giovedì, aprile 10, 2008

Y Celfyddydau

Ni fu’r celfyddydau byth at fy nant. Yn wir i chi, pan ddaw at y rhan fwyaf o’m gwaethaf weithgareddau, mae’r celfyddydau yn dod yn agos i frig pob rhestr. Er gweithio yng Nghanolfan y Mileniwm ac ymhyfrydu mewn barddoniaeth Gymraeg , dw i’n un o’r bobl hynny sy’n meddwl bod y celfyddydau, yn gyffredinol, yn ddiflas.

Hyd yn oed o ran barddoniaeth dw i’n eithaf cul fy meddwl: dw i’n gwybod bod dweud bod barddoniaeth Saesneg yn rybish yn orsymleiddio ac yn beth ysgubol i’w ddweud, felly gwell i mi ei ddweud: mae barddoniaeth Saesneg yn rybish. Mae hyd yn oed y farddoniaeth Saesneg orau, fel rhai Dylan Thomas ac R.S. Thomas, yn rhai efo tinc Cymraeg iddi. Dw i’n meddwl y byddwn yn chwydu gwaed petawn yn gorfodi dioddef clywed cachu fel cerddi Shakespeare neu Wordsworth am fwy na phymtheg munud.

Bydd Shakespeare yn f’arwain at beth sydd, i mi, yn noson annelfrydol o’r radd isaf: noson yn y theatr. Mae’r theatr yn gyfrwng dw i’n ei gasáu yn llwyr a byth wedi’i fwynhau, o fynd i bantomeimau crap yn Lerpwl yn ifanc at y tro olaf i mi fynd sef cynhyrchiad lledr o Branwen, a oedd yn ddeniadol oherwydd y lledr a dim byd arall.

A chelf. O mam bach, dw i’n casáu gwaith celf. Roeddwn i’n eithaf gallu llunio cartŵns (mae cartŵns yn wych) yn iau, ond mae gwaith celf yn rhywbeth na fedraf ei werthfawrogi yn y lleiaf, a sefyll o gwmpas a gofyn be ‘di ystyr ychydig o linellau gwirion (yr arlunydd yn arllwys ei enaid myn uffarn i). Mae rhai lluniau’n iawn, wrth reswm, ond byddwn i’n methu â llusgo’n hun o amgylch oriel ag unrhyw frwdfrydedd, yn enwedig y crap celf fodern ‘ma gan dramps fatha’r ddynas Emin ‘na a’r boi sbectols sy’n torri buchod yn ddau. Os oes gwaeth na chelf, rhywbeth sy’n ceisio bod yn gelf ydyw.

Mi anghofiais ‘fyd, canu opera. Mae canu opera (neu ‘canu gwirion’ yn ôl Nain) yn wirion. Mae cerddoriaeth glasurol yn iawn, ond dim opera. Gwell gen i noson yn A&E na noson efo’r ffwcin Proms.

A pheidiwch â’m dechrau ar y ffieiddra mochaidd gwrthyrrol anfoesol putaingarol fersiwn-haint-a-drosglwyddir-drwy-ryw-y-theatr yr ydyw sioeau cerdd.

Nid fy mod yn berson materol, cofiwch. Jyst, ‘sa’n well gin i fynd i’r pyb.

mercoledì, aprile 09, 2008

Ffwaff

Dw i’n amgyffred bod Lowri Llewelyn yn feipen.

Fodd bynnag, sut mae maip yn blasu? Dw i’n cael un i de heno allan o chwilfrydedd pur. Tybed
?

lunedì, aprile 07, 2008

Penwythnos Cynhyrchiol

Wythnos arall yn dechrau, o fwyta salad diflas a rhedeg a gwneud sboncen a badminton a rhyw lol felly. Fues i’n hogyn drwg wicend. Cefais bizza a chaniau lagyr (a dweud y gwir neithiwr fe ffrwydrodd un yn y lownj ac ar fy soffa a’m carped hyfryd, gan ddrewi’r lle; sawl arogl annifyr sydd i’r byd ac mae lagyr a amddifedir o’i beint neu gan yn un ohonynt). Serch hynny, mi fydda’ i’n meddwl fy mod yn haeddu gwobr fechan weithiau, felly nid ymddiheuraf.

