos, mae o braidd yn rhyfedd.

Roeddwn wedi bod ddwywaith mewn pythefnos i gael bwyd cyn gwaith. Y tro cyntaf diog oeddwn i, ond yr eildro a heddiw doedd ‘na ddim bwyd yn y tŷ i wneud brecwast. Byddwn wedi gallu gwneud rhywbeth ond roedd yr amser yn brin felly mi es i’r Blac a Weit.

Ar ôl dau ymweliad y peth cyntaf a gefais wrth fynd drwy’r drws oedd “You ‘avin egg and sausage roll yeah?”. Dyna beth a gefais y ddau dro blaenorol. Wn i ddim p’un ag wyf yn ddyn amlwg fy ngwedd neu ychydig yn od fy ngwedd ond dwi ddim yn licio cael f’adnabod cweit fel’na, the Egg and Sausage Roll Bloke. Yn fy Saesneg, a all fod yn ddarniog ar y gorau ben bora, iawn ddywedais i, er mai rôl beicyn oedd yn dwyn fy ffansi.

Ta waeth gwell i mi gael brêc o’r lle. Iawn ydi cael dy adnabod mewn ambell le, ond pan fo pobl caffi saim yn gwybod be ti’n ei gael, ti’n mynd yno gormod! Ddim yn dda i’r galon, ebe hwy.

Y Synhwyrau Nid a Gollwn

Petai’r dewis o’ch blaen, pa synnwyr byddech chi’n ei golli? Cofiaf i’r cwestiwn hwnnw gael ei ofyn i mi flynyddoedd nôl yn ‘rysgol fach gan Mr Oliver. Chofia i mo’r wers ei hun, ond yn wahanol i bawb arall fy ateb i oedd fy ngolwg gan fy mod isio ci. Ddaru o byth ddod i’r meddwl nad oes pwynt cael ci fel anifail anwes os dwyt ti methu ei weld. Dwi’n cofio gwers ysgol uwchradd yn Saesneg yn gofyn a oedd pawb yn optimist neu besimist a dim ond y fi a ddywedodd pesimist ond stori arall (yr wyf newydd ei hadrodd yn ei chyfanrwydd) ydi honno.

Erbyn hyn dwi’n ŵr ifanc gwancus hawddgar sy’n gwybod mwy am bethau felly, yn ddoeth fel y mynyddoedd a byrlymus fel y llif, ac nid fy ngolwg a gollwn, er bod manteision amlwg i hynny, fel osgoi pobl Metro a dweud “lle ydwi?” jyst er mwyn mynd ar nerfau pobl.

Fy nghlyw nid a gollwn gan fy mod yn licio Hogia’r Wyddfa. Meind iw fyddwn i’m yn gorfod clywed rap Cymraeg, ond medraf osgoi hwnnw ar hyn o bryd beth bynnag. Dydw i ddim yn clywed yn dda iawn beth bynnag.

Byddai colli teimlad yn ddiddorol, ond byddai’n sbwylio fy moreau.

Blas nid a gollwn ychwaith oherwydd fy mod i’n caru bwyd a sawr gormod.

Dwi’n meddwl mai arogl a gollwn i pe bai’n rhaid colli synnwyr. Ar yr un llaw byddai methu ag arogli bacwn, bara, gwair neu fore clir yn torri fy nghalon, ond mae ‘na ddigon o arogleuon afiach yn y byd hwn y gallwn fyd hebddynt e.e. Haydn.

Gan ddweud hynny y prif gasgliad ydi na hoffwn golli un o’m synhwyrau. ‘Sgen i ddim chweched ac mae unrhyw un sy’n dweud bod ganddo yn siarad bolocs.

Isafswm pris unedau alcohol? Ffyc off!

Nid anodd mo casáu’r llywodraeth. Fel cenedlaetholwr mae’n ddigon hawdd dweud pa lywodraeth bynnag a geir yn San Steffan y byddaf yn ei chasáu, ond mae’r cam arfaethedig nesaf i geisio roi isafswm cost ar unedau o alcohol wirioneddol wedi fy ngwylltio i.

Oni bai eich bod yn llwyr-ymwrthodwr, a phrin ydi’r rheini, byddwch yn mwynhau mynd yn joli, neu gael ambell i gan neu fotel o win gyda’r nos, neu joch o hyn a’r llall, wn i ddim. Yn ôl y cynlluniau bydd potel o win o leiaf yn £4.50, sy’n wirion – ‘does ‘na ddim problem ag alcohol rhad. Mae’r peth yn hurt. Mae ‘na dreth fawr ar alcohol fel ag y mae sy’n codi miliynau ar filiynau i’r llywodraeth.

Dwi ‘di bod i’r ysbyty ‘di cael damwain fach pan yn chwil, ond â phob parch, dwi yn talu fy nhrethi arferol heb sôn am y dreth ar bopeth arall, a chael triniaeth fyddai fy hawl, p’un ag oeddwn wedi bod yn gyfrifol ai peidio.

Byddai peidio â rhoi triniaeth i mi gyffelyb â gwrthod triniaeth i rywun sy’n bwyta gormod o Facdonalds, sef ei hawl ef neu hi. Mae gennym hefyd yr hawl i wneud yr hyn a fynnem â’n cyrff, yn fy marn i, ar yr amod nad ydym yn amharu ar eraill. Dyna pam fy mod yn cefnogi’r gwaharddiad ysmygu, ond eto’n anghytuno efo’r trethi eithriadol sydd ar fygyns.

Ta waeth, os ydym i gredu bod y llywodraeth am i bobl yfed llai, ydyn nhw wir jyst am godi isafswm pris ar alcohol? Mae prisiau alcohol wedi cynyddu a chynyddu ers blynyddoedd maith, ac eto ar yr un pryd mae ymddygiad gwrthgymdeithasol a phobl yn mynd i’r ysbytai wedi cynyddu, nid gostwng. Welwch chi batrwm? Wela i...

Y gwir ydi, mae pobl yn eithaf licio meddwi (a ddim jyst pobl ifanc), ac os mae prisiau alcohol yn mynd i fyny, yn hytrach na chael ambell i beint mae pobl yn mynd yn syth am y fodca, archers, rym ac ati. Dyna sy wedi digwydd bob tro mae prisiau alcohol wedi cynyddu – mae’r peint traddodiadol wedi cilio yn lle’r stwff cryfach, a fydd yn eich meddwi yn gynt ac felly rydych chi’n gwario llai.

Pam nad oes neb wedi ystyried hynny? Mae’n eitha syml; dydi gwleidyddion, nac ychwaith rhai pobl fel yr uwch feddyg a awgrymodd y syniad twp hwn, yn byw yn y byd go iawn; dydyn nhw ddim yn gwybod be mae pobl go iawn yn licio’i wneud na pham ac yn byw mewn byd o edrych lawr ar y gweddill ohonom.

Os am ddatrys y broblem honedig oni fyddai addysg yn ddechrau, yn hytrach na chosbi pawb, o’r yfwyr achlysurol i’r rhai sy’n licio penwythnos meddwol heb amharu ar neb?

Waeth i ni gaeth treth ar anadlu myn uffern i! Pam na wneith y llywodraeth roi llonydd i ni?

Cwningod

Mae’n waith gwneud gwaith yn ystod yr wythnos, heb sôn am y penwythnos. Yn ffodus i mi, dwi byth yn gweithio ar benwythnosau. Ymlacio wnes i. Roedd Pesda yn gelain nos Wener – dwi ddim yn cofio’r tro diwethaf i mi fod allan yn stryd a bod bywyd llond y lle. Mae’n drist braidd. Dydi o ddim fel bod gan neb ddim arall i’w wneud.

Un peth nad wyf wedi’i weld yn Rachub dirion deg stalwm ydi cwningod. Yn ystod dyddiau fy ieuenctid, sy’n dal i fodoli mae’n siŵr, arferwn eu gweld yn rhedeg o gwmpas y caeau yn chwareus i gyd, ond nid ers blynyddoedd. Fel dwi’n ysgrifennu’r pwt hwn mae ‘na rai yn y cae y tu allan i’r ffenest, a hefyd rhai yn y caeau tu ôl yn ôl Dad, sy ddim y ffynhonnell fwyaf dibynadwy o wybodaeth o unrhyw fath, ond mae’n gwybod be ‘di cwningan. Fwy na thebyg.

Arferai’r chwaer fod yn berchen ar gwningen o’r enw Floppy, sydd afraid dweud yn enw anffodus ar hogyn pa rywogaeth bynnag ydyw, cyn i hwnnw redeg i ffwrdd i ymuno a’r cwningod gwylltion, ar ôl iddo ffwcio Piper, sef cwningan Rita. Hogyn oedd Piper ‘fyd, ond mi ffwcith gwningan rywbeth yn ddi-ganlyniad. O, i fod yn gwningan!

Gydag ail-ddyfodiaid y cwningod mae’r barcutiaid yn dyfod. Fydda i wrth fy modd efo barcutiaid – yn fwy na dim arall maen nhw’n symbol o adref i mi. Mae’n newid braf o wylanod a llygod mawr Grangetown, a’r gath gotsan ‘na sy’n ista ar silff gegin pan fydda i’n cwcio chicken.

Yr Wylaidd Lemon

Ar ôl penwythnos trwm dydi hi ddim yn anarferol i mi deimlo’n erchyll am ddyddiau wedyn, ac nid oherwydd y pen mawr anochel a ddaw i’m canlyn ddydd Llun (fydda i’n weddol ddydd Sul fel rheol), a’r dŵr poeth sy’n para dyddiau.

Fy ngorn gwddw i sy’n brifo, a ‘sdim ots pa ffisig dwi’n ei gymryd mae gwellhad yn anobeithiol. Mi roddaf gynnig ar bopeth, Strefen (sef strepsils efo ibruprofen – dwi’n siŵr i mi grybwyll o’r blaen pa mor hoff ydw i o flas ibruprofen – tasa ‘na dda da blas ibruprofen mi a’u prynwn), ffisig go iawn, Smoothers, hylifau. Erbyn hyn mae’r gwddw’n brifo ers pedwar diwrnod a dwi’n diolch na fyddaf allan y penwythnos hwn, er y bûm allan neithiwr. Camgymeriad neu be!

Ond mae un arf wedi dod i’m sylw, y lemon. Na, nid bod yn sarhaus oeddwn, ond lemon y ffrwyth ydi’r achubiaeth (gyda llaw cawsom drafodaeth ryw bryd am ba fwyd na hoffech gael eich galw, sef lemon, rwdan a nionyn – mae’n siŵr bod mwy – sa chdi’m yn sarhau rhywun yn Saesneg drwy eu galw’n parsnip nafsat?), gyda dŵr poeth a rhywfaint o siwgr i leddfu ar y chwerwder.

Y peth ydi, mae lemon yn wrth-facteria, ac mae o’n gwneud mwy o les i’r gwddw na’r un ffisig neu dabled dwi wedi’i gymryd yn ddiweddar. Dwi wedi dweud erioed mai pethau naturiol sydd orau. Mae hefyd yn bryfleiddiad, ac wele ffaith ddiddorol, ddibwpas

A halved lemon is used as a finger moistener for those counting large amounts of bills such as tellers and cashiers

Da ‘di gwybodaeth!

Cadwch y Facebook yn bur

Unwaith y bydda i’n dweud NA dwi’n ei olygu. Fydda i’n disgwyl i rywun wrando ar hynny. Wna i ddim swnian ar bobl i wneud pethau fy hun (yn enwedig os nad ydw i isio iddyn nhw wneud rhywbeth) ac yn derbyn yr ateb cyntaf bob tro.

Yn ddiweddar fydda i’n cael negeseuon ar Facebook am bob math o bethau. Negeseuon preifat ydyn nhw, yn gofyn i mi ymuno â grwpiau a mynd i ddigwyddiadau. Dwi wedi cael tair neges o wahoddiad i Celtfest ond dwi’m yn blydi mynd. Dwi’n ychwanegu’r ‘blydi’ yn bennaf oherwydd fy mod yn syrffedu ar gael fy ngofyn yn hytrach na bod y syniad yn wrthun i mi.

Yn ogystal â hynny mae’n gas gen i dîm rygbi Iwerddon a dwi ddim yn rhywun sy’n licio gwylio gêm efo ffans y gwrthwynebwyr, gan nad pwy fônt. Ac mi ddyweda i hyn: ma’r Gwyddelod ‘na’n gallu bod yn griw coci pan ddaw at rygbi, sy’n chwara teg, mae’n siŵr, o ystyried eu bod nhw heb ennill y Chwe Gwlad ers oes y blaidd a’r arth (diolch i flogmenai am y dywediad bach del hwnnw).

