Proffwydoliaeth Derfynol

Ro’n i’n gobeithio gwneud map bach neis a phopeth i chi ond yn anffodus does gen i ddim un felly bydd yn rhaid i chi fodloni ar y canlynol. Mae’n debyg y bydd rhai ohonoch yn anghytuno’n chwyrn, yn enwedig am ranbarth y de-ddwyrain. Y gwir ydi mae pethau mor agos yn y rhanbarthau mae’n anodd iawn gwybod o ddifrif beth sydd am ddigwydd, a mater o ddyfalu ydi hi’n y bôn. Fydda ni gallach yr adeg hon yfory ... rhywfaint, o leiaf!

Yr Etholaethau

Aberafan, Alun a Glannau Dyfrdwy, Blaenau Gwent, Bro Morgannwg, Castell-nedd, Cwm Cynon, De Caerdydd a Phenarth, De Clwyd, Delyn, Dwyrain Abertwe, Dwyrain Casnewydd, Dyffryn Clwyd, Gogledd Caerdydd, Gorllewin Abertawe, Gorllewin Caerdydd, Gorllewin Caerfyrddin a De Penfro, Gorllewin Casnewydd, Gŵyr, Islwyn, Merthyr Tudful a Rhymni, Ogwr, Pen-y-bont, Pontypridd, Rhondda, Torfaen, Wrecsam (26)

Aberconwy, Arfon, Caerffili, Ceredigion, Dwyfor Meirionnydd, Dwyrain Caerfyrddin a Dinefwr, Llanelli, Ynys Môn (8)

Gorllewin Clwyd, Mynwy, Preseli Penfro, Trefaldwyn (4)

Brycheiniog a Maesyfed, Canol Caerdydd (2)

Y Rhestrau

Gogledd Cymru: Ceidwadwyr 2; Plaid Cymru 1; Llafur 1

Canolbarth Cymru: Llafur 3; Ceidwadwyr 1

Gorllewin De Cymru: Plaid Cymru 2; Ceidwadwyr 2

Canol De Cymru: Ceidwadwyr 2; Plaid Cymru 1; Gwyrddion 1

Dwyrain De Cymru: Llafur 1; Ceidwadwyr 1; UKIP 1; Democratiaid Rhyddfrydol 1

Llafur                       31 (+5)

Ceidwadwyr             12 (-)

Plaid Cymru             12 (-3)

Dems Rhydd              3 (-3)

UKIP                           1 (+1)

Gwyrddion                 1 (+1)

Diwrnod olaf, argraffiadau olaf

Y peth da am ddweud bod proffwydo etholiadol ond yn ‘hwyl’ ydi bod rhywun yn edrych ychydig yn llai gwirion os aiff pethau’n draed moch. At y diben hwnnw, ychydig o hwyl ydi proffwydo. Ond wir, dyna ydi hi, er gwaethaf dadansoddi, tueddiadau, mathemateg, polau a sïon, dyfalu mae unrhyw un wrth wneud yn y bôn. Mae’n eithaf trist fy mod i yn ystyried proffwydo etholiadau yn hwyl!

Ta waeth, heddiw ydi diwrnod olaf yr ymgyrch, y cyfle olaf i’r pleidiau ein hargyhoeddi. ‘Does fawr neb wedi fy ‘argyhoeddi’ i mewn difri calon – fel y mwyafrif o bobl dybiwn i, dwi’n gwneud fy meddwl i fyny ac yn sticio ato doed a ddêl. A welsoch chi’r ddadl arweinyddol echnos ar y BBC? Mae’n debygol efallai na wnaethoch ... roedd o am 10.40 gyda’r nos sy’n blydi stiwpid o amser i ddarlledu rhywbeth o’r fath achos prin welodd neb mohoni swni’n ei feddwl.

Lwcus mewn ffordd ‘fyd. Yn seiliedig ar honno, cafodd Ieuan Wyn Jones ddadl wael ar y cyfan a chynhesodd y gynulleidfa fawr ddim ato (er, i fod yn deg, cynhaliwyd y drafodaeth yng Nghasnewydd, un ardaloedd gwannaf y Blaid – efallai pe’i cynhelid yng Nghaernarfon fyddai hynny’n wahanol). Doedd Carwyn Jones fawr well na siwt. Roedd Nick Bourne yn weddol dda. Dwi’m yn cytuno efo fawr ddim o’i bolisïau ond mae’n cyfleu ei hun fel gŵr bonheddig a didwyll. Ac er nad ydi Kirsty Williams at fy nant, hi enillodd y ddadl yn hawdd iawn. Ond gan na ddarlledwyd y drafodaeth am amser call, ni chaiff effaith ar y bleidlais yfory.

Fe roddaf broffwydoliaeth derfynol yfory. Dim blog byw eleni, achos fydda i’m yn cael lot o hwyl nos yfory dwi’m yn meddwl. P’un bynnag dwisho gwylio Psychoville cyn y sioe ganlyniadau.

Ond dyma ambell synfyfyriad cyn yfory. O’i hymddygiad, ma’n ymddangos bod Llafur yn poeni’n arw am yfory – mae hi’n hysteraidd ar bob tro. Awgryma hynny nad ydi Llafur yn hyderus o ennill mwyafrif yfory, sef yr unig ganlyniad derbyniol iddi mewn gwirionedd. Mae tactegau’r blaid honno’n fwyfwy anghredadwy, o gelwydda yn Aberconwy (a all fod o fudd iddi yn etholiadol) i antics Wayne David yng Nghaerffili (a fydd, yn groes i’w fwriad, heb amheuaeth o fudd i Blaid Cymru ... a hynny mewn etholaeth sy’n ymddangos yn gynyddol anoddach i’w galw).

Ym mhob etholiad Cynulliad, Plaid Cymru sydd â’r lleiaf o waith i’w wneud o ran cael y bleidlais graidd allan i bleidleisio ... mae honno’n fwy tebygol o bleidleisio mewn etholiadau Cynulliad nag unrhyw etholiad arall. Ar y llaw arall, rhaid i’r pleidiau eraill weithio’n galetach i wneud hynny, a neb mwy na’r Ceidwadwyr. Teimla rhywun fod Ceidwadwyr yng Ngogledd Caerdydd, er enghraifft, yn fwy tebygol o bleidleisio na rhai arfordir y Gogledd, am y rheswm syml mai Cymry ydynt gan fwyaf. A fydd refferendwm y bleidlais amgen yn mynd â’r cefnogwyr i’r blychau pleidleisio? Dwi’m yn meddwl. Ond efallai jyst digon mewn llefydd fel Gorllewin Clwyd ac Aberconwy. Dwi’n meddwl y bydd Aberconwy’n drybeulig o agos rhwng Plaid Cymru a’r Ceidwadwyr. Buaswn i ddim yn rhoi punt i lawr arni!

Ta waeth, mae rhywun yn teimlo erbyn hyn bod elfen o hyder tawel gan y Ceidwadwyr. Mae cael pleidlais gadarn, solet, ddi-newid fel sydd ganddynt yn gysurus iawn, ond mae’n amddiffyniad gwael yn erbyn twf enfawr ym mhleidlais plaid arall. Fydd Gorllewin Caerfyrddin ddim yn aros yn las eleni, dwi bron yn sicr o hynny. A dwi o hyd yn meddwl mai Llafur aiff â Gogledd Caerdydd, sy’n biti mewn ffordd achos mae Jonathan Morgan yn un o aelodau gorau’r Cynulliad a’r amlycaf o’i blaid yno.