Er gwaethaf y sïon a glywais fod pawb yn f’erbyn yn Shorepebbles nos Sadwrn ac yn annog Lowri Dwd i’m curo, oherwydd bod nhw “ddim isio iddo fo gael y satisffacshyn” (wancars), mi ges benwythnos hapus ar y cyfan. A chynhyrchiol. Dw i’n hoff o’r gair cynhyrchiol – mae productive braidd yn horni o air, ond mae cynhyrchiol yn gaib a rhaw, halen y ddaear, gwreiddiau dwfn ac ati.

I mi, fedr penwythnos neu pa ddydd bynnag ond bod yn gynhyrchiol os gwnaf olchi dillad. ‘Does neb, ond am Mam, yn mwynhau dyletswyddau’r cartref: fy ngwaethaf beth i ydyw golchi dillad, a newid dillad gwely. Ni fyddaf ychwaith yn or-hoff o smwddio, sy’n iawn achos ni fyddaf yn dueddol o smwddio’n aml. Dw i’n ffendio hwfro yn boen hefyd, yn enwedig gan nad ydwyf wedi newid bag yr hwfar am saith mis, a ddim yn rhy siŵr sut i wneud hynny fodd bynnag. Llawn cymhlethdodau ydyw bywyd domestig modern Caerdydd i hogyn bach o Rachub.

Mi ddarllenais bwt newyddion doniol tu hwnt yn y papur newydd heddiw a thu llun ohono. Mi a’i blogiad nes ymlaen fan hyn. Chwerthin, mi fyddwch.

Ew, stwffiai, dyma fo o wefan y BBC:

http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7334233.stm

giovedì, aprile 03, 2008

Newyddion Diweddaraf y Deiet

Newyddion diweddaraf cyflym sydd gennyf i chi heddiw ar y deiet. Heddiw, mae’n bythefnos ers i mi ddechrau arno, a phryd hynny, yn ôl clorian Boots, roeddwn i’n pwyso 12.6 stôn. Ddoe, mewn rhyw bwl o iachusrwydd, cerddais (ia, cerddais) i Argoes (fel y byddaf yn ei alw) i nôl cloriannau rhad i mi’n hun. Neithiwr, yn wir, sylwais fod y bol yn cilio rhywfaint waeth bynnag.

Y Sadwrn diwethaf, yn ôl clorian Rhys a Sioned yn y Bae draw, gyda naw niwrnod wedi mynd, roeddwn yn 12 stôn ar ei ben.

Ddoe, wedi pwyso’r cloriannau cachlyd personol, deuthum lawr i 11.11 stôn, felly mewn pythefnos dw i wedi colli tua naw phwys. Yn ôl pawb arall, mae hyn yn dda.

Er, dim ond cloriannau Boots sy’n cyfrif yn y Bet Mawr, a hynny bythefnos i ddydd Sadwrn. Mi ga’ i ffwc o bizza pythefnos i ddydd Sadwrn, dw i’n deutha chi.

martedì, aprile 01, 2008

Y Ddawn Gerddorol

Dwi’n lyfio pobl sy’n dweud “dwi’n gallu chwarae piano!” ac yna’n neud rwbath bach crap, fel Sion Bryn Eithin ‘stalwm yn gwneud y theme-tune i Terminator 2 neu’r gân di-di-dŵ-di-di, di-di-dŵ-di-di, di-di-dŵ-di-dŵ-di-dŵ-di-di (fe'i gwyddoch yn iawn, fy ffrindiau mochaidd, anwadal).

Dros fy oes hir, drist, yn aml aflwyddiannus a llawn dirmyg a her, dwi wedi troi fy llaw at sawl offeryn dros gyfnodau amrywiol o amser: y ffidil (a ‘does gwell gen i na chlywed un ffidil unigol yn canu alaw, ‘sdim swyn yn ennyn fy nghalon cymaint), y delyn (ai, pwff, wn i), y clarinét, y gitâr (roedd rhoi’r gorau iddo’n edifar oes i mi), y trymped, y recorder ac, wrth gwrs, y piano.