Ond bydda i’n cael fy ngwahodd i bethau rhyfedd hefyd. Yn wahanol i rai pobl dwi ddim yn gweld pwynt ymgyrchu dros Facebook ac anfon negeseuon drwyddo. Er enghraifft mae’r grŵp Cymru Yfory yn rhoi llwyth o negeseuon i mi ar Facebook, a’r unig ymateb sy gen i ydi STOPIWCH. Dydi o ddim yn fy ymgysylltu, nac yn ennyn fy niddordeb mwy, achos dydw i ddim yn mynd ar Facebook er mwyn gwleidydda, ymgyrchu neu gael gwybodaeth. Dwi’n mynd yno i fusnesu ar fy ffrindiau a gweld a oes rhywun wedi fy nhagio mewn rhyw fân nos Sadwrn lun.

Bai fi ydi hi am ymuno efo’r grŵp yn lle cynta, mwn, ond mae’n rhaid i rywun ddangos ei ochr weithiau.

Yr unig beth mae’n ei wneud i mi ydi gwneud i mi GOLLI diddordeb, erbyn hyn fe fyddaf yn dileu negeseuon felly heb hyd yn oed eu darllen. Alla i mond ei gymharu â chwain mewn trôns - ma’n ffycin annoying. Dwi ddim yn meddwl bod y bobl sy’n ystyried Facebook fel ‘ffordd dda o gyfathrebu ac ennyn diddordeb’ (nid dyfyniad ydi hwnnw gyda llaw) yn dallt hynny.

Hefyd mae’n gas gennai’r bobl yma sy’n meddwl eu bod nhw’n gwneud rhywbeth da drwy ymuno efo grwpiau fel Support the Monks Protests in Burma, er enghraifft. Fydda i’n licio grwpiau fel I Hate Cats, achos dyna ydi pwynt Facebook am wn i, sef ffordd digon ysgafn o basio’r oriau hirion, a busnesu ar dy fêts. Nid pulpud mohono.

Os ydach chi isio colli cefnogaeth i unrhyw achos, bombardiwch rhywun efo negeseuon preifat ar Facebook. Mae ‘na le ac amser, bobol bach.

Cloc y corff

Gallwn ymddiheuro am fy niffyg blogio yr wythnos hon hyd yn hyn, ond teimlaf nad wyf cymaint o golled â hynny ac na fyddai’r math o bobl fyddai’n darllen y llithflog hon yn gwerthfawrogi ymddiheuriad p’un bynnag.

Fy mai i ydi’r cyfan. Wnes i ddim cyrraedd adra tan wedi 7 nos Wener, sef wrth gwrs ar ôl saith o’r gloch fore dydd Sadwrn ac nid jyst cyn i Angharad Mair oresgyn y sgrîn am 7yh nos Wener. O ganlyniad i hyn ni chodais tan dri p’nawn Sadwrn. O ganlyniad i hynny roedd yn rhaid dechrau yfed am chwech nos Sadwrn (neu bosib iawn cynt, dywedwn 6) a doeddwn i ddim adra yn Stryd Machen tan bump fore Sul.

Ped ystyriem mai fy mhenwythnos fu ar ôl gorffen gweithio tua 4.30 nos Wener a chyn i mi ddechrau eto 8.30 fore Llun, roeddwn i’n yfed 39% o’r amser, gan lwyddo gysgu tua 22% o’r amser. Mae hynny’n ddifrifol wael, neu’n dda, yn dibynnu sut ydych chi’n ystyried y pethau hyn.

Bellach, fel y gwyddoch, mae’n ddydd Mercher a dwi dal yn dioddef sgîl-effeithiau un o’r penwythnosau trymaf ers i mi ei gofio ers blynyddoedd. Y peth drwg am hyn ydi’r nosweithiau hwyr sy wedi chwarae hafoc gyda chloc fy nghorff. Ar hyn o bryd dwi’n teimlo y dylwn fod naill ai’n cael brecwast neu’n gwylio Eggheads, dwi jyst ddim yn gwybod ddim mwy – a heb sôn am stwffio’n hyn llawn Remegel, Soothers a Strefen drwy’r wythnos, dydw i ddim yn cael hwyl.

Gogledd i mi penwythnos hwn. Caf yno iachad am fy mhechodau dinesig.

Y Ddewi Lwyd

Pan farwaf a nefoedd fydd i mi’n gartref yn ôl pob tebyg soffa fydd, efo potel ddiddiwedd o win coch £3.99 o Lidl a rhifynnau niferus o Bawb a’i Farn ar y teledu. Byddaf, mi fyddaf yn hoff iawn o gyfuno Pawb a’i Farn ag alcohol, a gwrando ar y Ddewi Lwyd yn dweud ‘beth amdani?’ dro ar ôl tro. Tasa fo’n gofyn hynny i mi byddwn yn tagu ar fy nghreision.

Sôn am greision dydw i ddim yn cael eu bwyta oherwydd y Grawys ac wedi rhoi’r gorau iddynt. Mae hyn yn anodd i un mor addfwyn â mi, gan fy mod yn hoff iawn o greision. Y broblem ydi fe’m cyflwynwyd i Greggs go iawn wythnos diwethaf gan Rhys fy ffrind. Mi fydd gan rywun wendid am chicken sleisys, ac maen nhw’n rhatach yn Greggs nac yn unman arall.

Mae ‘na Greggs ymhobman yng Nghaerdydd, fedra i feddwl am bump yn ardal canol y ddinas. Mi fydd yn dweud Y Pobyddion ar eu harwyddion, er i mi gael syndod y tro cyntaf i mi weld y cyfryw arwyddion gan i mi feddwl mai Y Pabyddion roedden nhw’n ei ddweud.

Un peth drwg am Greggs, heblaw am botensial y bwyd i arwain at drawiad ar y galon, ydi’r brechdanau gan fod pob un yn cynnwys y nialwch mayonnaise ‘na. Fel un o’r lleiafrif y mae’n gas ganddo’r stwff fydd hyn yn eithaf problem ymhobman. Bu’n broblem fawr yn Amsterdam achos mae’r Iseldirwyr wrth eu bodd â’r stwff, a ddim yn licio pysgod ryw lawer; i mi mae hynny’n gyfuniad echrydus.

Ta waeth gyfeillion, mwynhewch y penwythnos, ac os daw’r Ddewi Lwyd atoch a gofyn ‘beth amdani?’ – wel, fydda i ddim yno i gynorthwyo.

Yr Ymbarél Aflwyddiannus

Roedd yn bwrw glaw yng Nghaerdydd ddoe a cherddai dynes folfawr o amgylch gyda chluniau mor fawr nes y peri i mi feddwl y dylai’r Cynulliad wahardd y fath bethau. Nid anodd sylwi bod ei chluniau’n socian oherwydd bod ei hymbarél mor fach fel na chwmpasai ei chluniau. Ystyriais hyn yn aflwyddiant ar ei rhan hi a'i dulliau dethol ymbarél, a cherddais i ffwrdd i chwilio am selotêp du. Ni chanfûm y cyfryw selotêp.

...a cherdd fach

Dacw Mam yn dŵad
Wrth y gamfa wen,
Dad â'i ddwylo'n 'boced
Yn piso ar ei phen,
Y fuwch yn y beudy
Â’i choesau am y llo,
A’r llo ochr arall
Yn ffwcio Jim Cro.
Jim Cro Crystiog
Wanc, pŵ, dod,
A mochyn bach a’i fys yn din
Mor ddel ar y stôl.

Pam fod Cân i Gymru mor shait?

Cyn i mi fynd ymlaen ar rant, dwi’n fodlon cyfadda, na, ni allwn fod wedi gwneud yn well. Ond fedra i ddim cyfansoddi na chanu ar lwyfan. Yn yr un modd dwi ddim yn dallt plymio ond pe deuai’r plymiwr i drwsio ‘nhoiled a boddi’r bathrwm yna cwyno a wnawn. Â hynny’n sail i mi felly, rhaid i mi ofyn pam fod Cân i Gymru yn cynhyrchu caneuon shait bob blwyddyn?

Y gân dda ddiwethaf, er dwi’n siŵr nad yw at ddant pawb, i ennill oedd Harbwr Diogel. Licio hi ai peidio, daeth y gân honno’n gân boblogaidd Gymraeg y mae pawb yn ei hadnabod. Mae ‘na ddigon o enghreifftiau o ganeuon eraill cyn honno hefyd. Ta waeth oedd hynny flynyddoedd yn ôl ac mae’n mynd o ddrwg i waeth erbyn hyn. Mae’n gwneud i mi gywilyddu braidd bod y caneuon hyn yn mynd ymlaen i gynrychioli Cymru yn yr ŵyl ban-Geltaidd. Dyn ag ŵyr be mae ein brodyr Celtaidd yn meddwl.

Oes, mae ‘na ambell i gân iawn wedi ennill, ond ‘sdim un yn sticio’n y cof rili. Dydi’r gân fuddugol ddim am fod felly bob blwyddyn, ond dydi hi ddim ers oes pys. Mae nifer o’r rhai anfuddugol gymaint yn well. Y broblem ydi bydda ni’r Cymry bob amser yn pleidleisio dros rywun sy’n byw’n agosach na’r gân orau.

Y broblem fawr eleni oedd bod pob cân yn swnio’n un fath, heblaw am yr un Gi Geffyl ‘na oedd yn un o’r pethau gwaethaf i mi ei glywed erioed. Doedd yr un gân yn fachog, a dyna’r math o gân yr arferai Cân i Gymru ei chynhyrchu; boed hi’n un canol y ffordd neu ychydig yn wahanol. Doedd ‘run yn fachog o bell ffordd nos Sul. Bydd rhywun yn cael ias oer wrth feddwl pa mor wael oedd y 110+ o ganeuon eraill a gynigiwyd os mai dyma’r hufan o’u plith.

Heb sôn am yr un nodau diflas a chaneuon sydd i bob pwras yn ceisio efelychu caneuon pop Saesneg, un o’r pethau gwaethaf bob blwyddyn ydi’r beirniaid. Dwi’n cofio llynedd efo Kim Pobol y Cwm yn canu pob nodyn allan o diwn dyma Rhys Mwyn yn dweud rhywbeth fel “roedden ni’n disgwyl i ti fod fel diva a dyna gawsom ni”. Golcha dy geg ddyn. Roedd y cwestiynu nos Sul yn strwythuredig a phrennaidd, yr atebion yn dînlyfiaeth lwyr. Wel dewch ‘laen wir, mae’n ddigon hysbys bod y Cymry Cymraeg ymhlith pobl fwyaf bitchy’r byd, ‘sdim angen bod yn neis er mwyn neisrwydd. Byddai hyn yn oed beirniadaeth adeiladol wedi bod yn chwa o awyr iach rhag Rhydian yn ailadrodd ‘ffantastig’ hyd syrffed.

Yn ogystal â hynny roedd y panel yn llawn pobl sy’n ‘dallt’ miwsig a’r diwydiant cerddoriaeth yng Nghymru. A dyma’u dewis? Ffycin hel. Duw â helpo wlad y gân!

Y peth ydi mae ‘na ddigon o ganeuon da Cymraeg o gwmpas ac yn cael eu cyfansoddi bob blwyddyn, o bob genre. Sut nad oes ‘run yn cyrraedd Cân i Gymru flwyddyn ar ôl flwyddyn ers blynyddoedd wn i ddim.

Yn gyntaf maesho cael y gynulleidfa i sefyll a chael ambell beint ‘fyd – dydi’r peth ddim yn Steddfod wedi’r cwbl – yn ail maesho dewis caneuon amrywiol yn seiliedig ar be sy’n dda (yn hytrach na cheisio cael rhywbeth o bob ardal a rhywbeth i bawb fel y tybiaf sy’n digwydd) ac er mwyn dyn stopio ceisio efelychu’r crap canu pop Seisnig.

Diolch byth er lles fy iechyd nad oeddwn yn gallu stumogi’r lol drwyddi draw ac y gallwn droi at Come Dine With Me yn ôl yr angen.

Rant drosodd tan y flwyddyn nesa, pan fydd yn mynd o waeth i waethaf synnwn i ddim.

Nanna banana

Ddylwn i ddim chwerthin ar demensia ond mae’r Nain Eidalaidd yn ei gwneud hi’n anodd weithiau.