P’un bynnag, mae hi’n rhy hwyr i ganfyddiadau erbyn hyn, yn rhy hwyr i newid fawr ddim. Ar y funud dwi’n teimlo bod Aberconwy, Trefaldwyn, Gorllewin Caerfyrddin a De Penfro a Chaerffili yn rhy agos i’w galw.

Yfory, proffwydoliaeth derfynol!

Syndrom '99

Fel y dywedais ym mlogiad ddoe, mae argraffiadau yn bethau peryglus, a thybio yn waeth fyth. Mwyaf euog o’r pechod hwn yw Plaid Cymru. Ers degawd mae Plaid Cymru wedi bod yn orhyderus am ei chyfleoedd mewn etholiadau, ac mae hynny yn ei dro wedi arwain at cyfres o ganlyniadau sy’n ymddangos yn drychinebus. Dim ond un etholiad dros y degawd diwethaf, sef rhai cyngor 2008, sydd wedi bod yn wirioneddol lwyddiannus iddi. Y mae rhai o’i gwleidyddion mwyaf profiadol ac amlwg wedi darogan canlyniadau gwych, ac yn y broses wedi llwyddo i argyhoeddi sylwebyddion, boed hwythau’n rhai yn y wasg neu’n rhai anffurfiol fel y blogiau.  Dyn ag ŵyr, mi lwyddodd y Blaid f’argyhoeddi i ymhlith nifer o bobl eraill y byddai 2010 yn etholiad gwych, ond hyd yn oed o safbwynt gwrthrychol roedd yn bell o fod. Darllener sampl o amryw flogiau gwleidyddol o’r llynedd i weld hynny.

‘Syndrom 99’ y buaswn i’n disgrifio’r duedd hon ym Mhlaid Cymru, oherwydd ei bod yn duedd sydd wedi amlygu ei hun ers etholiadau rhagorol 1999, y ‘daeargryn tawel’ honedig nas gwireddwyd mewn difrif. O Leanne Wood yn honni bod ganddi dros hanner pleidlais y Rhondda yn 2001 i Adam Price ac eraill yn gogoneddu arolygon barn di-nod, o saith sedd 2010 i fuddugoliaeth 2009, mae’n sicr yn un o nodweddion gwaethaf y Blaid!

Rŵan, mae’r Blaid yn blaid gymharol ifanc o ran ei hoedran, yn arbennig felly llawer o’i hymgeiswyr, ac efallai bod ieuenctid y Blaid yn yr ystyr hwn wedi arwain at orfrwdfrydedd ar sawl achlysur sy’n deillio o ddiffyg profiad. Gwn nad ydw i mewn sefyllfa i bregethu achos dwi ddim yn ganfasiwr nac ymgyrchydd na dim tebyg, ond efallai bod tuedd i gredu os bydd rhywun yn dweud wrthoch ar stepen y drws eich bod yn sicr o’u pleidlais eu bod yn dweud y gwir. Ac mae’n sicr yn y Blaid barodrwydd i anwybyddu polau piniwn llai ffafriol (fel y rhai diweddar), a rhoi sylw i rai ffafriol (fel rhai tua blwyddyn yn ôl a chynt).

Dwi’n sefyll wrth yr hyn a ddywedais ddoe, sef bod gan Blaid Cymru fomentwm, ac nad oes gan unrhyw un o’r pleidiau eraill mohono, a bod ganddi hwnnw ar yr adeg gywir. Dydi hynny ddim yn golygu bod ganddi ddigon o fomentwm, nac yn tynnu oddi ar y ffaith y gallai’r momentwm hwnnw fod wedi dod yn rhy hwyr i wneud gwahaniaeth mawr. Os o gwbl.

Pam fy mod i’n dweud hyn yn hunanbwysig i gyd felly? Ddyweda’ i pam – mater o amgyffred ydi hynny hefyd, o ddarllen a chlywed. Oes, mae gan Blaid Cymru y gwynt yn ei hwyliau, ond yn debyg i’r degawd diwethaf dwi’n poeni efallai bod y llong yn mynd tua’r creigiau ac nid yr hafan unwaith eto. Dydw i ddim yn cyfeirio at unrhyw sedd yn benodol, gyda llaw, nac yn smalio fy mod i rhywsut yn gwybod yn well na neb arall ... dwi’n gwbl ymwybodol o’r ffaith fy mod i ddim! Ond rhaid bod yn realistig hefyd. Efallai bod y polau piniwn wedi bod yn hael i Lafur (ac efallai ddim), ond mae’n berffaith amlwg y bydd gogwydd sylweddol ati eleni, ac ni all unrhyw sedd, o Fôn i Fynwy, rywsut gael ei heithrio rhag y duedd honno. Mae ffactorau lleol ar waith ymhobman, ond mae’r gogwydd cenedlaethol cyffredinol hefyd.

Teimlaf fod Syndrom '99 yn araf lithro nôl mewn i ymgyrch y Blaid eleni. Ni ddylid gadael iddo wneud.

Argraffiadau o'r ymgyrch

Mae argraffiadau personol a sïon yn bethau peryglus a chamarweiniol ac mae’r blog hwn yn llwyr ymhyfrydu ynddynt. Sôn ydwyf wrth gwrs am yr etholiadau a gynhelir wythnos yma. Dwi wedi bwrw pleidlais bost eisoes, hyd yn oed ar y refferendwm diflas. ‘Ia’ wnes i bleidleisio, ond dydw i ddim yn deall y system yn dda iawn. Dwi’n deall bod rhywun yn rhestru ymgeiswyr, a beth sy’n digwydd i’r pleidleisiau dewis cyntaf, ac ail ddewis, ond dwi ddim yn dallt er fy myw y trydydd dewis. Efallai y gwnaiff rhywun call egluro’r peth i mi ryw ddydd.

Ta waeth, ‘sgen i ddim syniad, a llai byth o ddiddordeb mewn difrif, yng nghanlyniad y refferendwm hwnnw; mae etholiadau’r Cynulliad Cenedlaethol yn llawer pwysicach. Dwi eisoes wedi gwneud mân broffwydoliaeth am eleni (gan anghytuno â sawl un wrth eu llunio) ond mae fy meddwl yn raddol newid. Mae rhai seddau y mae’r sibrydion yn llu ohonynt, a rhai nad ydyn ni’n clywed dim yn eu cylch gan fod y canlyniad yn gwbl sicr, waeth beth a ddywedir ar flog gwaethaf Cymru.

Ond gadewch i mi fod o ddifrif am eiliad. Mae ‘na ryw fath o gonsensws yn datblygu am y canlyniad; ar y dechrau ro’n i’n teimlo fy mod i’n mynd rhywfaint yn groes i hynny, ond dwi ddim yn siŵr a ydw i mwyach. Ro’n i’n dueddol o feddwl y buasai Llafur yn gwneud cystal ag awgrym y polau piniwn ond dydi’r Hogyn ddim mor siŵr mwyach. Ai fi ydi’r unig un sy’n amgyffred bod ymgyrch y blaid Lafur yn eithriadol o fflat, ac nad oes wedi’r cwbl frwdfrydedd i bleidleisio dros Lafur er mwyn ‘amddiffyn Cymru’? Os cawn arolwg barn arall cyn yr etholiad, mi fydd y canlyniadau yn ddiddorol.

Gadewch i mi ymhelaethu. Mae’r Ceidwadwyr wedi bod yn gymharol ddistaw, a’r Democratiaid Rhyddfrydol yn targedu eu hadnoddau. Pwy all eu beio? Dyma’u cryfder, ac yn yr etholiad hwn dyma’r peth callaf i’w wneud o gryn dipyn. Ond mae Llafur wedi bod yn ddistaw iawn ers sbel.

