Y Teulu Brenhinol a'r cenedlaetholwr

Ers i mi ysgrifennu at y Frenhines yn ysgol fach a gofyn iddi fod yn penpal i mi, sef yn hawdd iawn y peth mwyaf geeky i mi ei wneud erioed, mae gen i berthynas ryfedd â’r teulu brenhinol ... a nid oherwydd am na chytunodd. Dydw i ddim yn frenhinwr nac yn weriniaethwr o reddf. Petai Cymru’n rhydd mi a groesawn ailddyrchafiad y Tywysogion lawn cymaint â gweriniaeth Gymreig. Mae hyn oherwydd nad oes gen i wrthwynebiad egwyddorol at y syniad o deulu brenhinol ac mi allaf weld rhinweddau i’r fath system, yn ogystal â’i methiannau.

Mae’n rhyfedd i mi fod cymaint o’m cyd-genedlaetholwyr mor reddfol wrth-frenhinol i raddau. Ni fedraf mewn ffordd ddeall yr agwedd hon. Mae gen i wrthwynebiad at y teulu brenhinol mewn un ystyr yn unig: teulu brenhinol Lloegr ydyw. Dyna f’unig broblem, a dyna pam nad ydw i’n ei gydnabod; nid a berthyna i Gymru.

Wrth gwrs, mae’r teitl ‘Tywysog Cymru’ yn sarhad enfawr ar genedl y Cymry: er fel pob sarhad ac anfantais arall sydd arnom ein bai ni ydi hynny am beidio â bod yn ddigon aeddfed i reoli ein gwlad dros ein hunain. Ond serch hynny, mae’r teitl ei hun yn symbol o’n caethiwed a’n trechu. Mae’n wrthun i mi a dylai fod yn wrthyn i genedlaetholwyr ar sail eu cenedlaetholdeb – nid y syniad o ddarpar weriniaeth Brydeinig.

Fy ngwrthwynebiad yw hwn: ni ddylai Sais feddu ar y faith deitl. Mae p’un a ddylai rhywun o gwbl yn fater arall ond gall unrhyw un hanner call gytuno ar y ffaith os oes tywysog, dylai fod yn Gymro. Neu dywysoges yn Gymraes blah blah.

Ond y gwir ydi hyn: mae’r teulu brenhinol yn gwbl amherthnasol i genedlaetholwyr. Dylem ni ddim bod yn cwyno ein bod yn ei erbyn ar sail ‘rydyn ni’n genedlaetholwyr ac felly’n weriniaethwyr’ – sydd ddim o reidrwydd yr achos beth bynnag – ond yn hytrach ‘rydyn ni’n genedlaetholwyr’ atalnod llawn. Mae 'na rywbeth trendy leftie iawn am y sylw a roddir weithiau o'n tu. Annibyniaeth, nid gwerthiniaeth Brydeinig, ddylai fod nid yn unig un o’n nodau yn y maes hwn, ond ein hunig nod.

Yn y bôn, dylai cenedlaetholwyr Cymru dderbyn gan mai teulu brenhinol Lloegr ydyw, mai penderfyniad y Saeson ydyw p’un ai i’w gadw ai peidio. Dylen ni ddim gwastraffu’r un ronyn o’n hymdrech na’n sylw ar y ddadl gweriniaeth/brenhiniaeth eithr canolbwyntio ar annibyniaeth ein gwlad a pha system bynnag a ddaw’n ei sgîl. Fel y dywedais mewn post isod; diwedd Prydain, nid newid Prydain.