Noson yng nghwmni'r hipis

Mi deimlish i’n fudur ddydd Sadwrn. Bai Lowri Llewelyn oedd hyn. Fe’m gwahoddwyd ganddi gyda’i chariad Rhodri i fyned i dafarn y Lansdowne yn Nhreganna. Er bod gen i ben mawr o fath ‘doedd dim awydd aros adref arna’ i, ac roeddwn i’n meddwl bod yr honiad y cawn gerddoriaeth fyw yn ffordd wahanol o dreulio nos Sadwrn. Ymlaciol, di-gyffro – gwahanol.

Felly pan fu i mi gyrraedd ac y gofynnwyd i mi dalu tair punt wrth y drws gan foi gwyn efo dredlocs a locsyn, roeddwn yn amheus. Heibio’r ardal tylino cefn, heibio’r logos CND, heibio’r blewiach wynebol di-ben-draw, ro’n i’n teimlo ychydig allan o le mewn tracsiwt Lonsdale. Do, roeddwn wedi cyrraedd rhyw ŵyl amgylcheddol werdd, sy ddim y lle gorau i fod os, fel y fi, nad ydych yn licio hipis fawr fwy na phlancton.

Aethasom i eistedd yn yr ardd gefn wedi gwrandawiad byr ar y gerddoriaeth oedd yn cael ei ganu gan ddyn a oedd yn amlwg efo tŷ budur (mae gen i lygaid am y pethau hyn). Roedd ‘na ffair y tu allan yn y maes parcio, er yn anffodus iawn ffair grefftau ydoedd. Wel, ffair grefftau aflwyddiannus oherwydd na welais arian yn newid dwylo unwaith yno. Nid fy mod i’n synnu o weld y cynnyrch cartref shabi.

O’m rhan i ro’n i’n ddigon amheus a ninnau’n eistedd wrth y garafan a oedd yn gwerthu bwyd, sef chilli i lysieuwyr a the camomeil i enwi rhai o’r ystod organig. Dwi ‘di deud fy marn am fwyd organig o’r blaen. Ma’n shait. Cawsom fygyr cig maes o law, gan parhau i eistedd wrth y babell Tibet Rydd wag.

Serch hynny, yno’r eisteddem yn bur fodlon nes i’r ddynes erchyllaf a welais ddod i’r llwyfan a dechrau ynganu’r unig beth ar ddaear sydd cyn waethed â rap Cymraeg: barddoniaeth Saesneg (ro’n i a Rhodri wedi cael sgwrs am hyn yn gynharach, felly ni chollwyd eironi’r peth arnom). Byddwn fel rheol yn dweud y byddai Shakespeare yn troelli’n ei fedd o’i chlywed, oni bai am y ffaith yr ysgrifennodd hwnnw ddigonedd o gachu ei hun.

Ta waeth, ‘doedd fy anoddefgarwch pur ac amlwg ddim am gilio, er mae’n rhaid i mi ddweud bod y dydd Sadwrn hwnnw’n sicr yn wahanol i’r rhai arferol – rhywbeth i ddweud wrth y wyrion arfaethedig. Cawsom gyri am 12:30 mewn rhyw fwyty Indiaidd yn Nhreganna, cyn i mi gael tacsi adref a chael sgwrs ddiddorol â’r gyrrwr am ffliw moch.

Galw enwau ar bobl ... Cymraeg style!

Un o wychaf bethau ein hannwylaf iaith ydi’r gallu i alw enwau ar bobl sy’n gwbl ddiniwed ac eto’n cyfleu cymaint. Mae’r Saesneg yn wych am hyn hefyd i raddau helaeth ond mae ‘na rhywbeth mwy gwirion am y Gymraeg, sy’n gwneud iddi ragori.

Faint o fath o fwydydd y gellir sarhau rhywun yn Saesneg gyda hwy? Lemon, wrth gwrs, ond gallwn ni alw rhywun yn lemon yn Gymraeg. Ac yn nionyn. Ac yn dorth. Ac yn sgonsan (ffefryn Nain a’m ffefryn diweddar). Ac, wrth gwrs, yn ben rwdan. Allwch chi ddim mynd rownd Lloegr yn galw rhywun yn onion, loaf na’n scone (dwi byth yn cofio be ‘di rwdan yn Saesneg).

A beth am dwmffat? “Beth ti’n gwneud y twmffat?” / “What are you doing you funnel?” – penderfynwch chi p’un sydd orau.

Gallwch chi alw rhywun yn unrhyw beth dal haul yn y Gymraeg ac fe’i cyflëir mewn ffordd ddoniol, lled-sarhaus ond eto cyfeillgar – dychmygwch alw rhywun yn “hen gwpan wirion” neu’n “be sy dy haru di’r draenog?” – fe fyddent yn codi gwên yn hytrach na dwrn.