Mae’n gyflwr digon annifyr – os nad ydych yn gyfarwydd ag ef – a bydd yr unigolyn yn anghofio pethau dydd i ddydd yn gyfan gwbl. Ddim y pethau mawrion fel rheol, fel y ceir gyda amnesia, ond mae’n debyg.

Bydd Dad a’i ddwy chwaer yn gorfod sicrhau ei bod yn bwyta’n gywir ac yn rheolaidd a phethau felly. Rŵan, mi fydd hithau’n cwyno am hyn, fel y gellid disgwyl gan ei bod wedi’r cyfan yn hen a wyddoch chi sut mae’r henoed. Mi fydd yn dweud ei bod wedi bwyta (neu nad ydyn nhw’n bwyta brecwast yn Yr Eidal), ond wrth gwrs yn dweud celwydd, neu anghofio’n llwyr. P’un bynnag prin iawn ei bod yn llwglyd a’r unig beth a wna ydi cwyno am hynny pan fydd pryd o’i blaen.

Ta waeth roedd Sheila fy modryb wedi bod draw i’w thŷ yn y bore i fynd â bwyd draw ati ar gyfer y tŷ. Mi ddaeth draw ychydig oriau wedyn a’r bwyd wedi mynd. Aeth at dŷ Rita, y chwaer arall, yn meddwl ei bod hi wedi mynd â’r bwyd gyda hi – wel naddo.

Aethent draw a byddwch wedi dyfalu erbyn hyn bod Nanna wedi bwyta’r bwyd i gyd iddi hi ei hun, darn ar ôl darn achos ei bod wedi anghofio ei bod wedi bwyta. Llwglyd neu ddim roedd wedi difa slab o gaws, dau baced o gig wedi’i goginio’n barod a dim llai na deg banana.

“’Sdim rhyfadd ei bod hi’n deud dydi hi’m isio buta o hyd” ddywedodd Rita.

Siopa dillad ben fy hun

Wn i, rydych chi’n meddwl nad ydw i’n hanner call yn dweud y fath beth, ond mae anfanteision i fod yn foliog a byr. Mae’r rhestr o fanteision yn sicr yn hirfaith, a phe bawn â’r mynadd mi fyddwn yn nodi’r rhestr honno fan hyn, rŵan, yn ei chyflawnder.

Wrth gwrs, dydw i ddim am wneud hynny. Mae’n dro byd ers i mi drawsffurfio o fod yn hogyn gwallthir 9 stôn tenau i fod yn gyfieithydd bol cacan sy’n dechrau mynd yn foel. Sut siâp fydd arna i pan fyddaf ddeg ar hugain wn i ddim - cyn belled nad a wnelo’r cyfnod hwnnw yn fy mywyd â chardiganau tai’m i boeni’n ormodol - ond dwi’n symud o’r pwynt rŵan.

Yr anfantais, fel efallai y crybwyllais rhywsut yn “Jîns” isod, ydi nad oes fawr o drowsusau i hogiau sydd angen 34 modfedd o’i amgylch a dim ond 30” o goes. Deuthum o hyd i’r fflêrs - ffitiodd ‘run - roedd y rhai 32” yn obsîn, ‘swn i ‘di cael fy ngneud gan y moch taswn i’r cerad lawr stryd efo’r rheini, heb sôn am ddychryn plant a’r gwylanod.

I fod yn onest, y mwya’ dwi’n ei ddallt am ffasiwn ydi be ‘di hosan.

Fydda i ddim yn rhy hapus yn siopa ben fy hun am ddillad yng Nghaerdydd. Mae Topman llawn hogia yn minsio o amgylch y lle yn eu jîns tynn a’u breichiau T-Rex a Primark yn llawn pobol Sblot a Butetown, a wyddoch chi fyth be sy’n mynd ‘mlaen dan fyrca. A tai’m i fynd i’r siopau yn yr arcêds, achos does neb arall yno a bydd y bobl siop isio fy helpu i ddewis dillad, a fydda i’n teimlo’n wirion yn edrych yn flêr ddigon a gorfod cyfadda ‘sgen i’m syniad.

Mae’n ddigon o embaras eu cael nhw i fynd rownd cefn yn Topman i chwilio am jîns sy’n ffitio – a deg munud wedyn clwad nad oes. Byddai Mam yn dweud fy mod i’n rhy dew, ond rong ‘di hi – rhy fyr dwi!

Jîns

Un peth y bydda i’n chwilio amdano mewn pâr o drowsus ydi pocedi da. Ar nos Sadwrn ar ôl ychydig o ddiod mae hynny’n wahanol, ond wrth ystyried p’un a brynaf bâr ai peidio, mae pocedi da yn hanfodol.

Bydd rhywun yn licio jîns. Dwi’n un o’r criw bach o bobl jîns nas gwisgant fel trowsysau ymlacio, ond fel rhywbeth i fynd allan ynddo’n smart. Y dracwisg ydi fy newis drowsus ymlacio, ond eto i fynd allan, boed hynny ar gyfer gêm rygbi neu nos Sadwrn arferol, jîns y bydd yr Hogyn yn eu gwisgo. Fel y mae’r rhan fwyaf o bobl, wrth gwrs.

Serch hynny fydda i’n cael trafferth ffendio jîns sy’n dwyn fy ffansi ac, fel y nodwyd uchod, sydd â phocedi i ddiwallu fy angen – sef cadw fy waled a’m ffôn lôn yn ddiogel pan fydda i’n stymblo o amgylch y lle’n chwil ar ôl llymaid o shandi. Oni ddaethoch ar draws y ffasiwn benbleth ‘rioed?

Y peth ydi fy nghyfeillion a mân eraill wancars (wyddoch pwy’r ydych) fy mod yn un ffysi ei chwaeth jîns. Fedrai’m gwisgo’r pethau slim fit achos dwi’n edrych fel croes rhwng sosij a thrawiad calon, a byddai gwisgo’r rhai isel yn peri gofid i ddegau o bobl. Wyddoch chi fi, hawdd a hwyl ydi peri gofid o bobl, ond ‘sdim isio gwneud yn y ffasiwn fodd.

Jîns fflêr ydi fy mheth i. Rŵan, nid pethau hawdd i’w canfod ydi’r rhain i ni’r hogiau – a dweud y gwir maen nhw’n brinnach na pholisi ym maniffesto’r Democratiaid Rhyddfrydol – a phan fydd rhywun yn canfod yr un perffaith ei liw a’i wedd (fydda i’n ffysi efo’r lliw ‘fyd) yna mae’r byd yn mynd i’r diawl achos ‘snam poced gall i’w chael.

A dyna ‘di penbleth os bu un erioed.

Troi'n Ddigidol Drachefn

Felly fuodd yn Stryd Machen y penwythnos hwn yr aethpwyd y tŷ yn ddigidol. Penderfynodd Ceren fy ngyrru i’r Comet ‘agosaf’, yn y ffwcin sir nesaf, sef Bro Morgannwg sy’n llawn wirdos, ac mi ddewisais arial a bocs digidol i mi’n hun. Fel y gwyddoch o bosibl y tro diwethaf i mi fentro efo digidol bu’n aflwyddiant mawr – gyda arial newydd a syniad od yn fy mhen bod y signal cyffredinol yn gwella, ro’n i’n hyderus.

Brydiau felly mae’n anodd gen i ddychmygu pam ar wyneb y ddaear dwi’n hyderus am unrhyw beth, byth bythoedd. Yng nghacendod fy mywyd i, mae’r seiliau sbwnj yn gadarn a moethus ar y cyfan, ond os rhoia i gynnig ar roi ‘mbach o eisin ar ei phen mae’n mynd yn slwj ac yn difethaf gweddill y gacen. Nid fy mod i’n licio cacennau.

Y wyrth oedd i’r holl giriach weithio nos Sadwrn. Dwi’n dweud gweithio - roedd o’n pigo fyny un o ddwy set o sianeli, ac yn anwybyddu bodolaeth S4C yn llwyr, sy’n iawn ond dwisho gallu cael S4C, os nad o reidrwydd ei gwylio. Ar y llaw arall mi fedraf fyw heb Five.

Dyna fues i, tan tua thri o’r gloch y bora (do’n i methu cysgu dim – ac yn licio’r jôc fach honno fwy nag y dylwn), yn mynd o raglen i raglen, ac yn reit fodlon fy myd. Ro’n i’n cael sianeli digidol! Heblaw wrth i’r trenau fynd heibio, sy’n eitha blydi aml yn Stryd Machen.

Fel popeth da (‘nenwedig hynny) ni pharodd yn hir. Y diwrnod wedyn, wrth i mi godi cyn mynd o amgylch fy arferion Sul mi droais y teledu nôl ‘mlaen. Drwy ddydd Sul, heblaw am sianeli’r BBC, doeddwn i methu cael dim arall. Yn y diwedd, rhwng dicter a siom a’r awch dwyfol i wylio Celebrity Come Dine With Me, analog enillodd y dydd. Felly er i mi deimlo’n hapus a hyderus ddydd Sadwrn, erbyn dydd Sul o’n i’n teimlo’n ddigon fflat ac yn gorfforol £53 yn dlotach.

Rhoddaf gynnig arall arni heno o bob ongl. Sy’n swnio’n secsi ond dio ddim.

Compêr ddy Mîrcat (dot com)

Gwela i mo’r pwynt i gelwydda (oni bai ei fod o fudd i mi, afraid dweud) a thydw i heb grio ers yn 11 oed, sef hanner bywyd yn ôl erbyn hyn. Wel, hanner fy mywyd i (hyd yn hyn – a mwy), a sawl bywyd eog, ac efallai oes ci, ond dach chi’n dallt be sy gen i, fwy na thebyg. Ond weithiau mi fydda i’n teimlo fel crio.

‘Sdim dadlau, efo ‘mreichiau bach tila a’m bol cwrw dwi’n siwtio crio lot, yn benodol mewn cornel min nos yn fy nghwrcwd, ond well gen i wylio Simpsons. Y pwynt ydi un o’r pethau sy wirioneddol sy’n neud i fi isio crio ydi’r hysbyseb Compare the Farchnad efo’r swricat, sef meerkat yn Gymraeg. Heblaw am fod yn echrydus o annoniol, dwi wastad wedi meddwl mai dyma’r math o hysbyseb sy’n apelio at fyfyrwyr o Loegr a fydd yn ei ganu’n chwil, a hefyd pobl fel Mam, sy’n meddwl bod rhywbeth felly yn ‘glyfar’.

Y broblem fwyaf sy gen i (parthed yr hysbyseb, ‘sgen i ddim drwy’r dydd) ydi’r gân. ‘Roll dwi’n ei glywed ers dyddiau ydi’r gân, a llais y ffycin tyrdyn swricat Rwsiaidd ‘na, neu Isalmaenig; dwi heb weithio allan yn iawn o ble y daw’r sganc beth, sydd eto’n rhywbeth sy’n fy ngwylltio.

A phwy fath o ben rwdan sy’n drysu ‘meerkat’ a ‘market’ beth bynnag? Dyma bwynt arall, ydi’r hysbyseb wedi deillio o’r ffaith bod pobl yn ysgrifennu un yn lle’r llall? Neu ydi rhywun efo dychymyg cachlyd wedi penderfynu y byddai hyn yn ddoniol? A dydw i ddim yn licio’r awgrym bod swricat yn fwy llwyddiannus na mi (er bod posibilrwydd bod hyn yn wir yn y byd go iawn).

O leiaf fy mod wedi hynny allan o’r system rŵan, gobeithio yn wir y bydd Busys Bach y Wlad neu rywbeth yn trechu Compare the Meerkat yn fy mhen neu dwi am ladd rywun. Neb penodol, allwch chi ddim fod yn ffysi am bethau felly – a gwae unrhyw swricat a welaf dros y dyddiau nesaf, gall hynny droi’n gas.

Lesbiansys ymhobman

Lle bynnag y bydda i’n mynd bydda i’n gweld lesbians. Na, dwi ddim yn jocian a does gen i ddim byd yn erbyn lesbians (a dweud y gwir dwi’n eu licio nhw’n fawr) ond am ryw reswm alla i ddim mynd wythnos heb weld cyplau lesbaidd. A ddoe mi welais drag queen (neu ddynas hyll iawn, er fy chwaethau amrywiol dwi ddim yn meddu ar ddull o wahaniaethu pobl ar sail pethau felly – ro’n i’n fy hwyr arddegau cyn dallt bod Dame Edna’n ddyn – go iawn wan). Wn i ddim beth ydi drag queen yn Gymraeg ond dwi ddim yn meddwl bod ‘na lawer o rai Cymraeg p’un bynnag, ‘nenwedig yn Rachub.

