Cri'r Cyfieithydd

Does 'na ddim lot o yrfaoedd sydd ag elfen fwy personol iddynt na chyfieithu, a dydi cyfieithwyr ddim yn licio gwaith ei gilydd yn aml iawn - neu, yn hytrach, elfen gref o 'fi sy'n iawn ac fi sydd orau' ydi o. Ac mi ydan ni'n cwyno amdanom ein gilydd hefyd, o gwyno am gyfieithwyr llawrydd sydd methu â chyfieithu ond yn ennill arian gwell na rhai mewn cwmnïau, i gwmnïau sy'n argyhoeddedig mai dim ond y nhw all gyfieithu'n safonol, i gyfieithwyr y Llywodraeth a allai gyfieithu'r Cofnod cyfan yn fewnol, a llawer mwy yn gwbl ddidrafferth, petaent yn cyfieithu cymaint o eiriau y diwrnod ag unrhyw gyfieithydd arall sydd ddim yn gweithio i'r Llywodraeth...

Mae rhai yn cyfieithu'n llawer rhy llythrennol, eraill yn rhy llafar, ac eraill yn gwneud i'r pethau symlaf swnio fel dogfen gyfreithiol gymhleth. Mae eraill yn meddwl y gallan nhw gyfieithu jyst  achos bod ganddyn nhw Gymraeg da, ac eraill sy'n arloesol i'r graddau eu bod yn creu treigladau newydd sbon na welwyd mohonynt erioed.

O be mae o werth, fydda i'n licio meddwl fy mod i'n dda wrth fy ngwaith, a bod gennyf fy arddull fy hun a bod honno'n un addas a darllenadwy. Fydda i hefyd yn meddwl, yn ddigon trahaus, fod gen i rywfaint o ddawn am droi pethau cymhleth yn Saesneg yn bethau syml yn Gymraeg. Ond dw i'n gwybod bod 'na gyfieithydd yn llechu'n rhywle a fyddai'n darllen fy ngwaith ac yn meddwl ei fod o'n dda i ddim. A beryg mi feddyliaswn yr un peth amdano yntau. Byd bach felly ydi byd y cyfieithydd.

Dydi hynny ddim yn meddwl bod cyfieithwyr yn bitchy. Dydyn nhw ddim - mae rhai o'm ffrindiau gorau i'n gyfieithwyr. Er, dw i'n dallt yn iawn y disgrifiad a wnaed ohonynt gan ffrind i ffrind - paranoid bunch of freaks. Mi ydan ni'n gallu bod yn paranoid iawn am ein gwaith ein hunain, ac mae cyfieithu yn un o'r gyrfaoedd hynny sydd yn atyniadol iawn i bobl, wel, od. Od iawn ar adegau.

Ddywedish i wrthoch chi erioed fod gen i benglog o Ffrainc yn y bathrwm?

Ta waeth, rhyw ddadleuon felly y byddwn ni'n eu cael ym myd bach cyfieithu ond mae 'na un peth 'dan ni i gyd yn gytûn amdano - dydach chi ddim yn gallu cyfieithu. Na, dydach chi ddim. Does 'na dim yn gwylltio cyfieithydd yn fwy na rhywun yn dweud "dw i'n cyfieithu yn gwaith hefyd (noder rheswm)" pan nad ydyn nhw actiwli yn gyfieithydd. Dealladwy yn tydi? Sgil ydi cyfieithu, a dydi o ddim yn sgil y gall pawb ei meistroli - hyd yn oed os oes ganddyn nhw Gymraeg cystal â William Morgan.

Yrŵan, mi ges ddadl fach efo Siân Tir Du (sy'n blogio hyd yn oed yn llai aml na fi erbyn hyn) am gyfieithu Twitter, ar Twitter. Ddaru mi awgrymu ei bod yn well i gyfieithwyr beidio â heidio ato i helpu allan gan ei fod yn well i gael pobl 'gyffredin' (er diffyg gair gwell, ond i gyfieithydd mae unrhyw un sydd ddim yn gyfieithydd yn gyffredin iawn) greu'r peth er eu budd nhw. Prin fod yna gyfieithydd sydd heb o leiaf unwaith syrthio i'r fagl 'cyfieithu er cyfieithwyr eraill', sy'n dueddol o ddigwydd yn arbennig mewn swyddfa gan y bydd rhywun arall yn prawfddarllen eich gwaith.

