martedì, luglio 14, 2009

Tyddewi

Roeddwn i’n Sir Benfro dros y penwythnos. Aeth rhai ohonom i aros mewn bwthyn yng nghanol Tyddewi – dwi byth wedi gwneud y fath beth o’r blaen ac yn falch fy mod i wedi. Afraid dweud y bu i mi yfed traean botel o jin ar y nos Sadwrn, ac mi fyddech yn meddwl o ganlyniad i hynny na fyddwn yn medru cerdded y milltiroedd maith i Solfach ar lwybr yr arfordir, ond mi wnes.

Roedd pob man yn llawn dop ar y nos Sadwrn. Cawsom beint yn y City Inn (achos ei fod yn swnio’n debyg i’r City Arms) cyn dechrau arni go iawn – ddisgwyliais i ddim y byddai Tyddewi yn llawn chavs nes y foment honno.

Ddisgwyliais i ddim ychwaith na fyddwn, ac eithrio gennym ni, yn clywed gair o Gymraeg naill ai yn Nhyddewi nac yn Solfach. Arwydd o’n hoes os bu un erioed.

Mae pawb arall yn mwynhau’r lle am weddill yr wythnos, a braf iawn arnynt achos lle braf ydi Sir Benfro yn ôl yr olwg. Roedd yr arfordir ar y daith gerdded yn anhygoel, wir-yr. Cawsom farbyciw y noson honno hefyd, er i mi’n bersonol fwyta mwy o gaws na chig mi dybiaf. Dwi’n mwynhau barbyciws, yn arbennig rhai felly gyda chig heb ei losgi.

Gwelsom hefyd y gadeirlan ddoe, felly dwi hanner ffordd i Rufain. Dwi wrth fy modd efo eglwydi a chadeirlannau, byddwn yn gallu treulio drwy'r dydd mewn un yn dawel synfyfyrio.

Ta waeth, mae’n braf cael dianc i ryw fan anghysbell o bryd i’w gilydd. Hoffwn i wneud yn amlach, ond wna i ddim achos dwi’n rhy ddiog i drefnu.

venerdì, luglio 10, 2009

Fi, Lowri Llew a'r sgwrs e-bost siocledaidd

Fi: http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/8141612.stm

Y Llew: he had the choc of his life when he fell in.

Fi: Aye, he was in a bit of a twix

Y Llew: and he was gasping for aero

Fi: I hear that he wanted to be creme egg-ted

Y Llew: so he won't be Lion in the ground then?

Fi: Indeed, you are very clever, I've never met a Twirl like you before

Y Llew: I was bornville a clever twirl don't you know.

Fi: Let's hope this doesn't scare you:

BOO(st)!


Y Llew: I'll wispa something to you now: I just kitkat myself!

giovedì, luglio 09, 2009

Y Cyfredol Gasineb

Un o’m prif wendidau ydi nad wyf mor chwerw ag y gallwn fod. Wir-yr, dwi’n eithaf pur fy nghalon mewn sawl agwedd, ond weithiau, ar ddiwrnod da, gallaf fentro i isaf berfeddion uffern chwerw (ac eithaf mwynhau).

Un o’r pethau y mae gan bobl ddawn ddiddiwedd i’w gasáu ydi pobl y byddan nhw’n eu gweld yn feunydd. Yn bur ffodus, er gwaethaf fy nghwyno tragwyddol, dwi’n hoff o’r rhan fwyaf helaeth o bobl dwi’n eu hadnabod, yn wir, hyd yn oed Jarrod. Wel, efallai ddim Jarrod. Ta waeth, mae fy mhrif gasineb yn gyfeiriedig at bobl nad ydw i’n eu hadnabod.