Fedra i feddwl am rywun sy’n siwtio bod yn un, ond tai’m i ddweud pwy, ond dydw i ddim yn berson cas, yn enwedig pan gwyd y posibilrwydd o enllib ei ben. Mae wastad mantais i gadw ail wyneb wrth gefn.

Fydda i wedi mynd o gasáu dydd Iau yn llwyr i eitha mwynhau. Dwi’n teimlo y gallaf ddechrau ymlacio erbyn hyn, sy’n aml yn arwain at ambell i gan a chreision yn y nos o flaen Pawb a’i Farn a Hustle. Dwi’n licio Hustle, ac yn licio meddwl fy mod i’n ddigon clyfar i weld be sy’n digwydd ac y gallwn efelychu’r triciau, ond twyllo fy hun ydw i mewn difri calon.

Fydda i hefyd yn licio Pawb a’i Farn ac yn licio meddwl fy mod i’n dallt materion pwysig y dydd ac y gallwn gyfleu fy marn pe bawn yno, yn llawn diwyg a dawn. Twyllo fy hun ydw i, mewn difri calon. Hen ddiwrnod twyllodrus ydi dydd Iau. Un peth fydda i a’r Dwd yn hoffi ei wneud ydi gwneud iau ar nos Iau, pan fyddwn yn coginio Iau. Mae’n gwneud sens, o leiaf.

Gwyddoniaeth a phethiach

Pe bai Ffrancwr, neu Ffrances (ni wahaniaethir ar sail rhyw ar y flog hon), yn ceisio dweud “I’r Gâd!” byddai’n swnio’n fel teclyn gwarchod clust yn y Saesneg. Os nad wyf athrylith wyf ffŵl – heblaw nad ydw i’n meddwl bod gwahaniaeth mewn difri. Athrylith ydi ffŵl sy’n mynegi ei hun yn well.

Rŵan, er fy mod i’n grefyddol dydw i ddim yn credu i Dduw greu’r byd mewn saith diwrnod (neu chwech os gorffwysodd Ef ar y seithfed?) ond os maen nhw un criw o bobl dwi ddim yn ymddiried ynddyn nhw, gwyddonwyr ydyn nhw. Wel, ddim gwyddonwyr fel y cyfryw, mae’r rhai sy’n chwilio am wellhad i gancr er enghraifft yn gwneud gwaith gwerthfawr, a fedra i ddim meddwl am well hwyl na phrofi minlliw ar hwch (a dwi ddim yn sôn am y City Arms ar nos Sadwrn).

Efallai mai fi sydd ond ‘sgen i fawr o ddiddordeb mewn pethau fel y peiriant big bang ‘na fu falu ychydig fisoedd nôl, neu’r bobl sy’n chwilio am fywyd call ar blanedau eraill (er enghraifft maen nhw’n dyfalu bod rhwng 30 a 10 miliwn o blanedau tebyg i hon yn bodoli yn y bydysawd - ‘swn i wedi gallu dyfalu hynny myn uffarn), a ddim lol fel bacteria. Chwaeth bersonol ydi hynny mae’n rhaid, ond os dwisho gweld dynion bach gwyrddliw fedra i fynd i dop Rachub i weld yr hipis.

Well gen i weld pethau’n symlach na gwyddoniaeth, i mi:

Mars – blasus
Haul – cynnes
Sêr – cast Pobol y Cwm
Neifion – boi hanner ffish neu Eifion negyddol
Jiwpityr – rhaglen i blant Iddewig

Hogyn call

Y ffordd dwi’n deimlo’n awr dwi’n amau dim fy mod newydd gael penwythnos rygbi. Yn rhannol gysylltiedig â chyfrifoldebau’r wythnos, ro’n i’n hogyn da ac ni chefais sesiwn anferth ar y penwythnos. Roedd rhywbeth gwag am dim ond ennill y Saeson o wyth pwynt ar ôl y gyflafan a broffwydolwyd, ond curo Sais ydi curo Sais ac mi a’i cymeraf. Fe wyliem y gêm yn Nos Da sydd gyferbyn â’r stadiwm. Trodd hwnnw’n ddigon diddorol ond roedd ‘na lwyth o genod yno’n tynnu lluniau a malu cachu yn hytrach na chymryd sylw o’r gêm oedd braidd yn ddiflas.

Ategwyd hynny wrth i mi gael trafferth yfed o ddifri. Dwi ddim yn cofio gorffen gwaddod ‘run beint heb bron â chwydu. Roeddwn hefyd yn flinedig ond dwi wastad yn flinedig y dyddiau hyn – henaint ydi o, uda i rŵan.

Roedd ‘na awyrgylch go dda yn Nos Da hefyd (welish i Edi Bytlar yn ffilmio’i ddyddiadur fideo ‘na) ond fedra i ddim yn fy myw ymuno pan fydd pobl yn gweiddi ‘Way-ules! Way-ules!’, hyd yn oed pan fyddaf yn y stadiwm. Dwi’n siŵr nad fi ydi’r unig un sy’n ffendio rhywbeth yn wrthun am y gair hwnnw.

Felly ro’n i adra erbyn 10.30 yn gyfrifol fy myd. Pan fydda i isio bod yn gyfrifol mi fedraf fod ac yn hynod felly. Gan ddweud hynny gallaswn fod wedi mynd allan drwy’r nos a theimlo mor ddi-lun ag ydwyf ar y funud. Am y tro cyntaf ers hydoedd deffroais y bore hwn yn glaforio, ac chyda clust wleb. Ro’n i’n meddwl mai gwaedu oeddwn i, ond na, eithr clusthylifog.

Wnes i hyd yn oed gael cawod ar fora Llun am y tro cyntaf ers cyn cof. Dydi peidio â chael cawod yn y bora ddim yn beth newydd, gyda llaw. Fydda i’n un o’r rhai hynny sy’n hoffi cael cawod gyda’r nos, a theimlo’n ffres o flaen Pobol y Cwm a Chwis Meddiant, achos ‘blaw am Nant Conwy mae’r gogs i gyd i’w gweld yn curo’r Hwntws, ond mae trefn naturiol i bopeth mwn.

Chwyrlïo'r Gwaed

Fysa chi yn dueddol o feddwl fy mod yn rhywun sy’n fodlon curo’r Saeson ac aberthu popeth arall i gyrraedd y nod hwnnw, ond nid felly’r achos. Gan ddweud hynny, p’un a ydynt yn dîm Camp Lawn neu’n dîm o amaturiaid (noder y presennol), Lloegr ydi’r tîm y mae pob Cymro, Albanwr, Gwyddel neu Ffrancwr isio’i guro. Dw i’n dyfalu mai Ffrainc y mae’r Eidalwyr isio’i churo yn fwy na neb. Mae ‘nheulu yn yr Eidal wrth eu boddau efo Saeson; i fod yn onast dwi’n meddwl yr oeddent braidd yn siomedig o glywed nad Saeson ydym ni pan es i’r Eidal. Do’n i ddim yn hapus efo hynny; tai’m i licio cael fy nghamgymryd am Sais, waeth pa mor lipa ac erchyll wyf fy ngolwg.

Ar ôl treulio dechrau’r wythnos yn edifar ac yn flinedig dwi bellach yn well ac yn edrych ymlaen at y penwythnos. Fydd ‘na rai yn wahanol i mi ond ni lwyddodd Cymru v Gwlad Pwyl ym Mhortiwgal wirioneddol danio’r enaid cymaint ag y bydd dydd Sadwrn.

A dydd Sadwrn fydd hi ‘fyd. Dydw i ddim yn cytuno efo chwarae gemau ar ddydd Sul, mae’n annheg ar y cefnogwyr. Wrth gwrs, ‘sdim rhaid i rywun fynd allan nac yfed i werthfawrogi gêm Chwe Gwlad, ond eto mae’n rhan o’r profiad. Dyna be fydda i’n ei licio am y Chwe Gwlad, mae’n gystal profiad ag yw’n bencampwriaeth. Ond mae’r elfen o ofal a geir ar gêm ddydd Sul yn sbwylio’r peth rhywfaint.

Fydd y nos Wener yn erbyn Ffrainc yn ddiddorol. Mae gennyf i hanner diwrnod ar gyfer y gêm honno. Er bod yn rhaid i mi ddweud na hoffais y syniad, yn ddiweddar mae gêm nos Wener yn swnio’n ddigon braf o syniad. Fydd yn brofiad gwahanol, a fydda i’n licio amryw brofiadau.

Ond dyna ni, i mi dydi’r Chwe Gwlad ddim yn cychwyn go iawn cyn bod rhywbeth yn chwyrlïo’r gwaed ac yn deffro’r galon; ni ddigwyddodd cweit cyn yr Alban, ac wn i ddim pam, ond mae hi yma rŵan a dwi’n y swing.

Y tew a'r tenau

Dwi am fod yn gas ennyd, am unwaith. Fydda i ambell waith yn licio gwylio’r rhaglen Supersize vs Superskinny. Rŵan cewch ddweud wrthyf fod gan y bobl hyn broblemau a chyflyrau ati a dwi’n cytuno ond mae ‘na un rhan o’r rhaglen hon, sy fel rheol ddim y math o raglen dwi’n ei licio, sy’n neud i mi wenu bob tro sef pan mae’r peth tenau a’r peth tew yn bwyta bwyd ei gilydd. Mae un yn mynd bŵ-hŵ-hŵ mae’n rhaid i mi fyta mwy cyn mynd bŵ-hŵ-hŵ dwi ddim isio buta hyn, gyda’r llall yn mynd bŵ-hŵ-hŵ dwi angen bod yn denau cyn mynd bŵ-hŵ-hŵ dwisho bwyd.

Fydda i hefyd yn eitha licio’r person tenau yn bwyta bwyd yr un tew a phwdu drwy’r broses gyfan yn dweud bod y bwyd yn afiach ac wnim sut allwch chi fyta’r ffasiwn beth, gan weld yr un mawr bron â marw isio rhoi hedbyt i’r llall am ddweud ffasiwn beth ac yn glafoerio ger y plât.

Dydw i heb â blogio’r wythnos hon hyd yn hyn oherwydd y gwir amdani ydi dwi wedi bod yn rhy flinedig. Wn i ddim p’un a ddywedais wrthych am gynllun y Sul sef gwylio’r gêm, cael ambell i beint a chael bwyd cyn mynd adra a bod yn ffresh i’r gwaith? Wedi bod allan efo gwaith nos Wener a chofio fawr ddim ar ôl tua 10, a mynd i’r Mochyn Du cyn cael cyfla i sobri ddydd Sadwrn, allwch chi ddychmygu fuo ‘na fawr o siâp arna i, na’m gwddw (stori hir), ddydd Sul.

Gallwn adrodd ar sut le ydi’r Fuwch Goch, a minnau yno ddwy noson mewn rhes, ond ‘sdim pwynt achos dwi rili heb syniad, ond nôl i ddydd Sul...

Cefais un beint a llwyth o Bepsi wrth wylio’r gêm, ond ar ôl hynny ‘doedd ‘na fawr o siâp arna i. Ro’n i’n fy ngwely erbyn wyth heb lwyddo cyrraedd y bwyty, a doeddwn i ddim yn ‘ffres’ echdoe na ddoe. I fod yn onast ro’n i mor flinedig mi gollais gêm o sboncen yn erbyn Ellen Angharad am y tro cynta.

Dwi’n iawn rŵan. Fydda i ddim yn mynd mor wirion y penwythnos hwn er mai’r gêm fawr sy’n dyfod. Tan hynny, neith ‘di relacs bach.

Buwch goch, goch, goch ie fin-goch fin-goch fin-goch

Efallai y byddwch wedi clywed am agoriad tafarn Y Fuwch Goch heno ‘ma – mae’r e-byst wedi bod yn mynd i bob cyfeiriad a hefyd roedd darn arni yn Wedi 7 neithiwr (byddaf, mi fyddaf yn gwylio Wedi 7 o bryd i’w gilydd, a ‘sgen i ddim cywilydd). Dwi’n meddwl piciad heibio ‘na heno i weld sut fath o siâp sydd ar y lle.