Ond na, ebe Siân.

A Siân oedd yn iawn.

Dw i 'di bod yn cyfieithu bach o Twitter yn ddiweddar, yn benodol achos dydw i ddim yn y gwaith ar y funud - wedi'r cyfan, peth diwethaf dwisho'i wneud ydi cyfieithu'n wirfoddol ar ôl diwrnod o gyfieithu. Argoledig. Mae 'na lot iawn iawn o gyfieithiadau Twitter - nifer a gymeradwywyd - yn ffycin uffernol. Dydw i ddim yn jyst cyfeirio at y ffordd mae pethau'n cael eu geirio, ond yn hytrach pethau sylfaenol fel sillafu a threiglo. Fydd Twitter, pan gyhoeddir y fersiwn Gymraeg, yn siop siafins.

Iawn, bitshiad da oedd lot o'r uchod, ond wir-yr, apêl fach hefyd i rywun sy'n licio'i Dwityr erbyn hyn - os ydach chi ar Twitter a bod ganddo chi Gymraeg da, rhowch gynnig ar ei gyfieithu neu jyst dewis o blith y cyfieithiadau mae eraill wedi'u cynnig, achos y ffordd mae hi beryg fydd y fersiwn Gymraeg mor wael na fydd neb isio'i defnyddio hi beth bynnag

Pan ddaeth yr haf i Gaerdydd

Wel dyma fi wedi dechrau ar fy swydd newydd ers dros wythnos bellach ac OW STWFFIAI dwi’m isio siarad am waith wir! Dim ond un peth sydd ar fy meddwl i sef y ffaith fy mod i’n wlyb. Allwn i ddim bod yn fwy gwlyb taswn i’n newid fy enw i Gwlyb.

Ow, doedd hi ddim i fod fel hyn, wyddoch. Roedd hi’n braf yn y bora, ac er i’r bobl tywydd ddweud y byddai’n bwrw glaw yn nes ymlaen mi benderfynais eu herio. Dydyn nhw byth yn iawn pan dwi isio iddyn nhw fod yn iawn a byth yn anghywir pan maen nhw’n dweud ei bod hi am fwrw. Ond wrth i mi edrych drwy’r ffenestr cyn gadael gwaith, ro’n i’n gwbod nad oedd y Duwiau o’m plaid heddiw ddydd. A dydi'r ffaith bod boy racers a gyrwyr bws bob tro yn cynllwyno yn f'erbyn yn y glaw fawr o help chwaith. Er, efallai bod hynny'n dweud mwy amdanaf i na nhw.

Roedd o’n law oer. Hen law oer cas. A dydi glaw’r ddinas ddim fel mwynlaw’r wlad. Pan fo’i bwrw glaw yn y wlad o leiaf mae ‘na elfen o ffresni yn treiddio’r awyr. Yn y ddinas mae popeth yn troi’n stici. A’r Hogyn yntau drodd y stici wrth gerdded adra. Dwi’n casáu, yn casáu, Caerdydd yn y glaw. Mae’n ddigon i dorri calon rhywun.

Ond dwi gam ar y blaen i’r glaw ac ni chaiff fy nhrechu yn fy nhŷ, oni fydd fy nhŷ yn disgyn i lawr gan fy ngwneud yn gardotyn. Sydd ddim yn annhebyg os dachi’n edrych ar waliau’r bathrwm. Dwi yma ar ôl cael cawod, yn gynnes, yn edrych drwy’r ffenestr, gyda chawl yn ffrwtian yn braf ar y nwy uwch y popty. Fydda i’n torri bara ac yn rhoi menyn iawn arno toc ac yn edrych allan o’r ffenast o’m cartref budur a theimlo buddugoliaeth.

"Shithole."