Mae tair damcaniaeth i egluro diffyg gweithgarwch Llafur. Y cyntaf yw bod y blaid yn gyfrinachol ddod i’r casgliad y bydd 2011 yn flwyddyn anoddach na’r disgwyl iddynt, ac mai gwell ydi peidio â thynnu gormod o sylw at eu hunain o’r herwydd. Hynny yw, maen nhw wedi colli calon i raddau – yn anochel mi fydd Llafur yn gwneud yn well nag yn 2007, o ran seddau a phleidleisiau, ond bod y mwyafrif y tu hwnt i’w cyrraedd. Ac os na chânt fwyafrif, wel, wnaethon nhw fyth dweud y byddan nhw’n ei gael!

Mae’r ail ddamcaniaeth yn sicr yn wir i raddau, waeth beth fo’r gwir yn llawn – gall Llafur ddim cynnal ymgyrch barhaus o bwys oherwydd nad ydi’r drefniadaeth, y cyllid na’r gwirfoddolwyr ganddynt i wneud hynny. Yn wir, er mor beryg ydi amgyffred, mae rhywun yn dirnad mai Llafur yn wir sydd â’r peiriant etholiadol gwannaf yng Nghymru erbyn hyn, er bod ganddynt y fantais nad oes angen iddynt ymgyrchu o ddifrif yn y rhan fwyaf o’r Cymoedd a’r dinasoedd: mae canlyniadau diweddar yn cuddio’r gwendid hwn, er yn amlygu cryfder y bleidlais Lafur graidd.

Mae’r drydedd ddamcaniaeth efallai’n agosach ati na’r cyntaf – mae Llafur yn hyderus. Dydyn nhw ddim isio gwneud dim byd yn anghywir, ac felly’n dewis gwneud dim byd o gwbl. Maen nhw’n cael ymateb da ar stepen y drws, yn enwedig mewn rhai ardaloedd, sy’n cael ei atgyfnerthu gan y polau cadarnhaol. Sylwer bod Llafur yn Llanelli yn gwneud llawer mwy o sŵn na Llafur yng Ngorllewin Caerfyrddin neu Aberconwy.  Mae’r post hwn ar flog Saesneg yr Hen Rech yn ddiddorol i’w ddarllen o ran hynny. 

Er i mi grybwyll ambell waith bod pethau’n edrych yn ddu ar y Blaid, dwi ddim mor siŵr am hynny bellach chwaith, er fy mod i’n eithaf sicr fy marn na chaiff bymtheg sedd eleni. Ar ôl dechrau siomedig i’r ymgyrch, mae’n gynyddol amlwg bod ymgyrch y Blaid yn fwy effeithiol nag ymgyrchoedd y pleidiau eraill. Ddechreuodd hi yn bur anweledig, er gwaethaf ei hymdrechion, ond debyg bod hynny’n newid i raddau. Fy argraff i ydi bod gan Blaid Cymru fomentwm, a hynny ar yr adeg gywir ... yn wir, mae’n bosibl ei bod yn rhy hwyr erbyn hyn i’r pleidiau eraill ddal y Blaid i fyny o ran hynny. ond wir, gwell iddi beidio â gorgyffroi – dylid dysgu o 2009 a 2010.

Pa oblygiadau sydd i’r amgyffred cyffredinol hwn? O safbwynt personol, mae ambell un. Bydd Aberconwy’n frawychus o agos ond dwi’n sticio i feddwl mai Plaid Cymru aiff â hi. Drws nesa’ yng Ngorllewin Clwyd mi fydd hi eto’n agos, ond erbyn hyn dwi’n rhyw amau mai’r Ceidwadwyr aiff â hi yn y pen draw. Mae goblygiadau i hynny o ran y rhestr ... dwi’n amau hefyd y bydd y Blaid yn cael mwy o bleidleisiau na’r Ceidwadwyr erbyn hyn, yn y Gogledd o leiaf.

 Yn y Canolbarth, buaswn i bellach yn ffafrio Plaid Cymru yn Llanelli. O drwch blewyn, gallai fod yn frwydr agos iawn eto. Dwi’n dal i feddwl mai Llafur fydd yn cipio Gorllewin Caerfyrddin a De Penfro, ond pwy ag ŵyr mewn difri! Un peth na fuaswn i’n ei wneud ydi llwyr ddiystyru’r Ceidwadwyr yma. Tua’r gogledd i Drefaldwyn, dwi’n dal i feddwl y bydd y Ceidwadwyr yn fuddugol yma, ac y byddant hefyd yn cadw Preseli Penfro.

Yn y de, tueddaf i feddwl y bydd Julie Morgan yn trechu Jonathan Morgan. Ond dwi ddim mor siŵr am Ganol Caerdydd – o ystyried natur a hanes y sedd mae’n ddigon posibl y bydd hi’n ras deirffordd rhwng Llafur, y Ceidwadwyr a’r Dems Rhydd. Dwi wedi meddwl y buasai Llafur yn adennill hon ers ychydig, ond mae’n anodd ei galw. Yn reddfol, buaswn i’n gachwr ac yn darogan y bydd y sedd yn aros yn felen.

Un sedd sy’n cael mwy a mwy o sylw ydi Caerffili, ac sy’n dechrau cynhyrchu mwy a mwy o sïon wrth i amser fynd heibio. Mae’n un sedd efallai lle y mae sïon a gwybodaeth leol yn fwy o werth nag unrhyw bôl piniwn. Os nad ydych chi’n ymddiried mewn sïon gan bleidiau amdanynt eu hunain, mae sïon pleidiau eraill amdanynt efallai’n agosach ati, yn enwedig pan fônt yn ddigon diduedd. Yn ôl y sôn, mae Ceidwadwyr yng Nghaerffili yn meddwl mai Ron Davies sy’n mynd â hi ar hyn o bryd.

Un sylw bach olaf ydi Ynys Môn. Dwi ddim yn meddwl y gwelwn ni sioc yma, ond dwi’n meddwl y caiff IWJ sioc o weld maint ei fwyafrif.

Af i ddim i oblygiadau o ran seddau ar hyn o bryd, ond yn gryno mae’n ymddangos bod gan Blaid Cymru fomentwm, bod y Dems Rhydd yn targedu’n ffyrnig, bod y Ceidwadwyr rhwng petrus a thawel hyderus, a Llafur naill ai’n hyderus neu’n gwbl analluog. Tybed a ydi’r argraffiadau hynny’n gywir!

Sïon

Wythnos i fynd tan y bleidlais fawr, dyma rai sïon dwi wedi’u darllen a’u clywed dros y dyddiau diwethaf. Mae hwyl i’w gael efo sïon.

·         Ron Davies yn ennill y frwydr posteri yng Nghaerffili ... ac o bosibl y bleidlais bost

·         Mae’r Ceidwadwyr yn dawel hyderus yng Ngorllewin Clwyd

·         Mae Plaid Cymru ar y llaw arall yn hyderus o gadw Aberconwy

·         Ymgyrch dda hyd yn hyn i’r Democratiaid Rhyddfrydol yng Nghanol Caerdydd

·         Pethau’n agos yng ngogledd y ddinas, ond Llafur sy’n mynd â hi ar hyn o bryd

·         Sïon nad yw Rhodri Glyn Thomas yn ddiogel yn Nwyrain Caerfyrddin a Dinefwr

Proffwydo 2011: Gogledd Cymru

Mae gen dros wythnos i ffwrdd rŵan ac mi fydda i’n defnyddio’r rhan fwyaf ohoni ar ‘sgota ac ymlacio, gan gadw draw o bawb nes y penwythnos os fedra i helpu’r peth. Ond wrth gwrs mae o hyd etholiadau arnom. Cyn i unrhyw bôl arall gael ei gyhoeddi dwi am edrych ar Ogledd Cymru heddiw. Fel pob un o’r dadansoddiadau hyd yn hyn dwi’n cadw’r hawl i newid nes y diwrnod ei hun – ond dwi’n raddol dod i’r casgliad efallai nad ydi pethau gystal ar Lafur ag awgrymiadau’r polau.