Bar Shorepebbles oedd yn yr adeilad yn flaenorol. Bydd rhai ohonoch yn gwybod y bu’r lle hwnnw’n gyrchfan i Gymry Cymraeg am fisoedd lawer cyn iddo gau cyn wythnos yr Eisteddfod (o bob wythnos!). I bob pwrpas roedd yn denu pobl a oedd wedi diflasu ar Glwb Ifor neu’n teimlo’n rhy hen i fynd yno bob wythnos, heb sôn am bobl yn cael peint cyn ac ar ôl Clwb, a phobl nad oeddent yn gallu mynd i mewn i Clwb oherwydd y ciwiau enfawr – ond hefyd roedd y berchnoges a oedd yn Gymraes yn boblogaidd iawn.

Roedd ‘na fwlch pan gaeodd. Newidiodd y lle i Kaz-bah, a doedd y perchnogion newydd ddim yn or-hoff o Gymry Cymraeg. Cawsom sgwrs â hwy rywbryd yn ddigon ddi-niwed yn dweud bod mwyafrif y cwsmeriaid yn Gymry Cymraeg, ond doedden nhw ddim yn hapus efo hynny, a dweud yn blaen na fyddant yn gwneud ymdrech benodol i’w croesawu. Digon teg, eu lle nhw ydoedd, ond dydi o ddim yn synaid da troi dy gefn ar ffynhonnell bwysig o’th incwm, na bod mor ddirmygus ag oedden nhw i ni y noson honno.

Caeaodd y lle ychydig fisoedd wedyn, a dwi ddim yn synnu. Pan ddaw at agweddau llugoer tuag at y Gymraeg mewn siopau a llefydd cyhoeddus mae’r Cymry Cymraeg yn weddol apathetig, ond pan ddaw at dafarndai a bariau maen nhw’n gallu troi cefn yn eu niferoedd. Rhyfedd, ond hollol wir.

Clwb Ifor sy wedi prynu’r lle erbyn hyn. Tybiaf fod Clwb yn ddigon ymwybodol bod llwyth o Gymry Cymraeg yno, ac yn gwybod y rhesymau a nodais uchod o ran pam eu bod yn mynd yno. Dwi’n gobeithio y daw’r lle eto’n gyrchfan i ni ac yn meddu ar naws debyg. Roedd cymaint o bobl wahanol yno bob nos Sadwrn: pobl o brifysgol, pobl o gwaith, pobl roeddech chi’n eu hadnabod heb wybod pam na sut – diflannodd hynny ar ôl tranc Shorepebbles, cawn weld a fydd Y Fuwch Goch gystal!

Fydda pengwin yn iawn, felly minnau 'fyd

Dwi newydd sylwi ar rywbeth hudol. Sut, er mwyn Duw, y mae styffylau yn aros at ei gilydd mewn rhesi cyn i chdi eu rhoi nhw mewn styffylwr? Ew, mae’r hen fyd ‘ma dal yn llawn lledrith os edrychwch yn y llefydd cywir.

Mae’r eira wedi penderfynu ailymddangos yng Nghaerdydd heddiw. Mae’n fy ngwneud i chwerthin sut y mae’r wlad wedi sefyll yn stond oherwydd ychydig o eira. Mae’r rhan fwyaf o ysgolion Caerdydd wedi cau heddiw, sy’n hollol bathetig. I fod yn onast efo chi, mae’n fy ngwneud i chwerthin braidd, yn enwedig gan fod y bobl propaganda a’r papurau newydd Seisnig mor aml yn hoffi sôn am ba mor wydn ydi Prydeinwyr efo’u ‘Bliz Spirit’ ac ati. Haha! Maen nhw’n rong!

Gan ddweud hynny, bydda pobl ‘stalwm heb wneud y ffasiwn lol allan o bopeth. Dyma’r arferol nid yn ofnadwy o bell yn ôl. Un ifanc dwi, a dwi’n cofio mynd i’r ysgol pan fo’r eira’n ddigon drwm. Dwi hyd yn oed yn cofio gwneud unwaith yn yr ysgol uwchradd, sydd wir yn dangos pa mor uffernol ydi pobl ein dyddiau ni. Pobl ddinesig ydi’r gwaetha, dybiwn i.. Bydda Nain yn dweud o leiaf fod rhywun yn gweld y bobl ddu rŵan, ond gan fy mod i’n 23 a ddim i fod efo rhagfarnau gwell i mi beidio â dweud hynny.

Fyddan nhw’n iawn ar y cyfandir, ac mae hyd yn oed yr Iancs yn llwyddo mewn llawer gwaeth na hyn chwara teg. Y ffordd dwi’n ei weld, os ‘sdim ots gan begwin, ddylwn i fod yn iawn, achos petha tila ydi’r rheini mewn difri calon.

Pethau beunyddiol sy'n mynd ar fy nerfau rhif #6133

Pam fod pob cam dwi'n ei wneud yn swnio'n wahanol waeth faint y bydda i'n ceisio gwneud i bob cam swnio 'run peth? Sut fod y ddau droed yn gwneud hyn? IECHYD roedd o'n gwneud i mi wallgofi wrth gerad i gwaith heddiw!

Mae'r eira 'di mynd yn barod y basdad

Bydd eira’n mynd ar fy nerfau i. Fel pawb arall, p’un a ydynt yn ifanc fel y fi neu’n hen a ffôl (25+), bydd eira yn deffro’r plentyn o ddwfn fy mod. Dwi’n cyffroi. Dwi’n licio ei weld ymhobman, yn gorchuddio’r llawr ac yn disgyn yn fwyn o’r nefoedd. Ond bydd gweld yr eira’n diflannu yn ddigon i sathru fy hwyliau.

Felly fu heddiw a neithiwr. Ni ddaeth yr eira go iawn tan iddi nosi neithiwr y Llun, ac mi ddechreuodd bob man droi’n wyn. Bora ‘ma, roedd o wedi dechrau diflannu, ac er i ni weld eira trwm bora ‘ma eto, mae holl eira Caerdydd wedi hen ddiflannu erbyn hyn. Dyna ddigalon.

Mae’n golygu bod yr haul allan yn smyg i gyd, y wancar, a’r llawr yn wlyb. Am ryw reswm dyma fy nghas beth i, sef haul a gwlypni, achos fydda i ddim yn licio gwneud pethau drwy haneri, a dydi llawr gwlyb ac awyr heulog ddim yn cyd-fynd. Wn i ddim sut i deimlo, ond mae o bob amser yn gwneud i mi deimlo’n ddrwg, boed hynny ar ôl cawod o law, neu ar ôl toddi’r eira.

Un peth a’m tarodd ar y diawl oedd y ddynas ar y newyddion neithiwr yn sôn am y plant yn chwarae yn yr eira – dyma’r tro cynta i’w cenhedlaeth nhw weld eira go iawn. Yn wir, pobl f’oedran i ydi rhai olaf sy wirioneddol yn cofio eira yn beth digon cyffredin yr adeg hon o’r flwyddyn, ac erbyn hyn mae hynny’n nyfnion y co’. Rhaid bod cymaint o blant heddiw yn gweld gaeaf gwyn yn beth hollol estron – sôn am deimlo fel deinosor!

Teulu od

“Amen
Dyn pren
Wedi colli’i ben”
-- Nain

Mae fy nheulu yn od. Soniais gynt am y merlod sy’n y caeau acw. Mae Mam wrth ei bodd gyda hyn, ac yn wir mae’r merlod yn cael eu bwydo’n well ganddi na neb arall erbyn hyn. Dydi Dad ddim yn eu licio nhw fawr ddim, ond y gwir ydi dydi Dad ddim yn licio dim fawr ddim mwyach – mae’n well ganddo lusgo’i hun o amgylch y tŷ yn edrych yn ddigon annifyr cyn bod rhywbeth sy’n ei ddiddori ar y teledu.

Fydd o’n fy ngwylltio yn gwneud hyn dro ar ôl tro, a Mam hefyd. Mae hi’n gwybod erbyn hyn hoffterau gastrig y merlod – maen nhw wrth eu boddau efo lemwns, er enghraifft, ac yn lafoer i gyd wrth eu bwyta – a bydd Mam yn chwerthin yn ddosbarth canol i gyd wrth roi sbarion bwyd iddyn nhw.

Fydd Grandad yn dweud rhyw bethau gwirion hefyd. Y peth mwya gwirion iddo fo ei ddweud yn ddiweddar ydi bod o’n “stiwpid” bod pobl yn dod adra o’u gwaith ac yn newid o’u oferôls. Dyn ag ŵyr o le y caiff hwnnw’n cael ei syniadau, ond fel â phob dyn dros ei hanner cant maen nhw fwy na thebyg ynghlwm wrth ryw ragfarn neu’i gilydd.

‘Runig beth y bydd y Nain Eidalaidd yn ei ddweud ydi “my mind it’s-a goin’”. O leiaf fod gwirionedd yn hynny o beth, ond oherwydd ei demensia bydd yn ei ailadrodd hyd syrffed. Ond fuo hi byth yn gall ar ei gorau chwaith.

Y gwir ydi dydi pethau ddim yn edrych yn rhy addawol i mi pan fydda i’n hŷn. Gobeithio fy mod wedi fy mabwysiadu, neu’n ganlyniad i raglen fridio wyddonol rhwng Beti George a phaced o Goco Pops.

Dyfyniadau Nain dros fecwast

"Cês" [am Lowri Llewelyn]

"Mai'n job cadw job"

"Y gwahaniaeth rhwng heddiw a 'stalwm ydi bod athrawon heddiw angen addysg"

Grefi

Mae cogyddion seleb (y gair gwaethaf a fathwyd) yn fy nghorddi fel rheol. Yr unig reswm dwi’n gwylio cymaint o raglenni coginio ydi er mwyn corddi, ond mae ambell un yn waeth na’i gilydd. Fel y crybwyllais rhywbryd roedd y rhai Rwbath Cooking Made Easy yn dweud celwydd gan nad oedd y coginio’n hawdd. Roedd Heston Blwmintal yn ceisio gwneud i bobl fwyta pethau gwirion a drud yn Little Chef yn chwerthinllyd (pwy a daliff £15 am bryd yn Little Chef, waeth beth fo’r ansawdd?), ac er bod gweld mochyn yn cael ei sbaddu yn un o’r pethau wirioneddol erchyllaf i mi ei weld, tai’m i gefnogi dim a wna Jamie Oliver achos mae’n gocni ac yn dwat hunangyfiawn, gwefusfawr.

Peidiwch â siarad i mi am y boi Huw Cyw Iâr; fel pawb â chyllideb rhad âf innau amdano bob tro.

Mae hyd yn oed y ddau ar Masterchef yn gallu mynd ar fy nerfau gan fwydro am gyflwyniad bwyd. Ffyc off. Dydi cyflwyniad ddim yn bwysig, y blas sy’n bwysig. Byddwn i byth yn gyrru bwyd yn ôl mewn bwyty gan ei fod wedi’i gyflwyno’n wael, ac mae pwy bynnag sy’n gwneud angen dod o’u byd, sydd fwy na thebyg hefyd yn cynnwys cerddoriaeth amgen a BBC4, a chael slap. Gennyf i, os bosib.

Fydda i’n licio Gordon yn mynd o gwmpas ac yn rhegi (Rhamsi, nid Brown), er bod y cont crychlyd yn gont crychlyd trahaus yn aml, ond daw â mi at deitl y blogiad. Cofiaf unwaith iddo fynd i dafarndy a cheisio’i wella, ac un o’r ffyrdd o wneud hyn oedd y Campaign for Real Gravy, cyn cynhyrchu’r dŵr brown ‘ma a feiddiodd alw yn grefi. Wel, o’n i’n flin.

Mi fydd pob cogydd ar y teledu yn gwneud grefi gwael. Mae’n denau, a tai’m i licio grefi tenau. Efallai bod pobl posh yn licio grefi tenau, wn i ddim – oes angen i mi eich hysbysu i chi i ble y dylent fynd?

Mae grefi i fod yn dew. Dydan ni ddim yn sôn am dew Huw Ffash fan hyn – nid clamp o beth lwmpiog, anfwytadwy, ond hylifog ac â sylwedd (dwi’n siŵr bod sylwedd i Huw Ffash yn y bôn, alla i ddim fod yn rhy gas ar ddydd Gwener, na fedraf?). Ond bob tro y bydd unrhyw gogydd ar y teledu yn dangos sut i wneud grefi mae’n denau ac yn amlwg yn mynd yn oer yn sydyn. Yn wahanol i’r werin datws, dydi’r bobl hyn ddim yn gallu gwneud grefi.