Gorbarchusrwydd a'r Cymry Cymraeg

Dylai unrhyw genedl aeddfed allu chwerthin arni ei hun, a hynny am bob agwedd arni. Mae’r Cymry yn od yn hyn o beth. Rydyn ni’n touchy iawn pan fo’r Saeson yn cael go arnom – a dydi hynny fawr o syndod ac mae’n ddealladwy i raddau; wedi’r cyfan, mae mwy na doniolwch wrth wraidd geiriau’r Cymry a’r Saeson at ei gilydd.

Fe flogiais o’r blaen am y Cymry yn chwerthin arnynt eu hunain, ac rydyn ni’n gwella yn fawr yn hyn o beth – hynny yw, er ei fod yn beth cymharol newydd, mae’r Cymry wedi deall y gellir parchu’r genedl a hefyd fod yn ddychanol. A jyst pan fo rhywun yn meddwl ein bod ni’n gallu gwneud hynny, mae rhywun yn darllen Golwg360.

Na, nid cwyno am iaith Golwg360 dwi am wneud ond cyfeirio at un stori. Dwi’m am ailadrodd cynnwys y stori – fedrwch chi ddarllen fedrwch? – ond mae’r sylwadau oddi tani yn digon i ddyn fod isho taro rhai pobl.

Ddyweda’ i hyn – mae’r llyfrau hyn, yn amlwg, yn rhyw fath o fersiwn Cymraeg o Horrible Histories. Wnes i gael pob un ohonyn nhw nes fy mod i tua phymtheg oed ac o’u herwydd nhw dwi’n caru hanes, mae’n bwnc sydd wir, wir yn dwyn fy sylw, a phob agwedd arno ‘fyd. A nid fi oedd yr unig un, ro’n nhw’n llyfrau eithriadol boblogaidd ac mae’n siŵr bod cannoedd o filoedd o blant (a phobl) wedi’u darllen ar hyd y blynyddoedd. Roedden nhw’n cyflwyno hanes mewn ffordd ddigri, ddoniol a difyr.

Mae cael fersiwn Cymraeg o hynny ond yn gallu bod yn beth da. Yn gyffredinol, rydym ni’r Cymry, gan gynnwys y Cymry Cymraeg, yn boenus anymwybodol o’n hanes ein hunain – bai’r system addysg ydi hynny. Glywodd fy Nhad fyth am Dryweryn nes ryw bedair blynedd nôl ac mae’r boi yn agos at ei drigain.

Fydda i wastad yn amddiffynnol pan fydd rhywun yn dweud bod y Cymry Cymraeg yn sych ac mae’n rhwystredig gweld, esgusodwch iaith, nobs yn cadarnhau’r peth ac yn atgyfnerthu’r ddelwedd. Rhaid i ni edrych ar ein hanes a’n cenedl â thafod yn y foch, ac os mae hynny’n golygu gwneud hwyl am ben Hedd Wyn weithiau, grêt.

Ond dyn ag ŵyr, efallai mai fi sy’n anghywir, a thrwy ras Duw mai ffawd y Cymry Cymraeg o’u hanfod yw bod yn genedl or-barchus ddi-hyder wedi cwbl.

Rhwymedd bach yn poeni pawb o hyd

Ocê, dwi’n gwbod dyna o bosibl y teitl gwaetha a roddwyd i flogiad Cymraeg erioed ond triwch chi wneud yn well y ffycars digywilydd. Oedd o rhwng hwnna ac ‘mae rhwym yn y carchar’ a ‘tasa’r tîn ma’n gallu siarad’ ac roedd angen meddwl am rywbeth hwyl er mwyn codi’r colon ... ym, calon.

A ph’un bynnag mai’n ddydd Iau erbyn hyn a dwi ddim am, ar y pwynt hwn o’r wythnos, geisio codi tôn y blog. Os dechreuir wythnos yn rhwym fe’i gorffennir felly hefyd.