Un felly ydi’r gwr sy’n fy heibio bob diwrnod wrth i mi fynd i’r gwaith. Fydda i’n ei weld bob dydd, cofiwch, ac yn ei gasáu, ddim cymaint â’r Blaid Lafur ond eto’n fwy na chacennau. Peth tila ydyw, yn eiddil fel lili gynta’r gwanwyn, heblaw bod ganddo wallt sinsir byr y mae’n ei sbeicio a hefyd sbectols sgwâr. Mae’n hyll fel ystlum ac yn gerdded fel pengwin, yn gamau bach bach sydyn sydyn, ac yn gwisgo bag ar ei gefn. Ac mae’r ffycar yn fyrrach na fi.

Dim ots pa mor gynnar yr âf byddaf yn ei weld rhwng yr Eglwys Babyddol a Mill Lane bob dydd. Wn i ddim i ba le y mae’n mynd, ond dwi’n teimlo y byddwn yn gorfod dweud helo wrtho os fe’i gwelaf yn rhywle wedi meddwi, sy’n biti achos dwi wirioneddol ddim isho gwneud hynny, achos dwi’n ei gasáu.

mercoledì, luglio 08, 2009

For Wales, see England

Wythnos diwethaf mi soniais am sut y mae gen i, yn ddigon aml, gywilydd o fod yn Gymro, er dydi o ddim yn aml iawn fy mod i’n cael dweud hynny ddwywaith mewn pythefnos – mae’n rhaid bod y byd ar fin darfod!

Do, mae’r Lludw wedi cyrraedd Caerdydd. Mae’r cyfryngau, o’r Western Mail i S4C wedi bod nid yn unig yn ein hannog i gefnogi Lloegr (ddim ffiars) ond yn mynnu cymaint o fraint y bydd hi i’r Cymry gynnal digwyddiad o’r fath ac, wrth gwrs, yn cyfeu’r ffaith y bydd Cymru gyfan yn bloeddio dros Loegr i’r byd. Y peth trist ydi fydd ‘na lot yn gwneud. Mae’n rhaid bod yr Awstraliaid yn meddwl ein bod ni’n licio cael ein nabod fel rhan o Loegr. Sôn am sad!

Fyddwn i ddim efo unrhyw wrthwynebiad i’r Lludw yn cael ei gynnal yng Nghaerdydd pe bai gan Gymru ei thîm prawf ei hun. Mi fydd yn hwb fawr i economi Caerdydd, ac mae hynny’n beth da, dwi ddim yn dadlau hynny. Ond mae tîm criced Lloegr yn enghraifft berffaith o For Wales, see England.

Mi fyddai hyd yn oed newid enw’r tîm i ‘England and Wales’, fel ydyw mewn gwirionedd, yn rhywbeth. Ond eto, ‘does Cymro yn y garfan hyd fy neall i.

Mae gweld Come on England ar dudalen flaen y Western Mail, aelodau o glwb criced Morgannwg yn clodfori’r tîm ‘cenedlaethol’ yn fwy pathetig fyth o ddarllen papurau newydd Lloegr. Peidiwch â chael eich twyllo, maen nhw’n casáu’r ffaith bod Cymru’n cynnal y gêm a bod Hen Wlad fy Nhadau yn cael ei chanu cyn’ddi. Mae o mor rhyfedd gweld y Saeson yn bloeddio “fydd y Cymry byth yn ein cefnogi!” ar yr un ochr a chymaint o Gymry’n gweiddi “byddwn fe fyddwn!” ar y llall!

Wel, fydda i ddim. Mae’n iawn i Albanwyr beidio â chefnogi Lloegr waeth bynnag fo’r sefyllfa, ac mae ‘na Gymro bach fan hyn sy’n mynnu gwneud union yr un fath! A minnau'n meddwl y byddwn i byth yn cytuno â gwasg Llundain....!

P’un bynnag pan oeddwn i a Sion Bryn Eithin yn chwara criced ar compiwtar ym Mryn Eithin ‘stalwm roeddan ni’n cefnogi Pacistan a Salim Malik yn benodol, jyst achos bo gynno fo enw fel Sali Mali.

lunedì, luglio 06, 2009

Gweiddi ar Siân Cothi

Eisteddon ni y tu allan i’r Mochyn Du. Roeddwn wedi dechrau mynd yn chwil, mi gredaf. Cerddai dynes walltgoch yr ochr arall i’r ffordd.