Yr Etholaethau

De Clwyd, Delyn, Dyffryn Clwyd, Wrecsam, Alyn a Glannau Dyfrdwy – pum sedd ddiogel i Lafur, er bod gan ambell un fwyafrif tila. Galwaf hefyd Arfon i’r Blaid yn gymharol ddiffwdan, er y bydd gogwydd at Lafur. Mae Ynys Môn, mi dybiaf, am fod yn agos y tro hwn, i’r fath raddau y gallai Ieuan Wyn Jones gael eithaf braw pan ddaw’r canlyniad i’r amlwg, er nad ydw i’n siŵr o ba gyfeiriad y daw’r her fwyaf iddo. Serch hynny, bydd y Blaid yn cadw Môn ... y tro hwn.

Sy’n gadael dwy sedd. Gadewch i mi ddechrau â Gorllewin Clwyd. Mae hon yn sedd Geidwadol ar bob lefel erbyn hyn ac mae’n bur amlwg yn San Steffan o leiaf fod uchafswm pleidleisiau’r Ceidwadwyr yn uwch na Llafur. Y peth rhyfedd am y sedd hon ar lefel y Cynulliad ydi ei bod yn ddigon tebygol, o ystyried ei natur, fod nifer o bobl sy’n pleidleisio i’r Ceidwadwyr ar lefel San Steffan yn ne’r sir efallai’n fwy tebygol o gefnogi Plaid Cymru mewn etholiad Cynulliad. Dim ond 3% o ogwydd sydd ei angen ar Lafur yma, ac er fy mod i’n meddwl y gallai pleidlais Llafur a’r Ceidwadwyr gynyddu yma, ar hyn o bryd dwi’n rhyw deimlo (er bod sïon sy’n gwrthddweud hyn) y bydd Llafur yn ailgipio’r sedd o fwyafrif bach.

Beth ellir ei ddweud am Aberconwy? O ystyried y polau a’r hinsawdd wleidyddol, yn ogystal â nifer o ffactorau eraill, Aberconwy ydi’r sedd anoddaf yng Nghymru i’w darogan. Ceidwadol yn San Steffan, Plaid Cymru yng Nghaerdydd, Llafur efo cyfla da o ennill. Dwi’n teimlo bod angen post cyfan er mwyn dadansoddi hon, ond dwi am ymwrthod â’r demtasiwn!

Dwi ddim am eich diflasu â’r fathemateg, ond o ystyried y bydd y niferoedd sy’n pleidleisio efallai tua 50% eleni yma mae’n rhywbeth tebyg i hyn. O ran y ganran, caiff Llafur gynydd parchus yn ei phleidlais, bydd Plaid Cymru ar ei lawr, bydd y Ceidwadwyr yn cynyddu mymryn a’r Democratiaid Rhyddfrydol yn colli eu hernes. Dal efo fi?

I’r rhai sy’n darllen y postiau gwleidyddol, ‘does rhaid i mi bwyntio’r holl ffactorau fydd ar waith yma na chyd-destun yr etholiad, ond yn fathemategol, er gwaetha’r cynnydd mawr arfaethedig sydd i Lafur, dylai hon fod yn ras agos iawn, iawn rhwng Plaid Cymru â’r Ceidwadwyr. Dwi ddim yn ymddiried llawer yn y ffaith bod y Blaid yn ‘hyderus’ yma – roedden nhw’n hyderus iawn llynedd o’r hyn a ddeallais i! Ta waeth, ar y funud, dwi’n galw Aberconwy i Blaid Cymru o drwch adain gwybedyn.

Proffwydoliaeth

Llafur 6 (+1)

Plaid Cymru 3 (-)

Y Rhestr

Unwaith eto, ar ôl ychydig o symiau, ychydig o ystyried, mymryn o reddf a chan gymryd yr uchod yn ganiataol, deuthum at ganlyniad diddorol iawn ar gyfer y rhestr yng Ngogledd Cymru.

Dwi’n disgwyl i bleidlais rhestr y Blaid ddisgyn mymryn, i Lafur gynyddu ond nid i’r un graddau â gweddill Cymru, ac i’r Ceidwadwyr gynyddu mymryn ond nid llawer. Y cwestiwn mawr yn y Gogledd mewn difrif ydi a fydd y Democratiaid Rhyddfrydol yn cael llai o bleidleisiau na’r BNP. Synnwn i ddim petai’r BNP yn aros ar ei hunfan, ond mi wneith y Dems Rhydd golli pleidleisiau ... a hynny jyst ddigon i ddod tu ôl i’r BNP. Sy’n gadael y posibilrwydd o sedd i’r BNP yn y Cynulliad.

Neu ydi o? Petai gan Lafur chwe sedd yma, a Phlaid Cymru dri, mae’r goblygiadau ar gyfer y rhestr yn hynod ddiddorol. Yn ôl pob tebyg fe fyddai’r Ceidwadwyr yn ennill pedair sedd restr, ac i’r diben hwnnw byddai colli Gorllewin Clwyd a pheidio ag ennill yn Aberconwy neu efallai Dyffryn Clwyd o fudd i’r blaid oherwydd fe fyddai ganddi sedd yn ychwanegol oddi ar 2007!

Dim ond dwy sefyllfa arall y gall rhywun eu rhagweld yma – sef dim newid, neu’r Ceidwadwyr hefyd yn cipio Aberconwy. Yn fras, y goblygiadau fyddai:

Dim newid yn yr etholaethau: Ceidwadwyr i ennill tair sedd, a Llafur yn ennill y bedwaredd.

Ceidwadwyr yn cipio Aberconwy: Ceidwadwyr yn ennill y ddwy sedd restr gyntaf, Plaid Cymru yn ennill y drydedd a Llafur yr olaf.

Ta waeth am hynny, dyma’r broffwydoliaeth gyfredol o’m rhan i.

Proffwydoliaeth:

Ceidwadwyr 4 (+2)

Gyda Gogledd Cymru y rhanbarth olaf yng nghyfres fer Proffwydo 2011, petawn i’n hollol gywir (sy’n gwbl annhebygol) fel hyn y safai’r Cynulliad ar 6ed Fai:

Llafur              32 (+6)

Ceid                13 (+1)

PC                   11 (-4)

DRh                2 (-4)  

UKIP               1 (+1)

Ar yr olwg gynta’, mae’r uchod, yn benodol anffawd y Democratiaid Rhyddfrydol, yn edrych yn annhebygol, ond o gyfuno ffigurau, polau, tueddiadau a lwmp o reddf yn ogystal â digon o fathemateg, dyma sut mae hi rŵan. Wrth gwrs, fydda i’n diweddaru’r uchod dros yr wythnos i ddod ac yn dod i broffwydoliaeth derfynol maes o law. Ond tan hynny felly saif Cymru Rachub hyd yn hyn!