Ys ddywed y gerdd:
Grefi tew,
Grefi da,
Grefi tenau,
Ffoc off.

Meddwl y Diwrnod

Ro'n i'n gwely neithiwr a meddwl swni'n licio gweld chwadan efo PMT.

Oakwood ac Awkward

Ai fi ydi’r unig un sy ‘di sylwi bod Gogs yn dweud Oakwood ac awkward yn union yr un peth?

Enghraifft:
“Wnaeth o fihafio yn y ffair?”
“Na, roedd o’n (cwblhewch)”

Car Bach Fi

Dwi’n wahanol i hogia eraill. Awn ni ddim i fanylu’n ormodol am hynny, fyddwch chi ddim isio clwad popeth, ond mae rhan ohonof y gallaf fanylu arni sef y ffaith nad ydw i’n dallt, nac isio dallt, nac efo dim diddordeb, mewn ceir.

Nid nos Sul dda i mi mo ista o flaen y teledu yn gwylio Top Gear. I mi dydi car ddim yn rhywbeth i’w arddangos i bawb. I fod yn onest gas gen i’r bobl gyfoethog ‘ma sy’n prynu ceir mawr drud, a hynny dim ond er mwyn dangos eu bod nhw’n gallu. I mi, car ydi rhywbeth sy’n mynd â fi i siopa bob wythnos, dyfais aiff â mi i’r gogledd bob hyn a hyn. Teclyn ydyw, nid pleser. Pe byddwn filiwnydd, rhywbeth na fyddwn yn ei brynu byddai car newyddsbondanllyd. Car bach fi ydi car bach fi.

Gan ddweud hynny dwi’n licio fy Fiesta fach lwyd, yr un a fu gennyf ers i mi ddechrau gyrru. Mae hynny dros bum mlynedd nôl erbyn hyn. Hen gyfeilles ddibynadwy ydyw, nid hwran i’w pharedio; hen wraig sy’n g’neud y smwddio ac sy efo te ar y bwrdd, grefi a iau wedi’u ffrio mewn nionod a phanad (y banad ar wahân – manylyn bach ond angenrheidiol mewn swper o’r fath), nid priod-ast newydd a’i bwyd meicrodon sy’n buta Milci Wê yn gwely. Na, un da ydi’r Fiesta.

Os oes i gar le i gadw’n CD’s Celt a digon o le i roi sticars ar y cefn, ffenestri mawrion a bŵt da, fydda i’n hapus â char.

Cofiwch chi, dwi ddim yn gwbl ddall i geir, ond fel â phopeth nad ydw i’n ei ddallt (gwleidyddiaeth, chwaraeon, blogio), nid dewis fy hoffterau a wnaf eithr fy nghasinebau. I mi, diawl y ffordd, sgymbeth y lonydd, diced y draffordd, ydi’r Vauxhall. Os cymera i’n erbyn rhywbeth (sy’n ddigon posibl gyda’r nesaf peth i bopeth) dyna ddiwedd arni. Mae Vauxhalls yn hyll, maen nhw’n crap ac yn fwy na hynny roedd mam Jarrod yn berchen ar Gorsa flynyddoedd nôl, a dydi mam Jarrod ddim yn licio fi am i mi ei galw’n Dame Linda Cabij.

Ddirgel stôn y golled

Y mae’n ffaith y bydd rhywun yn mynd yn dew dros y ‘Dolig. Ddylwn i ddim bod yn eithriad i’r rheol hon, ond eithriad ydwyf. Bydd Nain yn dweud na eithriad ydw i hefyd ond mae hynny’n wahanol, bydd Nain yn dweud pa beth bynnag y gall i ypsetio pobl. Dwi mor yn cymryd ar ôl Nain.

Ond dwi, yr eithriad ag wyf, wedi colli stôn ers y Nadolig. Mae ‘na ddwy glorian yn cadarnhau hyn. Y mae dau eglurhad posibl.

Y cyntaf ydi dwi’n bwyta llai ac yn yfed llai (heblaw nad ydw i) a bod chwarae sboncen yn ymwared â’r bloneg, sy ddim yn wir achos dwi’n edrych ‘run mor dew ag ydw i wedi ers y Brifysgol. Dydi chwarae sboncen saith gwaith ddim yn fodd i golli stôn, rhaid imi fynnu. Tasa hynny’n wir byddai pawb yn chwara sboncen, a rhyngoch chi a fi, dydi pawb ddim yn chwara sboncen; nid amlygir y ffaith yn fwy na noson lawr yn stryd Pesda i brofi hyn.

Fe es neithiwr gyda’r gyfeilles ddiserch, ddiflas sef Ellen Angharad. Mae’r ddau ohonom cyn waethed â’n gilydd yn chwarae – fi ydi’r un sy’n meddu ar y dechneg, hi ydi’r un mwya ffit. Yn draddodiadol felly fi fydd yn cael y fantais o’r dechrau a hithau tua diwedd sesiwn. ‘Does ‘run ohonom yn ddel ein chwarae, ond cawn ymarfer corff o ryw fath. Allwn i ddim ar fy myw fynd i gampfa, dwi’n hoffi’r elfen gystadleuol a geir mewn chwaraeon fel badminton a sboncen a thenis. ‘Does dim cymhelliant i fynd i gampfa – a p’un bynnag byddwn i’n edrych fel rêl coc ynghanol yr holl gyhyrion wŷr.

Yn ôl o’r gwyriad a’r ail reswm posibl dros y golled o ran pwysau ydi bod gen i lyngyren ruban (tapeworm i chwithau heb radd yn y Gymraeg / sy ddim efo Cysgeir yn o handi). Byddai gwybod y fath ffaith yn troi arna i. Gwelais raglen ryw bryd am foi yn tyfu un ynddo ar bwrpas a honno’n tyfu’n hirfaith a hyll a fynta’n colli pwysau. Gobeithio nad oes y ffasiwn beth yn digwydd i mi. Dowt gen i y gall hyd yn oed llyngyren ruban fyw ar datws trwy’u crwyn a Skol efo antipasti Marks a Sparks achos bo Mam wedi rhoi vouchers i mi.

Tai’m i fynd i Marks a Sparks i brynu bwyd oni bai bod gen i vouchers. Fyddai’n farchnad nes ymlaen yn buta wy a sglods efo Dwd y Dwd, ac yn y fan honno wyf gyfforddus – wn i nad iach mo hynny, ond mae’n bosib fy mod yn bwyta i ddau cofiwch.

Well gen i chwara sboncen

Tra bod gweddill y byd yn gwylio Barack Obama ro’n i’n gweithio, yn chwarae sboncen neu’n gwylio Man Utd. Yn y Bae yr oeddwn i yn gwylio’r gêm, yn fflat Rhys Moel a’i gariad Sioned Alci sy wastad yn yfad gwin gwyn pan fydda i’n galw heibio (wn i ddim os mai cyd-ddigwyddiad ydi hynny). Roedden ni’n troi’r sianel ambell i dro i weld p’un a oedd Barack dal yn fyw, yn poeni mymryn nad dyma’r achos, ond y consensws oedd mai lol uffern oedd yr holl ddathlu gwirion ‘ma, heblaw gan yr Alci a oedd wedi recordio’r sioe ar SgeiPlys.

Hi ddywedodd ei fod yn ddigwyddiad hanesyddol. Dydw i methu anghytuno efo hynny, ond tai’m i licio lol, ac mi fyddai’n well gen i SgeiPlysio Celebrity Come Dine With Me, ond ‘sgen i ddim SgeiPlys. Dwi’n fodlon iawn ar fy 6 sianel analog – wn i ddim pam fod angen i ni gael y cachu digidol ‘ma i fod yn hollol onest.

Cymharodd y sylwebydd y ffys arlywyddol (dw i ddim yn gwybod beth ydi ‘inauguration’ yn Gymraeg ond ffys oedd y cwbl i mi) efo Blêr yn cael ei ethol yn ’97. Bolycs medda fi, cyn troi eto i ddweud “Ew, ‘na ni” ambell dro pan oedd gan Nani’r bêl (pethau felly ydi deiet sylfaenol jôcs Gogs, a betingalw Indian efo un goes, sef Balan Singh, wrth gwrs).

Sgidia, Hwdis a Lliwiau

Asu Grist dwi’n hen fasdad stwbwrn. Roedd angen pâr newydd o esgidiau arnaf, ‘sgidia gwaith. Mae sgidia yn bethau nad ydw i’n eu prynu. Bydd Mam wastad yn prynu sgidia i mi ond fyddan nhw byth yn fy ffitio ac mae’n rhaid iddi ddechrau gwrando arnaf i adael llonydd i mi eu prynu fy hun. Hidia befo, Mam ydyw a ‘does ‘run Mam yn gwrando ar ei mab.

Rhai neis oedd y rhain, £35 o Next cofiwch. Mi a’u gwisgais yno, cerad o gwmpas mymryn, a dyna ni roedden nhw’n iawn. Rhywbeth arall wedyn ydi cerad i’r gwaith efo pâr o sgidia newydd. Mae ‘na linell goch o amgylch fy nhraed – mae’r cont yn crafu arnaf (brawddeg wych, os caf ddywedyd). Mynd â hwythau’n ôl y gallwn, neu eu gadael ar yr ochr efo’r llu o sgidia gwrthodedig gan Mam, ond na, eu gwisgo a wnaf gan fy mod i, y fi, wedi eu prynu. Os y fi a’u prynodd, maen nhw’n iawn, a tha waeth p’un a yw ‘nhraed yn brifo ac yn glwyfedig o’u herwydd, dwi am eu gwisgo, a’u gwisgo aml.

Mae’n eithaf ergyd pan fydd rhywun yn meddwl bod dilledyn yn smart ond dydi’r peth jyst ddim yn eu siwtio. Dwi’n edrych yn ofnadwy o forol-hoyw mewn dillad efo streips, er enghraifft.

Fydd o’n fy rhyfeddu hefyd sut y mae rhywun yn ei chael i mewn i’w pen na fydd lliw arbennig yn eu siwtio. Du a phinc ydi’r lliwiau hynny i mi a dai’m i wisgo’r un. Byddwn i’n dweud piws ond pwy a welodd hogyn yn gwisgo piws erioed? Mi benderfynais yn ddiweddar hefyd ar fympwy nad ydw i’n siwtio coch ddim mwy. Afraid dweud, mae gen i gryn dipyn o ddillad coch.

Mae gan enethod wendid ofnadwy efo sgidia (sy’n wirion achos ‘sneb am edrych ar eu sgidia nhw), ac mae gennyf innau un gwendid marwol o ran dillad, sef hwdis. Dwi ddim yn gwybod ar faint yr wyf yn berchen, ond dyna’r unig ddilledyn mewn siop a fydd yn gwneud i mi droi ‘mhen a mynd w, dyna neis. Synnwn i ddim fy mod wedi chwalu delwedd sawl un o chavs drwy yrru drwy Grangetown mewn amrywiol hwdis a thracsiwts, efo sticer Cymdeithas yr Iaith ar y cefn a Goreuon Hogia’r Wyddfa yn sgrechian o’r stereo. Nid ymddiheuraf.

Blog Personol

Bydd rhywun weithiau yn gwrando ar ei ben ac weithiau ar ei galon ond fydd yr Hogyn yn gwneud pethau am resymau gwirion. Ydw, dwi’n licio sloj, ond yr unig reswm y bydda i’n coginio sloj ydi achos dwi’n licio’r gair sloj. Ydw, dwi’n licio tatws trwy’u crwyn, ond dwi ond yn mynd drwy gyfnod o’u bwyta’n ddiddiwedd achos ‘cân y funud’ (dwi wedi trafod egwyddor ‘cân y funud’ amser maith yn ôl) ydi ‘Tatws Trwy’u Crwyn’. Ac ydw, dwi’n licio Skol, ond y fi sy’n licio’r syniad o yfed Skol felly dyna pam y byddaf yn yfed Skol.

Ond anodd weithiau ydi cadw blog personol, neu yn achos y flog hon sy’n fenywaidd, blog bersonol. Rŵan maen blogiau gwleidyddiaeth yn iawn achos mae ‘na wastad rhywbeth i’w ddweud (er nad ydi’r pethau hynny wastad yn ddiddorol iawn i 99% o’r boblogaeth), ac mae blogiau chwaraeon hefyd o’r un anian (er wn i ddim a oes blog chwaraeon sy’n parhau i gael ei ddiweddaru yn Gymraeg). Yn wir, mae rhai blogiau sy’n trafod pethau amrywiol fel gwefannau a thechnoleg, ond mae’n rhaid i rywun ddallt y ffasiwn bethau i gymryd diddordeb yn y rheini.