Dydw i byth wedi bod yn rhwym o’r blaen. A sylweddolish i fyth cyn lleied o hwyl oedd y peth – nid ei fod o’n ymddangos yn beth ‘hwyl’ fel y cyfryw, yn yr un ystyr â hwylio neu reidio camal, neu hwylio camal os y daw ati. Ar ôl bron wythnos o ddioddef a byw ar lacsatifs a’r pilsenni hyfryd eu henw, stool softeners, mae pethau’n lleddfu tua’r de. A bu’n rhaid hefyd droi at ffrwythau, sef grŵp o fwyd nad wyf yn eu casáu ond ‘sgen i fawr fynadd efo nhw – ‘chydig bach fel fy nheimladau am y Blaid Werdd. Ond pwy ohonynt hwy Wyrddion a wyddant drychineb rhwymedd o fyw ar ddeiet o ddail a rhisgl? Blydi hipis.

Ond mae golau ym mhen y twnnel, i ddefnyddio ymadroddiad anffortunus. A chan yr Hogyn awydd enfawr am basta ar hyn o bryd, fel y bydda ni chwarter Eidalwyr yn ei gael yn achlysurol, mi lwgaf fy hun heddiw ac yfory a gobeithio y daw treial diweddaraf fy mywyd trist i ben yn fuan.

Anfadrwydd pur

Geshi lai na thair awr o gwsg neithiwr a dwi'n stiwpid o constipated. Dwi wir yn meddwl fy mod i am farw.

Trechu Ionawr

O gyfeillion, dyma grombil mis Ionawr ac mae isio gras ar rywun. Ond na, ni chaf i mo ‘nhrechu eleni gan y mis tywyll, yr anfad fis. A dyna ydyw. Yr unig bobl sy’n licio mis Ionawr ac sy’n amddiffynnol ohono ydi pobl sy’n cael eu penblwydd ym mis Ionawr. Prin ydyn nhw achos mae pobl yn rhy brysur yn sbïo ar ŵyn yn prancio, y blodau’n blaguro neu’n dathlu fy mhenblwydd i ym mis Ebrill i gael secs.

Dylia nhw fod eniwe, y basdads budur.

Ond na, eleni dwi’n gyfrwysach nag Ionawr. Mae pob penwythnos wedi’i lenwi gan weithgareddau. Iawn, dwi ‘di mynd i gwely cyn 10 ddwy noson yn olynol ond mae angen cwsg ar rywun weithiau. Tua naw awr y noson yn fy achos i.

Hen ddyn ydw i rili. Prin y bydda i’n aros i fyny yn hwyr iawn yn ystod yr wythnos – fyddai’n cysgu erbyn 10.30 dri chwarter yr amser. Ond beth arall a wnaiff rhywun? Mae’r teledu’n shit ac isio cysgu mae rhywun wrth ddarllen eniwe.

Na, y ffordd orau o oroesi’r cachfis ydi cysgu drwyddo draw.

Yr Ieuainc wrth yr Hen

Wn i ddim be fydd yn digwydd de. Fydda ni’n well mae’n siŵr achos mi gawn ni fwy o bensiwn. Gwell na thair ceiniog o godiad gafon ni llynadd. Tair ceiniog, wel be wneith rhywun efo tair ceiniog? Fedar rhywun ddim prynu torth efo tair ceiniog hyd yn oed. Mi fydd pobol yn lluchio tair ceiniog i ffwrdd rŵan. Lluchio fo i ffwrdd lawr y stryd.

Mae gynnon ni Gymraeg gwell na nhw yn y De, de. Mae’n siŵr eu bod nhw’n ein dallt ni’n siarad achos ni sy’n siarad y Gymraeg cywir yn de, ond fydda ni ddim yn eu dallt nhw’n iawn, so o’n i’n cytuno efo hynny ar y rhaglan Gwylwyr ‘na.

Bydd selogion y blog hwn (sud wyt?) wedi hen wybod o ddarllen yr uchod mai Nain ddywedodd y geiriau hyn. Siaradwn ar y ffôn yn bur aml a phan dro’r sgwrs at faterion y dydd gwrando a chytuno fydda i yn hytrach na cheisio cyflwyno dadl gall. Fentrwn i ddim dweud wrthi ei fod o’n hollol rong bod pensiynwyr yn cael codiad mawr yn eu pres tra bod ffïoedd myfyrwyr yn mynd tua’r nefoedd. Fel dywedodd rhywun a oedd newydd gael ei bas bws “mae’r hen bobol yn cael popeth a dydi pobol ifanc yn cael dim byd a dydi o’m yn iawn” a chytuno fydda i â hynny.