Proffwydo 2011: Canol De Cymru

Ar ôl saib haeddiannol (ish) dyma ddod nôl at y dadansoddiadau (mae Emlyn wedi bod yn ddewr iawn yn rhoi ambell broffwydoliaeth am y Canolbarth!). A oes rhywun arall yn teimlo bod yr ymgyrch wedi bod yn gwbl anweledig? Yn fwy na hynny, dwi’m yn meddwl bod gan unrhyw blaid fomentwm ar y funud, chwaith – dydi’r ymgyrch ddim yn siop ffenestr dda i wleidyddiaeth Gymreig. Canol De Cymru sydd nesaf, sy’n cynnwys rhai o gadarnleoedd mwyaf Llafur a Chaerdydd.

Yr Etholaethau

Dydach chi ddim angen i mi ddweud wrthych bod pedair sedd – Rhondda, Pontypridd, Cwm Cynon a De Caerdydd a Phenarth yn gwbl, gwbl ddiogel yn nwylo’r blaid Lafur. Roedd Plaid Cymru’n anghywir i fod yn hyderus yng Nghwm Cynon y llynedd a’r Ceidwadwyr felly yn Ne Caerdydd, ac maen nhw’n fwy anghywir byth o fod eleni, os maen nhw!

Oherwydd y sefyllfa wleidyddol yn San Steffan, mae Gorllewin Caerdydd yn gymharol ddiogel i Lafur dybiwn i. Galla i weld cwymp ym mhleidlais y Blaid yma a mwyafrif parchus iawn i Lafur, gyda’r Ceidwadwyr efallai bwynt neu ddau yn uwch. Petai pethau’n wahanol yn San Steffan gallai hon fod yn sedd ddiddorol. Ond fydd hi ddim.

Mae’r un peth i raddau’n wir am Fro Morgannwg. Er i’r Ceidwadwyr ei chipio â mwyafrif cadarn y llynedd, mae’n anodd eu gweld nhw’n ailadrodd hynny ar lefel Cynulliad eleni. Efallai bod mwyafrif tila iawn o 83 gan Jane Hutt ond mentraf ddweud y caiff ei dychwelyd – a dweud y gwir ‘sgen i fawr o amheuaeth am y peth. Felly yn fy marn i, mi fydd Llafur yn cadw pob sedd sydd ganddi yn yr ardal. Ond mae’r ddwy sedd arall yn ddiddorol.

Yn gyntaf, rhan ogleddol Caerdydd, elwir yn ddigon eironig yn Gogledd Caerdydd. Mae gan Jonathan Morgan, efallai’r amlycaf o Geidwadwyr y Cynulliad, fwyafrif cryf yma sy’n agos at bum mil ac mi fyddai angen gogwydd o dros 7% ar Lafur i ennill yma. Rŵan, mae rhai, fel Vaughan Roderick, yn teimlo o reddf nad yw Llafur yn gwneud cystal ag y mae’r polau’n ei awgrymu. Er fy mod i’n raddol ddechrau cytuno â hynny, dwi ddim cweit yn chwaith – hynny yw dwi’n disgwyl i Lafur wneud fwy neu lai cystal o ran y bleidlais os nad o ran seddau o reidrwydd. Ta waeth, teimlaf fod Llafurwyr yn mynd i droi allan eleni, ac efallai na fydd yr un brwdfrydedd ymhlith Ceidwadwyr. Problem fawr Jonathan Morgan ydi nid Llafur eithr Julie Morgan, sef yr unigolyn perffaith i’w guro – er iddi golli ei sedd y llynedd, heb amheuaeth mi sicrhaodd ganlyniad gwych drwy golli o drwch blewyn, a hynny mewn sedd y rhagwelwyd y buasai’n troi’n las a hynny o gryn fwyafrif. Bydd hon yn ras agos iawn ... ar hyn o bryd dwi’n rhyw deimlo mai Julie Morgan sy’n mynd â hi.

Er gwaetha’r ffaith bod trefniadaeth y Democratiaid Rhyddfrydol yn frawychus effeithlon yng Nghanol Caerdydd ac nad yw’r blaid Lafur, yn ôl y sôn, yn eithriadol hyderus, bydd Canol Caerdydd yn sedd i’w gwylio. Mae’r mwyafrif yn enfawr a byddai angen gogwydd o 15% ar Lafur i ennill yma. Ond gyda Jenny Randerson yn ymddeol, y polau fel ag y maent a gogwydd yn erbyn y blaid honno nid yn unig yn 2010 ond yn wir nôl yn 2007, maen nhw mewn perygl enbyd o golli yma. Gadewch i mi ddyfynnu rhywbeth a ddywedais o gyfres Proffwydo 2010 ar Ganol Caerdydd:

Tasem mewn blwyddyn lle mai’r Ceidwadwyr sy’n llywodraethu, byddwn i ddim yn rhoi’r sedd hon y tu hwnt i Lafur, gadewch i mi fod yn hollol onest. Yn wir, dwi ddim yn amau bod hon yn un sedd y bydd Llafur ei hadennill yn y dyfodol.

Dwi’n meddwl mai 2011 ydi’r flwyddyn y bydd hynny’n digwydd, ac fel Gogledd Caerdydd, mi fydd y ras agos hon yn ffafrio Llafur. Pwy bynnag sy’n ennill, rhagwelaf y gogwydd mwyaf yng Nghymru yn y sedd hon (ac eithrio Blaenau Gwent).

Proffwydoliaeth:

Llafur 8 (+2)

Y Rhestr

Reit! Galla i’n hawdd gweld Llafur yn ennill dros hanner y bleidlais restr yma eleni, a dwi am bennu tua 55% iddyn nhw sef cynnydd o 20% - er, yn y rhanbarth hwn, gallai hynny’n hawdd fod yn fwy. Dwi hefyd yn meddwl y bydd y Ceidwadwyr ryw ddau i dri bwynt yn uwch, gyda Phlaid Cymru yn nesu am 10% a’r Democratiaid Rhyddfrydol 7-8%. Petai’r broffwydoliaeth etholaethol  yn gywir,  byddai’r Ceidwadwyr yn ennill y sedd gyntaf, a hefyd yr ail sedd, gyda Phlaid Cymru’n ennill y drydedd.  Y bedwaredd sy’n ddiddorol.

Mae’r Gwyrddion yn hyderus iawn am allu ennill eu sedd gyntaf erioed yn y Cynulliad yma ar y rhestr, ond mae’r hyn sy’n digwydd yn yr etholaethau yn gwbl allweddol iddyn nhw yma. Ac nid y Gwyrddion yn unig sydd efo siawns. Cofiwch hyn, dim ond dau gant a hanner o bleidleisiau a oedd rhyngddyn nhw, y BNP (a’u curodd) ac UKIP. Gallai unrhyw un o’r pleidiau hyn ennill y bedwaredd sedd. Yn bersonol, dwi ddim wedi fy llwyr argyhoeddi gan yr heip y mae’r Gwyrddion yn ei greu drostyn nhw’u hunain.

Gobaith gorau pob un yw bod y Ceidwadwyr yn dal eu gafael ar Ogledd Caerdydd. Ond os maen nhw’n llwyddo i wneud hynny mae hynny’n dod â Llafur i’r ras! Mae hynny heb drafod Plaid Cymru – a allai gadw ei gafael ar y bedwaredd sedd os mae ei phleidlais yn dal i fyny (sy’n annhebygol) – ac, os collant Ganol Caerdydd, y Democratiaid Rhyddfrydol.

Mae pethau’n fwy cymhleth byth os llwydda’r Dems Rhyd ddal eu gafael ar Ganol y ddinas ond y Ceidwadwyr golli yn y Gogledd – yn y fath sefyllfa mae’n debyg y byddai’r Ceidwadwyr yn ennill 3 sedd ranbarthol gyda Phlaid Cymru’n cipio’r bedwaredd!