Yn berthonol, dwi’n ffan o’r blog personol. Fydda i’n ffendio pobl a’u bywydau yn ddiddorol. Nid a wnelent ddim â mi ond mae ‘na rhywbeth ‘cynnes’ am flog personol nad ydi blogiau eraill yn meddu arno. Maen nhw’n ddibwrpas. Yn wir, mae fy mlog fy hun yn erchyll o ddibwrpas, ond fydda i yn licio ysgrifennu a darllen pethau dibwynt. Fydda i’n licio gweld ar hyd ba drywydd y mae meddyliau pobl eraill yn mynd, ac nid yn anaml fydda i’n eithaf synnu ar rai o’r pethau y bydda i’n eu dweud.

Mae pobl eraill yn ddiddorol (ar y cyfan, dydi fy ffrindiau, er enghraifft, ddim yn y lleiaf). Byddaf innau a’r Dwd, fy nghyfeilles flêr a chrychlyd, yn cael trafodaethau hirfaith am bobl a’r meddwl ac ymddygiad a phethau felly. Os mai llygaid yw pyrth y galon, blog, yn anad dim, yw porth yr enaid.

(malu cachu dwi rŵan, wn i ddim am be dwi’n sôn y tro hwn)

Yr Ornest Farddonol Fawr rhwng yr Hogyn a Lowri Llewelyn

Cyfres o e-byst rhyngof i, yr Hogyn o Rachub, a'r gyfeilles wirion, Lowri Llewelyn, fesul neges.

Lowri Llew mewn coeden,
Beth goblyn wyt ti’n gwneud?
“Honno yw ‘nghyfrinach
Dydw i ddim am ddweud!”
Lowri Llew pam ydwyt
Mewn afon yn y dŵr,
“Ni allaf i ddweud celwydd,
Dydw i ddim yn siŵr,”

Mae Lowri Llew ymhobman,
Mewn llan a llannerch a lli,
Tasa hi ddim yn fanno
Wn i ddim lle fyddai hi.

--

Mae Lowri fatha Duw
Duw Cariad yw.
Dyw Lowri ddim yn Jew,
dyw Jews ddim yn Dduw.
Ond Lowri yw Duw;
Duw gyda Piwbs!
So pwy yw Duw?
Lowri yw y Duw.

--

Dwyt ddim yn Dduw
Wn i ddim a wyt yn Jew
Y ffaith sy'n glir ydyw:
Nid wyt yn Mrs Pugh

--

Os nad fi yw duw,
ydy Duw yn amryliw?
Fatha huw bob lliw?
sy'n byw yn flat huw puw.
ag yn bymio jews,
gan weiddi "jiw jiw"?
nacydyw.
Lowri yw Duw.

--

Er fy mod yn mwynhau ein cystadleuaeth farddoni
Nid oedd rhaid dod â rhyw i mewn i'r un rhan ohoni,
Nid mater doniol yw "rhyw anal" Iddewon
(Ar y llinell honno yr oeddwn anfodlon),
Duw nid wyt, fy nghyfaill bol jeli
Ond fi, Iason Morgan, yw Arglwydd y Cerddi,
Llunio cerddi mi fedraf heb drafod yn fudur,
Dwi'n licio fy sglodion heb halen na phupur....er....

--

Y llinell olaf nid oedd yn wir,
Gwell cadarnhau hynny, i fod yn glir.

--

Ymddiheuriadau am drafod rhyw.
Rhaid dweud, rwyt yn unigryw
syn sensitif i faterion fel yma.
Well gen ti siarad am fwyta.
rwyt yn hoff o dy sglodion -
ond beth am facrell neu salmon?
neu iar neu gig eidion?
neu fresych neu foron?
Dwi'n hoff o bizza
a bara
a llawer o wya'
fatha dada

--

Sglodion sy'n dda, â sos coch yn bennaf,
Macrell o'r môr wedi'u ffrio sydd harddaf,
Salmon sy'n ddrud, ond trît neis rhaid cyfadda,
Cyw iâr nas coginiwyd sy'n llawn salmonella,
Cig eidion sy'n iawn i bobl sy'n gul,
A bresych a moron mewn cinio dydd Sul.
Dy ddewisiadau sy'n dda, dwi'n ffan mawr o bizza,
A bara ac wyau, neu wyau ar fara!
Ond hoffwn ofyn un cwestiwn, yn hyderus i gyd,
O'r holl fwydydd sy'n bod, beth yw'r gorau'n y byd?

--

Wel dyma i ni gwestiwn - cwestiwn y ganrif
beth yw fy hoff fwyd neu hydynoed hylif?
mae prys tseinis wastad yn neis
neud fexican neu indian 'da chydig o sbeis.
Mae cawl yn dda i gadwn gynnes
Neu fajitas (ond maent yn gwnued mess)
ond ateb rwyt arol Jason bach sgwishi
nid rhestr o'r bwydydd dwi yn ei hoffi
Ond bydd rhaid i ti aros am y gerdd nesaf
i weld beth yw'r bwyd sy'n cyrraedd gyntaf...

--

Dwi'm yn sgwisgi, dwi yn gadarn,
Fy ffugenw yw Iason Maharen,
Rwyt yn ddirgel dy gerdd, nid oes amheuaeth,
Mae'r gwpled olaf na'n creu eitha penbleth,
Y bwyd gorau a gefais, os yw o ddiddordeb
Yw bwyd cartref yr Eidal, mae'n llwyr ddigyffelyb,
Y gwaethaf oedd rôl o fins, Amsterdam,
Ei fwya a wnes, ond wn i ddim pam.
Dwi'm yn cofio i ni'n dau gael pryd gyda'n gilydd
Jyst ni'n dau, wyt ti? (a phaid â dweud celwydd)
O! Mae heddiw yn ddiwrnod hir,
Dwi 'di diflasu yn llwyr os dywedaf y gwir.

--

Addawais ateb i chwi, mi wn i hyn
felly dyma ni'n mynd: ateb i'r dyn..
Fy mwyd gorau yn yr holl fyd
a hyn ers bod yn y crud,
Yw... CHIPS

---

a dwi'n gwybod nawr
fod hyn yn siom fawr
tin fy ngweld yn ddi-ddychymyg
ac yn anhyblyg.
ac hefo tast bach tlawd
tast fel blawd.
Ond dyna yw hanes Lowri Llew;Byta chips i'w gwneud yn dew.

Tisho bet?

Gawn ni ‘mbach fwy o hwyl heddiw nag y cawsom ddoe, gyfeillion, dwi’n addo. Dydw i ddim yn cytuno efo gamblo mewn casinos, i fod yn onest dwi’n gwbl yn erbyn y peth, ond fe fydd yr Hogyn yn licio betio. Dydi betio ddim yr un fath achos beth bynnag y mae rhai yn ei ddweud mae ‘na wir resymeg y tu ôl i roi bet yn hytrach na gamblo ar blacjac neu roulette.

Fydda i ddim yn ei wneud yn aml. Roedd ‘na gyfnod pan oeddwn yn y Brifysgol lle byddwn i a hogia’r tŷ yn mynd lawr City Road i’r bwcis i roi aciwmiwletyr ar y pêl-droed ar ddydd Sadwrn.

Dim ond rhyw bunt y byddem yn ei fetio’r un, ac nid yn anaml y byddwn i a Kinch yn cael sglods ar y ffordd nôl ac yn ista o flaen y teledu yn gwylio Soccer Saturday efo caniau a’n betiau o’n blaenau, yn gorfoleddu a phwdu bob yn ail. Dydi ennill yr aciwmiwletyr ddim yn beth hawdd a ni lwyddasom fyth, ond roedd ‘na hwyl i’w chael, ‘nenwedig pan fyddai Gareth Jellyman yn sgorio – roedd rhaid i chi fod yno – cyn mynd allan nos Sadwrn.

Felly fe’m cyflwynwyd i fetio bryd hynny, fwy neu lai. Cymysg fu’r lwc yn ddiweddar. Lwyddais i ennill ffwc o’m byd ar Bencampwriaeth Ewrop, ond mi gafodd Ceren a minnau fet ar gêm y Scarlets a’r Dreigiau yn ddiweddar. Pumpunt rhoes y ddau ohonom i lawr, a enillais £1.43, sy ddim yn drawiadol nac yn beint, hyd yn oed, ond pres ‘di pres ‘di pres.

Dim ond ddoe, dachi’n gweld, ddysgais i sut mae betio “ffor’ rong” yn gweithio – dwi ‘di dallt 2/1 a 5/1 erioed ond byth 2/7 a 3/11 ac ati. Dwi’n dallt rŵan felly mi wneith fet slei yn amlach, mi gredaf.

Pwynt y llith gachlyd hon ydi y bu i mi osod bet ddoe i Gymru guro’r Gamp Lawn. Fe ges odds da iawn yn William Hill, sef 11/2, a chan fy mod yn optimist chwaraeon dydw i heb eto ystyried na’i churwn, ond mi wnaiff hanner noson allan os byddaf lwyddiannus.

Ew, tair wythnos nes i fy hoff adeg o’r flwyddyn, Pencampwriaeth y Chwe Gwlad, ddechrau, a’r tro hwn mae arian yn y fantol. Allai fy mywyd fod yn fwy cyffrous?

Y Ddau Benderfyniad

Felly mae, ac felly fydd. Ar ôl rhywfaint o chwilio’r enaid dwi wedi dod i ddau benderfyniad.

Cyn i mi fwrw ymlaen, dylwn egluro ambell beth (wn i fod hyn yn swnio’n seriws ond peidiwch â phoeni, does â wnelo’r peth dim i wneud efo chi mewn gwirionedd). Er fy mod i’n hoffi pwyso a mesur, ac erbyn hyn yn fy henaint yn dda iawn am wneud, a dywedyd pethau doeth yn ôl fy ffansi, yn y pen draw bydda i bob tro yn gwneud penderfyniad o fêr fy esgyrn. Tai’m i licio ffeithiau. Yr ail beth ydi fy mod i’n aml iawn yn blogio o’r galon - wel, ddim o’r galon cymaint â dweud y peth cyntaf dwl sy’n dod i’m mhen, ond rydych chi’n dallt be sy gen i.

Felly nid cyfuniad da mohono o ystyried y ddwy frawddeg gyntaf.

Y cyntaf ydi fy mod i am fwynhau eleni. Wn i’n iawn fod hynny’n swnio’n hurt, ond fe fydda i’n benderfynol o fwynhau oherwydd yr ail reswm, sef dwi wedi dod i’r penderfyniad mai 2009 fydd fy mlwyddyn lawn ddiwethaf yng Nghaerdydd, a dwi’n mynd i’w heglu hi’n ôl am Ddyffryn Ogwen yn 2010 ryw ben. Fydda i wedi bod yma am y rhan orau o saith mlynedd bryd hynny, sy’n amser maith i fab y mynydd fyw yn y ddinas, er ei fod mor hoff ohoni.

Buaswn wedi symud nôl pe na bawn wedi bod yn ddigon ffodus i gael swydd, cofiwch, ac mi wn yn iawn y byddwn wedi edifar yn ofnadwy pe byddwn wedi gwneud. Edifarwn pe symudwn yn ôl eleni hefyd, dwi’n meddwl, neu pe byddwn wedi symud yn ôl y llynedd. Fu’r adeg ddim yn gywir, roedd hi’n rhy gynnar.

Ond, drwy ryw ledrith, mae tua blwyddyn arall yn teimlo’n ‘iawn’ i mi, ac mae ‘teimlo’n iawn’ yn bwysig i Gogs, ac mae ystyr y gair syml a chyffredin hwnnw yn ddyfnach na’r wyneb, ond tai’m ar drywydd ieithyddol rŵan.

Na, mae’r Hogyn wedi penderfynu mynd nôl i Rachub. Flwyddyn nesa, ac efallai bod hynny’n swnio fel gwneud penderfyniad yn rhy fuan neu fwydro ar hap, ond na, dwi wedi dweud ers cryn dipyn fy mod wedi bod yng Nghaerdydd am hirach nag y byddwn yma, ac mae rhywbeth da am gynllunio ‘mlaen am hynny, ac yn rhoi rhywfaint o dawelwch meddwl i mi am yr holl fusnes.