“Mae honno’n edrych fel Siân Cothi,” dywedasom.

“Siân, Siân!” gwaeddasom ar ei hôl, yn lled-ffraeth ein bwriad ar y ddynes hon, yr edrychasai fel Siân Cothi, ond nid Siân Cothi mohoni.

Troes hithau atom a chwifio’i breichiau. Siân Cothi ydoedd. Dechreuodd gerdded tuag atom. Roedd yn rhaid gwneud rhywbeth.

“Sori,” myfi a waeddais. Myfi’n gweiddi ar Siân Cothi! “Sori, roedden ni’n meddwl mai Siân Cothi oeddech chi, ond Siân Cothi ydach chi!"

Chwifiodd arnom eto ac ymlaen â hi ar ei thaith. Bu’n sefyllfa ryfedd, yn sicr.

venerdì, luglio 03, 2009

mercoledì, luglio 01, 2009

WTF



Carlo - 40 mlynedd o lyfu tin

Felly deugain mlynedd yn ôl cafodd Carlo ei arwisgo yng Nghaernarfon. Efo rhywfaint o lwc, welwn ni mo’r fath daeogrwydd eto. Os daw, gobeithio y ceir protest a gwrthsefyll a gwrthwynebwyd fel y gwelwyd y tro diwethaf. Tybed a fydd gan Gymru’r egni i wneud hynny?

Na, fwy na thebyg.

Yn ôl arolwg barn gan y BBC mae tua 60% o blaid swydd Tywysog Cymru, a thua’r un faint o blaid arwisgiad arall pan ddaw’r tro. Fe’m synnwyd gan y canlyniad, rhaid i mi gyfaddef. Mae’n torri ‘nghalon fy mod yn Gymro i’r carn sy’n aml iawn yn teimlo cywilydd o fod yn Gymro. O weld taeogrwydd a diffyg hyder pobl Cymru dro ar ôl tro, heb sôn am y difaterwch cyffredinol at yr iaith, yr agwedd ddi-asgwrn cefn at annibynniaeth; dwi’n aml iawn yn meddwl y buasai’n well petawn wedi dilyn ochr Saesneg fy nhreftadaeth bersonol ac i’r diawl a’r Cymro ynof. Mi fyddai’n haws, o leiaf.

Ond yn ôl at Carlo. Dau bwynt yn unig y galla i wneud am hyn, fel un nad oedd yn agos at gael ei geni yn ystod y cyfnod. Y cyntaf ydi, dwi ddim yn weiniaethwr. Ddim o gwbl, mewn difri. Mae unrhyw wlad sydd â threftadaeth a hanes mor gyfoethog, gyda theyrn yn goron ar hynny (esgusodwch y pun gwael), yn iawn gen i. ‘Does gen i ddim byd yn erbyn y syniad o deulu brenhinol – gall yn fwy na dim grisialu gwlad, ei huno a’i hyrwyddo.

Yr ail bwynt ydi hwn: y broblem ydi mai’r wlad dan sylw ydi Lloegr. Dyna fy ngwrthwynebiad i fod yn ddeiliad i’r frenhines. Pe bawn i’n Sais (cyflawn) mi fyddwn i’n falch o’r teulu brenhinol.

Ond fel cenedlaetholwr, mae swydd Carlo yn swydd dwi’n ei weld fel sarhad ar Gymru. Mae’r egwyddor yn syml: os oes angen tywysog ar Gymru, dylai hwnnw fod yn Gymro. Mae Carlo’n symbol o orthymiad y Cymry, yn symbol o genedl a goncwerwyd. Os ydi 60% ohonom go wir yn gefnogol i hynny, yn wirioneddol credu y gall mwyaf Sais y Saeson gynrychioli Cymru, waeth i ni fod yn Orllewin Lloegr ddim.