At hynny, os na fydd unrhyw newid yn yr etholaethau, mae’n bur debyg mai Llafur aiff â’r bedwaredd sedd. Gwnewch y symiau eich hun ... gall unrhyw un o saith plaid ennill pedwaredd sedd Canol De Cymru.

Ond pwynt y blogiad hwn ydi proffwydo – os bydd Llafur yn ennill yr wyth etholaeth, fel dwi’n dueddol o feddwl ar y funud – mae’r cyfan yn dibynnu a gaiff y Gwyrddion, UKIP neu’r BNP fwy o bleidleisiau na’r Democratiaid Rhyddfrydol ar y rhestr. A dwi ddim yn meddwl y gwnawn nhw.

Proffwydoliaeth:

Ceidwadwyr      2 (-)

Plaid Cymru 1 (-1)

Democratiaid Rhyddfrydol 1 (+1)

Proffwydo 2011: De-ddwyrain Cymru

Gyda’r ymgyrchoedd yn anweledig yn y rhan helaethaf o Gymru, mae’n anodd gwybod sut mae pethau’n mynd mewn sawl rhan o’r wlad – yr unig ymgyrchu gweledol hyd yn hyn, hyd y clywaf i, ydi yng Ngorllewin Caerfyrddin. Wn i ddim a ydi hynny’n ffeithiol gywir. Ta waeth, gall y de-ddwyrain fod yn ardal ddiddorol y tro hwn am resymau gwahanol.

Yr Etholaethau

Ddechreuwn ni â’r cwestiwn, pa etholaethau allai newid dwylo yn 2011? Dwy sedd Casnewydd? Annhebygol. Merthyr neu Dorfaen? Dim ffiars. Islwyn? Annhebygol iawn. Mynwy? Dwi’m yn meddwl. Sy’n gadael dwy sedd – Blaenau Gwent a Chaerffili.

Er gwaethaf y ffaith bod Trish Law wedi cael dros hanner y bleidlais bedair blynedd yn ôl, fydd hynny ddim yn digwydd y tro hwn gan nad yw’n sefyll. Ac mae’r gwrthryfel gwrth-Lafuraidd ar ben yma – yr unig ymgeisydd y tu allan i’r pedair prif blaid yw ‘Ceidwadwr Annibynnol’ – phob lwc iddi! Dwi’n amau y bydd mwyafrif Llafur yma ymhen mis hyd yn oed yn fwy nag oedd y llynedd a synnwn i petai unrhyw blaid arall yn cael 20% o’r bleidlais.

Y sedd arall dan sylw ydi Caerffili. Petai’r sefyllfa Brydeinig ddim yn gysgod dros yr etholiad hwn, teg dweud mai Ron Davies a Phlaid Cymru fyddai’r ffefrynnau. Daeth y Blaid yn ail y tro diwethaf a Ron Davies yn drydydd agos. Ond roedd pleidlais gyfunol y ddau yn llawer mwy na phleidlais y Blaid Lafur. Serch hynny, mae’n anghywir dwi’n meddwl cymryd yn ganiataol y bydd pawb a bleidleisiodd dros Ron Davies y tro diwethaf yn fodlon pleidleisio dros Blaid Cymru y tro hwn. Ac er bod gan Blaid Cymru fwy o gynghorwyr lleol na Llafur yma, aeth rhywbeth wirioneddol o’i le yn 2010 a daeth y Blaid yn drydydd, y tu ôl i’r Ceidwadwyr.

Dwi’n llai bodlon na rhai i anwybyddu’r polau piniwn Cymreig, ac ar y funud mae arnaf ofn nad ydw i’n meddwl y bydd Ron Davies yn ennill yma – mae’r backlash Llafuraidd yn ormod. Serch hynny, mae tair wythnos i fynd, ac os bydd sefyllfa’r Blaid yn gwella hyd yn oed fymryn yn y polau gall hon fod yn sedd i’w gwylio. Mae Llafur Cymru yn anifail clwyfedig ac ar ei pheryclaf ar hyn o bryd, ac ni fydd Ron Davies yn gallu ei wrthsefyll.

Proffwydoliaeth:

Llafur 7 (+1)

Ceidwadwyr 1 (-)

Y Rhestr

Mi fydd Llafur unwaith eto’n ennill y rhestr yn hawdd yma, a synnwn i ddim petai’n gwneud hynny â thros hanner y bleidlais, efallai 55% a hyd yn oed fwy. Bydd y Ceidwadwyr fwy na thebyg fymryn ar eu colled, Plaid Cymru yn hofran ar tua 10%, ond mi allai’r Democrataid Rhyddfrydol golli hanner eu pleidlais, ac fel ambell un arall dwi’n dyfalu mai pumed y daw hi, fwy na thebyg y tu ôl i UKIP – mae hynny oherwydd bod pleidleiswyr Gwyrdd a BNP yn eithaf tebygol o gefnogi Llafur y tro hwn. Serch hynny, mae’n anodd gweld UKIP yn cael llawer mwy o bleidleisiau na’r Democratiaid Rhyddfrydol – dywedwn y caiff y Dems Rhydd 6% ac UKIP 7%.

Beth ydi goblygiadau hynny felly?

Mi all fod yn ganlyniad eithaf syfrdanol. Dylai’r Ceidwadwyr a Phlaid Cymru ennill y ddwy sedd gyntaf, ond mi fydd y frwydr am y ddwy sedd arall yn ffyrnig. Bydd hi’n frwydr agos rhwng UKIP a Llafur am y drydedd sedd – dwi’n ei galw i UKIP o drwch blewyn – ac fe âi’r bedwaredd i Lafur. Byddai hynny’n anhygoel – byddai ennill saith etholaeth a sedd restr yn gamp, ond mi all ddigwydd yma.

Petai Ron Davies yn ennill yng Nghaerffili, mae’n gwbl bosibl o ystyried y polau diweddaraf na fyddai Plaid Cymru yn ennill sedd restr yma o gwbl ... ond y Ceidwadwyr, nid y Democratiaid Rhyddfrydol fyddai’n ennill honno yn ôl pob tebyg. Ta waeth, cawn weld – mae llawer iawn yn dibynnu ar ba mor uchel y bydd y bleidlais Lafuraidd yn cyrraedd. Dwi’n dueddol o feddwl bod y polau positif i’r blaid honno yn deillio o bleidleisiau yn pentyrru mewn ardaloedd fel Merthyr, Blaenau Gwent a Thorfaen yn hytrach nag ennill tir enfawr yn y gorllewin, ac o ran y rhestr gallai hynny sicrhau sedd yma.

Proffwydoliaeth

Ceidwadwyr 1 (-)

Plaid Cymru 1 (-1)

UKIP 1 (+1)

Llafur 1 (+1)

Proffwydo 2011: Canolbarth Cymru

Y mae’r polau diweddaraf yn awgrymu chwalfa’r Democratiaid Rhyddfrydol, etholiad cymharol lwyddiannus i’r Ceidwadwyr, Llafur yn ennill dros hanner y bleidlais a Phlaid Cymru’n cael ei hetholiad gwaethaf erioed ar y lefel hon. Yn reddfol, mae’n anodd anghytuno â hyn, ac mae’n gwneud ardal y Canolbarth yn un hynod o ddiddorol, gyda goblygiadau mawr i bob plaid.