Ew, dwi’n teimlo’n fodlon iawn ar ddweud hynny, hefyd. Da dwi, mewn difri calon.

Yr Hogyn Mawr

Ddywedais i y byddwn yma’r wythnos hon, a chwarae teg i’r hen goes, dyma fi yma. Ta waeth am y lol ‘na, neithiwr welish i raglen ar Sianel 4 am goblyn o hogyn tew. Rŵan, dydw i ddim yn un i chwerthin ar anffawd eraill (sydd o bosibl y celwydd mwyaf i mi ei ddweud eleni), ond nid celwydd mo ‘coblyn o hogyn tew’ fel disgrifiad, roedd hwn yn 60 stôn. Gwn y byddai Nain yn dweud ‘coblyn o hogyn tew’ am rywun o’r fath faint, ac yn cael getawê efo gwneud, felly dwi am fynnu’r fraint honno fy hun.

Y fam, nid yn seis sero ei hun, a ddywedodd y medrasai fod yn arlywydd America pe hoffai. Chreda i ddim mewn celwydda i blant (roedd hwn yn 19 oed ond roedd hi’n ei drin fatha plentyn) a thasa Mam wedi dweud wrthyf i pan oeddwn fachgen y gallaswn fod yn unrhyw beth yr hoffwn, byddai hi’n celwydda. Ond tai’m i gelwydda, fydd hwn ddim yn arlywydd ar wlad fwyaf pwerus, a thewaf, y byd, a fydda i byth yn lapddawnsiwr (llwyddiannus).

Ond aeth Gwobr y Datganiad Amlwg i’r tad. My son ,ebe’r gŵr a’i drawswch, he sure likes his hamburgers. Fedra i ffwcin weld hynny, me’ fi i’m hun, mae hynny mor amlwg â rhywun yn edrych i’m cwpwrdd dillad a dweud fy mod i’n licio hwdis, ond fydda hwn yn buta’n hwdis pe câi gyfle.

Wn i ddim amdanoch chi, ond alla i ddim wastad teimlo tosturi. ‘Sdim dowt roedd y fam yn ei fwydo fel y bwydir rhai o drigolion Sŵ Gaer, ond os ydych chi’n cyrraedd 60 stôn wn i ddim be sy’n clicio yn yr ymennydd a dweud ‘dwi’n fowr, iown iown’ ar yr union adeg honno. Mi benderfynais innau golli pwysau yn 13.5 stôn - fydda hwn o leiaf wedi gallu meddwl pan fu’n, be, ugain stôn, y byddai deiet a cherad o les?

‘Sneb isio bod yn obîs. Wn i ddim am neb yn yr hwn o fyd sydd ag iddo neu iddi’n ddyhead personol o efelychu Stadiwm y Mileniwm. Wn i hefyd, rhag i mi ymddangos yn rhy ddideimlad (ddim bod gen i ots mawr am hynny’n bersonol, cofiwch), bod genynnau rhai pobl yn rhagddweud y byddant yn fwy nag eraill. Ond ‘does ‘run genyn yn dweud byta nes i ti bron methu â cherdded.

Ond Duw ag ŵyr, dwi’n siŵr ei fod gwerth pump ohonof i. O ran personoliaeth, wrth gwrs...

Talent

Meddyliais i mi’n hun y diwrnod o’r blaen, “Beth ydi dy dalent, ‘rhen chwaer sgip jac fflapjac polo mint pwys o ham swllt y geiniog cadi ffan washi bwoi?” - a methais â chanfod ateb.

Byddwn onest, mae talent yn rhywbeth eitha’ dibwynt ar y cyfan, pethau fel dawnsio, chwarae pêl-droed, chwarae offeryn, barddoni, pethau felly, ond megis trôns mae’n beth handi i’w gael. Well gen i focsars fy hun ond fel y gwyddoch nid lle i drafod materion y trowser mo’r flog hon, y sgidmarc ar y rhithfro ag ydyw.

Ond, ia, talent. Hoffwn innau dalent. Byddai hedfan yn dalent dda i’w chael, ond dydi hynny ddim cymaint o dalent ag ydyw’n superpower (o ran pobl, allwch chi ddim dweud bod gan fulfran werdd superpower achos ei bod hi’n medu hedfan, na fedrwch?). Gall rhywun, ag ymdrech ac ymroddiad, ddysgu sut i chwarae offeryn, a thrwy ymrwymiad ac ymarfer fireinio eu sgiliau chwaraeon (do’n i byth ‘di sylwi bod ‘na gymaint o eiriau ‘y’ sy’n golygu pethau gweddol tebyg i’w gilydd).

‘Swn i’n hoffi bod yn areithiwr penigamp, ond dwi’m yn meddwl y byddai neb yn gwrando arna i, a p’un bynnag ‘sgen i ddim byd i siarad amdano ac eithr fy niffyg talent.

Ond dydw i ddim yn credu bod gan bawb dalent beth bynnag. Mae erwau ac erwau o bobl sy’n gwbl ddidalent, fel fy nheulu, neu actorion Pobol y Cwm, a Lowri Dwd, a rhai athrawon Cymraeg na chânt y fraint o’u henwi yma, ond ‘sdim angen talent i lwyddo. ‘Sgiliau’ ydi’r gair aur y dyddiau hyn. ‘Sgiliau cyfathrebu’ fydda i’n licio rhoi ar fy CV. Medr unrhyw un siarad, ‘blaw am bobl fud, neu bobl ddiog sy’n smalio bod yn fud. Mae ‘na rai yn rhywle, uda i wrtho chi.

Reit, dwi’n mynd rŵan. Welai chi wsos nesa'.

Y Cwricwlwm Cenedlaethol yn Daleithiau

Rŵan, mae ‘na ddigon o enghreifftiau o Gymraeg gwael ar hyd y we, a thra bo cyfieithwyr gwael daw Cymraeg gwael i’r amlwg (nid fy mod i’n hawlio bod yn gyfieithydd penigamp yn y lleiaf, cofiwch, ond diawl mae’n rhaid bod ‘na ambell un uffernol allan yna’n rhywle). Yn bersonol fydda i’n licio’r cyfieithiadau sy’n absẃrd, o’r un ‘Nid wyf yn y swyddfa...’ a welwyd yn Abertawe yn ddiweddar i un y des ar ei draws wrth Chwarel y Penrhyn a nododdd “Blasting in Progress - Gweithwyr yn Ffrwydro”. Dydi hynny ddim yn ‘anghywir’, wrth gwrs, ond roedd rhywbeth doniol iawn amdano, yn sicr i mi.

Mi ddes ar draws un fy hun wrth gyfieithu tua blwyddyn a hanner yn ôl erbyn hyn. Rhown i mo manylion, wrth gwrs, ond traethawd ydoedd yn Gymraeg ac roedd angen ei gyfieithu i’r Saesneg. Ddyweda i fwy wrthoch am ddileits cyfieithu traethodau pan fe’ch gwelaf yn hytrach na thraethu am hyn ar-lein, amhriodol fyddai hynny, ond y frawddeg yn Gymraeg a ddarllenodd megis:

“...ac mae’r Cwricwlwm Cenedlaethol yn daleithiau ...” cyn mynd ati i ddyfynnu ryw baragraff o’r Cwricwlwm.

Mi bendronais am hyn fymryn, achos byddwch yn sylwi nad ydi’r frawddeg yn gwneud synnwyr, a do’n i methu â chael fy mhen o’i chwmpas. Tan i mi ei chyfieithu...

...and the National Curriculum states ...

Roedd hynny’n gwneud synnwyr perffaith, ond dwi dal i wenu wrth feddwl am rywun yn ysgrifennu traethawd yn Gymraeg yn rhywle, rywbryd, ac estyn am y geiriadur i weld beth ydi ‘states’ yn Gymraeg, ac yn llwyddo bachu gair cwbl anghywir. Ew, mae’n braf pan mae’n braf.

Yr Iachuso

Neno’r tad dydi’r fath oer yn dda i ddim i neb, yn enwedig i’m biliau nwy. Rhaid i hyd yn oed llanc ifanc, hardd fel y fi gadw’n gynnes yn y tywydd hwn, cofiwch, yn enwedig o ystyried mai unigolyn sâl ydw i ar y cyfan.

Fydda i ddim yn rhy sâl yn hirach os parha ymgyrch flynyddol mis Ionawr. Ydw, dwi yn un o’r bobl hynny sy’n gwneud hanner ymdrech i deneuo a cholli pwysau ar ôl gormodeddau’r Nadolig. Nid anodd yw i mi golli na rhoi pwysau ymlaen os bwytaf yn iach, ac mae gen i awch am fetys yn ddiweddar, felly dylwn fanteisio arno a throi’n saladwr dros dro.

Gan ddweud hynny, ‘sneb isio salad yn y gaeaf, nac oes?

Yr ail gyfnod o iachuso ydi’r cyfnod o tua mis rhwng diwedd y Chwe Gwlad a’m pen-blwydd. Os cofiwch, collais stôn bryd hynny y llynedd, ond tai’m i golli stôn y mis hwn neu mi fyddai’n denau ofnadwy, a p’un bynnag dydi dyn ddim i fod yn denau. Cyhyrog, bosib, ond byddai cyflawni’r ffasiwn gamp yn wrthyn i mi, minnau’n hapus gan ‘mbach o fol a breichiau gwan.

Ond nid llwgu y byddaf i golli pwysau. Dalltwn i mo bobl sy’n gwneud ffasiwn beth, peth gwirion i’w wneud os bu, ond bydda i’n cwrdd â’m Diafol personol head on ac yn ymarfer corff. Yr wythnos hon yn unig dwi wedi chwarae sboncen a badminton, ac am chwarae sboncen eto heno. Mae’r corff yn gweigan gan stiffrwydd a dydw i heb â chael shêf ers oes pys achos mae’n rhy oer yn bathrwm ar ôl cyrraedd adref i aros yno ac eillio.

Wn i ddim ag yw blewog a ffit yn gyfuniad perffaith, chwaith.

Dechreuad y Flwyddyn Newydd

Iachawdwriaeth mai’n flwyddyn ryfedd hyd yn hyn. Heddiw fydd y diwrnod cyntaf o 2009 i mi fynd heb alcohol. Heblaw os cyfrwch chi ddoe, ond dwi ddim am wneud hynny oherwydd dydd Sul oedd ddoe ac mi fydda i’n swnio’n llai hardcôr os dyweda i hynny.

Mae’r goryfed dwys, hyfryd hwn wedi magu ambell ganlyniad, a gall dydd Sul yn aml fod yn ddiwrnod peryglus. Y cyntaf ydi’r paranoias ôl-yfed y bydda i’n eu cael; maen nhw’n ofnadwy – fydda i yn fy ngwely nos Sul yn clywed popeth a’m meddwl yn rasio, sy’n golygu er nad ydw i’n yfed ar ddydd Sul fel rheol, fydda i’n aml iawn yn y gwaith ddydd Llun heb gysgu fawr ddim, wedi treulio noson yn meddwl am ysbrydion a llofruddwyr a phethau felly.

Yr ail berygl ydi’r gwaethaf. Anaml gwyd ei ben ond bydd siopa bwyd a chwithau’n chwil o’r noson gynt yn ddiddorol. Ddoe ro’n i’n chwil ers nos Galan i bob pwrpas, a dreuliais yn y Bae yng nghwmni Rhys, Ceren, Sioned a Caryl Parry-Jones, sydd wedi meddiannu S4C dros y dyddiau diwethaf. Pwy arall ifanc greaduriaid a dreuliant y flwyddyn newydd yn ceisio dyfalu digwyddiadau'r flwyddyn a fu yn ôl Wedi 7 - Wedi 2008?

Ond dwi’n mwydro rŵan a tha waeth am hynny sut bynnag. Llwyddais wario ugain punt yn Morristons, gyda chynhwysion yn amrywio o dwb mawr o hufen iâ cyfoethfawr ei flas, cacennau afalau Mr Kipling, sy’n gwneud cacennau da medda nhw ond dydi hynny ddim yn cyfiawnhau rhywun sy’n byw ben ei hun yn prynu bocs gan fod 8 am bris 6; a chynhwysion i wneud cyri. Unwaith ffycin eto.

Felly fydd gen i ddim dewis rŵan ond cael cyri arall, ar y rêt yma fyddai’n Indian cyn diwedd Ionawr.