Mae ‘na ryw dueddiad dros y ddegawd ddiwethaf o gosbi’r ifanc a gwobrwyo’r hen – y gwir ydi mae’n haws bod yn hen nac yn ifanc heddiw. Pa help a gaiff pobl ifanc gan y Llywodraeth mewn difrif? Rhwng dyledion myfyriwr a diffyg swyddi pa obaith sydd i’r lliaws brynu tŷ, bwrw gwreiddiau, magu teulu ac ati? Fawr ddim. Ac mae pensiynwyr yn cael pasys bws i fynd i le y mynnent. Mae’n annhecach fyth o feddwl mai’r meddygon a’r nyrsys a’r gweithwyr gofal cymdeithasol o’r to iau a fydd yn gofalu am y to hŷn i raddau helaeth. Iau yw’r rhai a fydd yn darparu eu gwasanaethau ac ifanc y milwyr a anfonir dramor ‘er eu mwyn’. A chyfieithu ar eu cyfer, wrth gwrs .... !

Ceir ym Mhrydain heddiw mi deimlaf ddiwylliant gwrth-ifanc. Yn ôl y papurau newydd y genhedlaeth iau ydi gwraidd pob drwg, a dydi gwleidyddion fawr well. Ac mae hyn oll mewn oes y mae bod yn ifanc (pa ddiffiniad bynnag sydd gennych o ‘ifanc’) yn anoddach nag erioed, p’un a ydych yn yr ysgol yn astudio neu’n chwilio am eich swydd gyntaf neu gartref. Yn wir, dydi’r byd na’r Gymru a etifeddir gan y genhedlaeth nesaf fwy nag anrheg rad funud-olaf. Os bernir pob cenhedlaeth gan y genhedlaeth a esgorir ganddi, fydd y llyfrau hanes yn cynnig beirniadaeth lom.

A’r byd yn y fath lanast, prin fod ei etifeddu’n dasg ddymunol.

Ta waeth, rant drosodd. Ffrae dragwyddol yw ffrae’r cenedlaethau, fela mai a fela fydd. Un o’m hoff gerddi yn ddiweddar ydi ‘1914-1918 yr Ieuainc wrth yr Hen” gan W.J. Gruffydd. Cerdd wych, efallai’n sôn am ddigwyddiad penodol y Rhyfel Mawr ond eto mae’n dangos yn noeth iawn berthynas y cenedlaethau. Ac, ew, mae ‘na ddeud i’r pennill olaf:

Mae melltith ar ein gwefus ni
Yn chwerw, ond eto cyfyd gwên,
Wrth gofio nad awn byth fel chwi,
Wrth gofio nad awn byth yn hen.

Codi Chanu

Henffych bechaduriaid. Yn rhyfedd ddigon, dwi’n mwynhau arlwy S4C ar y funud. Ar y cyfan dwi’n mwynhau Pen Talar, ddaru mi fwynhau ‘Sgota (er ei fod yn eitha doniol nad oedd yr ‘ychydig dipiau ar goginio’ a addawyd ar y trelars fyth fwy na’u rhoi mewn padall ffrio), mae Gwlad Beirdd yn dda a dwi wedi gwirioni’n lân ar Byw yn Ôl y Llyfr, sydd o bosibl y rhaglen orau i S4C ei chomisiynu eleni, er mai ei recordio sy’n rhaid yn hytrach na’i gwylio’n ‘fyw’.

Ond fe gafwyd blast from the past yr wythnos hon wrth i Codi Canu ddychwelyd. Ro’n i’n ffan enfawr o’r gyfres gyntaf a’r ail, a dwi’n cofio ei bod yn un o’r rhaglenni yr eisteddem gyda’n gilydd yn nhŷ bythol hapus Newport Road i’w gwylio nos Sul. Canu corawl, chewch chi ddim gwell. Dwi wrth fy modd â chôr da. Dydi o ddim wrth fy modd bod y corau modern yn arbennig yn canu bob mathia o bethau; caneuon mewn ieithoedd pell a’r lol dawnsio a symud – ‘sdim angen hynny pan fo i’r Gymraeg gyfoeth di-ben-draw o ganeuon sy’n sgrechian haeddiant eu canu. Mae ‘na flogiad hir a chwerw ar y pwnc hwnnw ym mêr f’esgyrn, dwi’n siŵr.