Nid oedd fy nawn piano byth yn ymwneud â darllen nodau. A dweud y gwir i chi, prin fod fy nawn piano yn eithriadol p’un bynnag - dim ond cordiau y medraf chwarae â’r llaw chwith, tra bod y llaw dde yn eithaf handi ei ddawn gerddorol. Ond araf a hir ydi i mi ddarllen nodau a’u chwarae, a gwaeth byth gan nad oes gen i bellach fynediad at biano yn handi. Dwi’n eithaf trist o hyn, mae gallu chwarae offeryn yn rhywbeth i fod yn falch ohono, yn fy marn i, a phrin ydyw doniau’n byd sy’n uwch na dawn gerddorol. Dawn ysgrifennu ydyw’r mwyaf yn fy marn i, er bod o hyd plancton ar gornel anial o Fawrth sy’n meddu ar fwy ohoni na ni flogwyr, fel rheol.
Ond yn ôl i’r Ddaear a Myfi, da ydwyf am glywed alaw ac, wedi munud neu ddau, mi fedraf roi eithaf cynnig arni ar y piano, ‘rôl chwarae am bach.


Uchafbwynt cerddorol fy mywyd oedd y daith rygbi i Iwerddon yn 2006, pan ro’n i’n mynd o amgylch tafarndai Dulyn yn swyngyfarddu’r pianos ac yn gallu, er fy chwildod chwalfawr trychinebus, chwarae pob cân y gofynnwyd i mi ei chyfeilio. Erbyn hyn mae’n ddawn honno wedi diflannu gennyf rywfaint. Dyna bwynt go iawn y blog hwn, i ddweud y frawddeg honno. Os oes i rywun y ddawn o ymestyn brawddeg yn nofel, myfi a’i hawliaf yn anad neb.

lunedì, marzo 31, 2008

Methu DI yn Shorepebbles damiai

Wedi bod allan nos Wener am y tro olaf am dair wythnos bu bron i mi grio i mi fethu Dafydd Iwan yn Shorepebbles nos Sadwrn, a Sylvia yn rhoi ei CD Dafydd Iwan ar yn ffwl blast. Ffodus ydi na fentrais allan hefyd oherwydd mi wn y byddwn wedi gofyn am gân a dechrau canu efo’r CD ac edrych yn rêl nob. Wrth gwrs, a minnau wedi hen arfer o wneud nob llwyr o’m hun yn fy meddwod mae’r cywilydd bore wedyn yn deimlad sydd wedi’i ddileu’n llwyr o’m system erbyn hyn. Pa diben edifar? Waeth bynnag, er nad ydi DI fy hoff unigolyn yn wleidyddol, ym maes canu ‘does gwell.

Wedi bod yng nghynhadledd y Blaid ydoedd, yn ôl y sôn. Mi gedwais olwg barcud ar hon am ran helaeth o ddydd Sadwrn, rhaid i mi gyfaddef. Rhaid i mi hefyd gyfaddef mai ples, ar y cyfan, roeddwn o’r hyn a glywais. Mentraf ddweud bod yr holl sôn ac ymrwymiad at annibynniaeth wedi codi fy ysbryd gwleidyddol i raddau helaeth. Dydi hynny ddim cweit yn golygu bod Plaid am gael fy mhleidlais yn ystod yr etholiadau lleol (yng Nghaerdydd y byddaf yn pleidleisio’r tro hwn, dw i wedi penderfynu – wedi’r cyfan, er bod fy nghalon yng Ngwynedd, yng Nghaerdydd dwi’n talu fy nhreth gyngor ac yn gosod fy miniau allan ar ddydd Iau), ond mae unrhyw hwb i’r achos annibynniaeth yn anochel codi fy hwyliau. A pham lai?