Yr Etholaethau

O holl etholaethau’r rhanbarth, mi dybiaf mai tair yn unig sy’n ddiogel. Bydd Rhodri Glyn Thomas yn parhau’n AC ar Ddwyrain Caerfyrddin a Dinefwr heb ddim trafferth, a hynny hefyd fydd hanes Dafydd Elis-Thomas yn Nwyfor-Meirionnydd. Ac er gwaethaf y polau erchyll, mewn difrif mae’n anodd gweld y Ceidwadwyr yn trechu Kirsty Williams, arweinydd y Democratiaid Rhyddfrydol ym Mrycheiniog a Maesyfed. Un peth sydd yn sicr yn y tair sedd hyn: mi fydd y mwyafrifau mawrion yno yn llai nag yn 2007.

Mae dwy sedd sy’n gymharol ddiogel, dwi’n teimlo. Ceredigion yw’r cyntaf. Mae Elin Jones yn AC poblogaidd, yn weinidog medrus, sydd â mwyafrif cadarn, ac mae ei phrif wrthwynebwyr yn gwneud yn waeth na Phlaid Cymru hyd yn oed yn y polau. Serch hynny, alla i ddim rhagweld pleidlais brotest fawr wrth-Lundeinig yng Ngheredigion. Byddai’n well gan drwch poblogaeth ardal fel hon weld y Ceidwadwyr (gyda’r Dems Rhydd) mewn grym yn Llundain na’r blaid Lafur. I’r diben hwnnw, dybiwn i ar lefel San Steffan mai’r Dems Rhydd fydd bia hon am flynyddoedd bellach, ond dylai Elin Jones ennill yma eleni. Byddai ei cholli hi yn waeth ergyd i’r Blaid nag unrhyw un arall o’i ACau, gan gynnwys ei harweinydd.

Yr ail sy’n gymharol ddiogel ydi Preseli Penfro. Dydi mwyafrif Paul Davies ddim yn enfawr ond mae’n un o aelodau amlycaf y Cynulliad erbyn hyn, ac mi fyddai’n golled i’r sefydliad heb amheuaeth. Er ei bod yn ymddangos bod cefnogaeth Llafur dros 15% yn uwch nag yn 2007, a bo’r bwlch rhwng y ddwy blaid ond yn 11% yma, dwi’n amau y bydd gan Paul Davies ddigon o enw i fynd â hi, a chofier bod pleidlais y Ceidwadwyr yn ymddangos yn sefydlog. Agos ond dim sigâr i Lafur yma.

Mae’r tair sedd arall yn ddiddorol, ond af i ddim i fanylder mawr amdanynt, ond cynnig rhai sylwadau.

Fe ddywedais flynyddoedd nôl ar y blog hwn fy mod o’r farn yr âi’r Ceidwadwyr â Threfaldwyn yn 2011, er i mi gael pethau’n hollol anghywir y llynedd. Ta waeth, y Ceidwadwyr sydd â’r momentwm yn y sedd hon bellach, roedd buddugoliaeth Glyn Davies y llynedd yn hwb enfawr i’r blaid yn lleol, a dwi’n darogan y bydd y Ceidwadwyr yn cipio’r sedd hon a hynny â mwyafrif parchus iawn – dim ond 4.5% o ogwydd sydd ei angen arnyn nhw. Mi gânt hynny.

Beth am Orllewin Caerfyrddin a De Penfro? Dim ond 250 o bleidleisiau oedd ynddi y tro diwethaf rhwng y Ceidwadwyr yn gyntaf a Phlaid Cymru’n drydydd, gyda Llafur yn y canol. Mae pleidlais Plaid Cymru a Llafur wedi syrthio’n gyson yma ers 1999, gyda’r Ceidwadwyr ar eu fyny bob tro. Fydd hi ddim yn dibynnu ar wasgu’r bleidlais Ryddfrydol chwaith, cafodd y blaid lai na dwy fil o bleidleisiau yn 2007, er o ystyried pa mor agos yr oedd hi y flwyddyn honno gallai fod yn ffactor. Dydi Angela Burns heb greu enw iddi ei hun yn y Bae, er bod Nerys Evans wedi – un o sêr y Cynulliad a’r Blaid heb os – ond mae’r polau cenedlaethol yn gadarn yn erbyn y Blaid, a byddai cipio’r sedd hon yn gamp a hanner ar ei rhan hi. Ond yn gamp yn ormod mi deimlaf. Fe deimlir ei cholled yn y Cynulliad yn fawr. Yn ei lle, credwn y gwelwn ddychwelyd Christine Gwyther a hynny’n gymharol gyfforddus, gyda’r Ceidwadwyr yn ail. Ni cheidw’r Democratiaid Rhyddfrydol eu hernes.

Yn olaf, Llanelli. Ar bapur, mae hwn yn hawdd i Blaid Cymru – mwyafrif cadarn, ymgeisydd amlwg a chryf, a hynny yn erbyn cyn-gynghorydd ffwndrus, os hoffus, sy’n 70 oed. Ond cofiwch 2010. Roedd perfformiad Plaid Cymru yn y sedd benodol hon yn siomedig. Yn ôl y pôl diweddaraf mae Llafur tua 18% i fyny ar 2007 a Phlaid Cymru i lawr 6%. Yn Llanelli, os pleidleisia’r un nifer â’r tro diwethaf, mae hynny’n gyfystyr â buddugoliaeth o nid ymhell o 3,000 i Lafur. Mae hynny’n annhebygol iawn yma, ond yn bersonol, ar y pwynt cynnar hwn o’r ymgyrch o leiaf, synnwn i ddim petai Llafur yn ysgubo popeth o’i blaen eleni, a rhaid dweud bod y Blaid yn arbennig yn ymddangos yn gwbl ddi-glem ynghylch sut i atal hynny rhag digwydd (a bod yr hyn y mae’n ei wneud ar drywydd cwbl anghywir, yn fy marn i). Gall pethau newid yn ystod yr ymgyrch, wrth gwrs, ond petawn i’n betio heddiw, â chalon drom, dwi’n amau mai Llafur aiff â Llanelli eleni.

Proffwydoliaeth:

Plaid Cymru 3 (-1)
Llafur 2 (+2)
Ceidwadwyr 2 (-)
Dems Rhydd 1 (-1)



Y Rhestr

Dyma yn hawdd ranbarth gwannaf Llafur, a dwi ddim yn rhagweld y bydd hi’n dod i’r brig yma. Unwaith eto, dwi’n teimlo mai Plaid Cymru fydd gyntaf, gyda’r Ceidwadwyr yn ail a Llafur yn drydydd. Teimlaf y bydd y Blaid yn colli pleidleisiau yma, ond nid i’r un graddau ag ardaloedd eraill, a bod y gwrthwyneb yn wir am Lafur – ennill ychydig, ond nid cymaint â’r unman arall. O reddf dwi’n teimlo y bydd pleidleisiau gan y Democratiaid Rhyddfrydol yn mynd at gyfeiriad Llafur a’r Ceidwadwyr yma, yn gymharol gyfartal. Felly pa oblygiadau sydd i’r rhestr?

O amrywio’r ffigurau fymryn, cynnydd eithaf mawr i’r Blaid Lafur, y Ceidwadwyr ar eu hennill ac ar y blaen i Lafur o fymryn, a gostyngiad ym mhleidlais Plaid Cymru, gyda’r Dems Rhydd yn cael llai na 10% o bleidleisiau’r rhestr, âi’r sedd gyntaf i’r Ceidwadwyr, yr ail i Lafur, a’r drydedd i Blaid Cymru. Y peth diddorol ydi, petai Llafur yn ennill yn Llanelli a Gorllewin Caerfyrddin, ar yr amrywiadau bach hynny mi fyddant yn debygol o golli sedd rhestr, a honno i’r Ceidwadwyr – oni threcha’r Ceidwadwyr yn y bleidlais ranbarthol. Serch hynny, mi fyddai’r gystadleuaeth am y bedwaredd sedd yn hynod, hynod agos rhwng y tair plaid hynny. Hyd yn oed gyda dim ond un etholaeth i’w henw, ni fyddai gan y Democratiaid Rhyddfrydol unrhyw gyfle o ennill sedd ranbarthol yma.