Ond yn ôl y draenog, mae anifeiliaid yn gallu bod yn faes cyfoethog a diddorol i alw enwau yn Gymraeg: colomen/sguthan, cranc, mul, cranci mul (cyfuniad!), brân, iâr, mochyn, hwch, ci, ast, deryn – ond onid ydi hi’n rhyfadd, yn Gymraeg, bod galw rhywun yn fath o anifail bron yn ddi-eithriad sarhaus iawn, ond eto chymerech mohono â’r sarhad a fyddai’n briodol gyfatebol yn Saesneg?

Gallwn wrth gwrs barablau ‘mlaen am hyn, ond dyna un o gryfderau’r Gymraeg i mi. Mae hi’n iaith fach gyfeillgar a hyblyg, y mae ei geiriau’n gwneud fawr o synnwyr ond yn golygu cymaint.

Dannedd duon

Yn gyffredinol feddylais i erioed fod gen i ddannedd gweddol. Mi ges fresys yn fy arddegau, ond heb eu gwisgo gormod doedd fy nannedd byth yn berffaith ac fe aethant nôl i’r un siâp a fu ynddynt gynt.

Dwi fel y rhan fwyaf o bobl. Dydw i ddim yn hoffi’r deintydd, a ‘sgen i ddim dannedd peffaith. Dydyn nhw ddim yn felyn, ond dydw i ddim yn edrych ar eu holau cymaint ag y dylwn, dwi’m yn meddwl. Wel, mi ges gadarnhad o hynny neithiwr.

Bydd yr hylenydd deintyddol y byddaf yn ei gweld bob amser yn dweud wrthyf i edrych ar ôl fy nannedd yn well. Bob tro bu’n rhaid iddi roi polish ar y dannedd ‘fyd. Bydd yn siarad yn aml, hefyd, sy ddim yn beth gwych i hylenydd deintyddol, ond fydda i ddim yn licio mynd achos mi fydda i’n cael ffrae am beidio gwneud digon.

Ond wrth frwsio fy nannedd neithiwr deimlish i’n sâl. Mae fy nannedd blaen ar y gwaelod yn iawn o’r blaen, ond pan gefais gipolwg y tu ôl i’r rheini mi ges sioc. Roedd y tu ôl yn ddu. A du go iawn hefyd, gyda llaw. A pha beth bynnag arall yr hoffwn yn y byd hwn, dwi ddim isio dannedd du.

Dydw i ddim yn siŵr beth i’w wneud. Tai’m i ddweud celwydd mae gen i ffycin ofn o’r hylenydd, a hithau wedi polishio ‘nannedd ddwywaith o’r bron erbyn hyn, ond doeddan nhw BYTH mor ddrwg â hyn o gwbl. Dwi’n meddwl yr af i Boots heddiw a gweld be sy ‘na. Dwi wedi cael sioc.

Pobl Od Wetherspoons

Pan fyddo’r nos yn hir, a phell y wawr, mae ‘na siaws go dda y bydda i’n chwil. Dwi’n un o’r bobl hynny sy’n gwerthfawrogi Wetherspoons. Iawn, maen nhw’n llefydd hollol ddi-gymeriad a’r mae’r peintiau’n crap, ond mae’r peintiau’n rhad a dyna’r peth pwysig. Ac maen nhw’n gwneud cyri bendigedig.

Fel rheol tai’m i dwtshad chwerw, ond mi yfais dri pheint ohono neithiwr oherwydd ei fod yn 99c yn y Gatekeeper. Yfa i ddŵr sinc am 99c, felly mi wnaeth yn iawn am ambell i gwrw.

Ond ‘rargian mae ‘na bobl od yn Wetherspoonsys. Y cwpl tlawd sy’n meddwl eu bod nhw’n posh yn mynd allan i Wetherspoons am fwyd, y merched canol oed yn cael stêc a photel o win, y teithiwr gyda’i nodiadau, yr hen ddyn sy ddim efo tafarn leol mwyach, ac mae pawb bron yn ddi-ffael yn ddyn a dyn neu’n ferch a merch. O, mi chwarddasom yn newid yr enw i’r Gaykeeper – doniol ydoedd ar y pryd. A pham hefyd bob tro mewn Wetherspoons mae ‘na foi yn gwisgo het cowboi?

Pam fod pobl yn gwisgo hetiau cowboi yn y lle cyntaf? Dwi wastad wedi cysylltu hetiau cowboi efo pobl wiyrd sy’n meddwl eu bod nhw’n cŵl, neu’n gwneud ymgais i fod yn cŵl, ond fel arfer yn methu’n ddigon ofnadwy. Wyddoch chi pwy ydach chi.