Un peth diddorol oedd gweld rhyw symudiad pendant tuag at genedlaetholdeb yn seiliedig ar ddinasyddiaeth yn hytrach na chenedlaetholdeb ddiwylliannol. Mae fy nheimladau am hyn yn gymysg. Ar y naill law dw i’n cydnabod yn llwyr bod hwn yn gam hanfodol sy’n rhaid i Blaid Cymru, a chenedlaetholdeb yn gyffredinol, ei gymryd. Ar y llaw arall, er cymaint fy mod yn ceisio cymryd y cam hwnnw fy hun, cenedlaetholwr diwylliannol ydw i yn y bôn: cenedlaetholwr emosiynol sy’n cael ei swyngyfareddu gan yr egwyddor yn hytrach na’r agwedd ymarferol ar annibynniaeth.

Felly cawn weld dros bwy y byddaf yn bwrw pleidlais, oni sbwyliaf fy mhapur pleidleisio. Dal braidd yn gytud na chefais ambell i Cerddwn Ymlaen nos Sadwrn ‘fyd

venerdì, marzo 28, 2008

Torri Gwallt

Do, mi es i dorri fy ngwallt neithiwr. Fel hyn y mae'n edrych:




Ydwyf, dw i'n edrych fel Harri'r VII. A na, dydw i ddim yn licio edrych fel Harri'r VII.

giovedì, marzo 27, 2008

Obsesiynau

Mi aeth y syniad o nofio fy heibio yn handi iawn. Os na wnaf rywbeth ar unwaith, heb oedi nac ystyried, mi a’i cyflawnaf. Os oedaf, meddwl a phwyso a mesur, prin y gwna’ i. Wn i ddim amdanoch chi, ond fel rheol dw i’n rhywun sy’n cael syniad i mewn i’w ben, yn mynd efo fo, ac yn diflasu wythnos yn ddiweddarach. Mae rhai pobl yn para gyda diddordeb neu hobi, neu obsesiwn, hyd eu hoes – dw i’n lwcus i bara mis.

Ymhlith yr obsesiynau dw i wedi eu cael ar draws y blynyddoedd mae sgwids (sef ystifflog, môr lawes, twyllwr du neu bibwr – cymer hynny, Saesneg!), yr Eidal, hud tywyll, Pabyddiaeth, y Teulu Brenhinol, hetiau, Dafydd Wigley, The Sims a dysgu manion mewn ieithoedd Celtaidd, a fedrwch chi ddim dadlau bod hynny’n gymysgedd od (y byddai o bosibl yn bizza diddorol iawn). Erbyn hyn, mae Lord of the Rings wedi bod yn obsesiwn ers tua phedair blynedd, sy’n gyfnod aruthrol o hir i mi. Os gellir ystyried ystadegau’r Gymraeg yn obsesiwn, mi fu ers y cyfrifiad diwethaf, a dw i byth wedi cweit ymwared â’m Heidalrwydd. Bai fy Nain Eidalaidd ydi hynny.

Byddaf yn trafod Nain Sir Fôn yn aml ar y flog hon, ond dydi Nain ‘Reidal ddim yn cael lot o sylw. Er ei bod hi’n byw pum tŷ i ffwrdd yn Rachub, a hynny ers 40au’r ganrif ddiwethaf, mae ganddi acen Eidalaidd gref a dydi hi’m yn gall, yn parhau i feddwl efallai fy mod yn byw yn Llandudno erbyn hyn, ond mae ganddi demensia, sy’n esgus. Wedi’r cyfan, dw i’m yn cofio pen-blwydd Mam na Dad (i fod yn onest yr unig rai dw i’n eu cofio o’r galon ydi rhai Nain, y chwaer, Lowri Dwd a Sion Bryn Eithin - a’m un i, wrth gwrs), a’m hesgus i yw fy mod yn anghofus. Ond dyna ni, dw i’m yn credu i mi gofio rhywbeth a oedd yn werth cofio. Er, pe na bawn wedi, ni fyddwn yn cofio, mae’n siŵr.

Ydi hynny’n gwneud synnwyr, dwad?