Fodd bynnag, ni ddylid diystyru’r Blaid Werdd yma. Os enilla’r blaid honno dim ond tua 6% o’r bleidlais ranbarthol, bydd ganddi gyfle o ennill sedd – er nad ydw i’n rhagweld hynny’n digwydd y tro hwn. Mae hyn hefyd yn wir am UKIP i raddau llai.

Ac am rŵan, dwi am gadw at hynny. O ran y rhestrau, mi fydd y Ceidwadwyr yn cipio sedd gan y Blaid Lafur, o drwch blewyn – er ei bod yn hawdd gweld Llafur yn ei chadw, neu o bosibl Plaid Cymru yn ei chipio; mae’r cyfan yn dibynnu ar y pedair sedd sydd, yn fy marn i, ar hyn o bryd yn edrych fel petaent am newid dwylo.

Proffwydoliaeth:

Ceidwadwyr 2 (+1)
Llafur 1 (-1)
Plaid Cymru 1 (-)

Proffwydo 2011: De-ddwyrain Cymru

Mae’r amser wedi dod i edrych ymlaen at etholiadau’r Cynulliad, lai na mis i ffwrdd erbyn hyn. A minnau byth am wneud dim tebyg i gyfres Proffwydo 2010 eto (seriws rŵan de), dwi dal methu â helpu fy hun ond am geisio proffwydo canlyniadau eleni. A pha ffordd haws o wneud hynny na fesul rhanbarth?Ychydig o hwyl ydi’r peth yn fwy na dim, er bod ‘na gonsensws cyffredinol ymhlith sylwebwyr ynghylch beth fydd yn digwydd, a dwi’n digwyddiad cytuno efo.

Yr Etholaethau

Ta waeth, i’r diawl â’r darlun mawr am funud. Dechreuodd Syniadau gyda De-orllewin Cymru a dwi hefyd am wneud hynny. Y rheswm syml ydi, yn etholiadol, dyma ardal leiaf diddorol Cymru o gryn bellter eleni. Saith sedd Lafur a geir yma yn yr etholaethau, a dyma fydd y sefyllfa wedi hynny.

Petai Llafur wedi rhywsut dal grym yn Llundain yn 2010, fe fyddai’r sefyllfa yn wahanol iawn, ac fe geid dadansoddiadau manwl o ambell sedd yma. Gallai’r Ceidwadwyr gipio Gŵyr a a Phen-y-bont, bydden ni’n disgwyl i’r Democratiaid Rhyddfrydol ennill yng Ngorllewin Abertawe ac fe âi Plaid Cymru â Chastell-nedd am y tro cyntaf yn ei hanes. Er mai Castell-nedd sydd fwyaf tebygol o roi sioc i ni yma eleni, gyda’r polau yn awgrymu twf enfawr i Lafur oddi ar etholiad diwethaf y Cynulliad, mae’n anodd iawn gweld hynny’n digwydd, i’r fath raddau fy mod yn anghytuno â Syniadau am gyfle hyd yn oed Adam Price o ennill yma petai wedi dewis sefyll. Serch hynny, gydag ymdrech dda gallai pethau fod yn agos yno, a dwi’n rhyw deimlo gall y Ceidwadwyr wneud yn well na’r disgwyl yng Ngŵyr.

Proffwydoliaeth:

Llafur 7 (-)


Y Rhestr

Yr unig frwydr go iawn yn Ne-orllewin Cymru fydd ar y rhestr. Unwaith eto, dwi’n dueddol o gytuno â barn Syniadau am yr hyn a fydd yn digwydd. Gyda chefnogaeth y Democratiaid Rhyddfrydol ar chwâl, dydi hi ddim yn amhosibl y byddant yn colli eu hunig sedd, sef un Peter Black, gan lwyddo i gael llai na hanner y pleidleisiau a gaiff Plaid Cymru a’r Ceidwadwyr. Yn wir, o dan yr amgylchiadau cywir, gallai’r blaid ennill llai o bleidleisiau na’r BNP neu’r Gwyrddion, neu hyd yn oed y ddwy. Dwi ddim yn meddwl y bydd pethau cynddrwg â hynny arnyn nhw.

Gyda’r polau Cymreig yn awgrymu amrywiadau mawr iawn yng nghefnogaeth y Blaid rhwng dechrau mis Mawrth a diwedd mis Mawrth yn y rhanbarth, a’r samplau yn fach, ond dim newid i’r Ceidwadwyr, mae’n anodd defnyddio tystiolaeth arolygon i lunio barn gadarn ar yr hyn a fydd yn digwydd. Mae hi’n agos rhwng y ddwy blaid yma – disgynnodd pleidlais Plaid Cymru 0.1% rhwng 2003 a 2007 (i 17.7%) a chynyddu fu hanes y Ceidwadwyr 1.1% (i 16.1%). Synnwn i ddim a welwn batrwm tebyg a dwi’n rhyw amau mai’r Ceidwadwyr ddaw yn ail ar y rhestr yma ymhen mis o drwch blewyn.

O ran seddi felly, yr unig newid alla i ei ragweld yma ydi’r Ceidwadwyr yn cipio sedd ar y rhestr, fwy na thebyg gan y Democratiaid Rhyddfrydol. Ond dydi hynny ddim yn sicr o gwbl. Heb fynd i fanylion y system etholiadol sydd ohoni (sy ddim actiwli mor gymhleth â hynny), yn syml, yn y De-orllewin, rhaid i’r blaid ddaw yn drydydd yma ennill ddwywaith pleidleisiau’r blaid ddaw yn bedwerydd +1.

Caiff y blaid a ddaw yn ail ar y rhestr ddwy sedd yma, heb amheuaeth – ac yn fy marn i y Ceidwadwyr aiff â hi. Felly, rhaid i Blaid Cymru gael dwbl y pleidleisiau a gaiff y Dems Rhydd yma er mwyn ennill yr ail sedd. Y tro diwethaf, cafodd y blaid 28,819 o bleidleisiau a’r Dems Rhydd 20,226. Awgrym y polau ydi cwymp fechan ym mhleidlais y Blaid – dyweder i 26,000 - 27,000, ond bod pleidlais y Dems Rhydd nid ymhell o haneru – yn yr achos hwn mae hynny’n gyfystyr ag 11,000 o bleidleisiau. Dwi’n dueddol o feddwl bod yn rhaid iddyn nhw ennill o leiaf 14,000 o bleidleisiau i fod yn sicr o gael sedd. Dibynna hynny ar y niferoedd sy’n pleidleisio, ac nid oes hyd yn hyn awgrym o’r hyn allai fod o ran hynny. Serch hynny, mi fydd y frwydr am y bedwaredd sedd yn un agos.

O ystyried y polau, gallai’r Democratiaid Rhyddfrydol yn hawdd gael llai na 14,000 ar y rhestr yma, sy’n ei gwneud yn debygol ar hyn o bryd y caiff Plaid Cymru a’r Ceidwadwyr ddwy sedd yr un, oni fydd pleidlais y naill neu’r llall yn chwalu.

Proffwydoliaeth:

Ceidwadwyr 2 (+1)
Plaid Cymru 2 (-)
Dems Rhydd 0 (-1)