Yn gryno, ro’n i felly yn falch gweld Codi Canu yn ei ôl, ac mae o ddiddordeb penodol i mi â chôr arbennig Ogwen a’r Cylch yn un o’r rhai sy’n cystadlu. Ew, dim ond ryw ugain oedd ‘di dod i’r ymarfer neithiwr, ac mi o’n i’n siomedig tu hwnt. ‘Swn innau wedi mynd. Mae dal mewn cof y dyddiau da pan myfi a godai canu’r Mochyn Du adeg gemau rygbi. Mae rhan ohonof a hoffai ymuno â chôr ond dwi’n licio canu be dwi’n licio canu, dim beth ddyweda neb arall i mi ei ganu, a dyna ddiwadd y gân. Hah, doniolwch.

Wn i ddim ai’r cyfieithydd yn fy nghalon oedd hyn, ond mi wnaeth un peth drwy’r rhaglen fy ngwylltio, sef yr adroddwr. Wn i ddim faint o weithiau glywish i genedl enwau gwallus ac mi sylwish bob tro – yr gwaethaf am wn i ‘arbenigwraig llwyddiannus’ (dwi’n meddwl mai ‘llwyddiannus’ oedd y gair a ddilynodd ond ta waeth mi dreiglodd yn anghywir), a gwnaed rhywbeth tebyg i ‘wythnos’; y ddau air yn rhai y byddai rhywun yn naturiol wybod mai ‘hon’ ydyn nhw, ac felly bod angen treiglad ar eu hôl.

Ddigwyddodd hyn ambell waith, a phob tro mi es ychydig yn fwy blinedig ar y peth. Ond fel gofynnodd Siân ychydig wythnosau’n ôl am rywbeth tebyg, do’n i ddim yn gwybod ai fi oedd yn bod yn, wel, dan din, ynteu fy mod i’n iawn i feddwl y dylia nhw wedi jyst gwneud yr ymdrech i gael y pethau ‘ma yn iawn. Achos, fel dwi’n dweud, dwi’n licio Codi Canu yn fawr – ond drwy bob hyn a hyn feddwl ‘ffycin gair benywaidd di hwnnw!’ ddaru mi ddim fwynhau cymaint ag y gallwn.

Digon posib mai chill pill sydd ei angen arna i ‘fyd!

Casfwyd

Un bwyd dwi’n ei garu, yn ei garu o waelod calon, ydi iau. Wedi’i ffrio efo blawd arno a chyda nionyn a bacwn, prin iawn y prydau sy’n gwneud i mi deimlo yr un mor gynnes a hapus â iau. Efo grefi tew. Mi wnes damaid i Gwenan neithiwr ac ew, mi oedd yn dda. Yn dda ofnadwy ‘fyd. Mae’n un o’r bwydydd hynny sy’n rhannu’r boblogaeth, gan fwyaf yn ei erbyn, ond dim ots gen i am farn neb arall, mae iau yn wych.

Dydw i ddim yn cofio a oeddwn yn ei hoffi pan oeddwn yn, wait for it, iau (ho ho!) ond mae gen i deimlad nad oeddwn. Pan o’n i’n hogyn bach ro’n i’n ofnadwy o ffysi efo bwyd ac roedd llond byddin o bethau na fentrwn eu bwyta. Chawn i ddim hyd yn oed saws pasta ar basta eithr menyn bob tro. Ffa pob, nid a gawn, na chaws fel rheol. Ew, ro’n i’n ofnadwy – mae’r enghreifftiau’n helaeth. Coleg ddaru newid y cyfan. Mae’n rhyfeddol y pethau y bydd rhywun yn eu bwyta pan fydd y dewis yn brin.

Dydw i ddim yn cofio pa fath o bethau y gwnes i eu bwyta yn coleg. Yn wahanol i bron pawb arall prin iawn y ces fîns ar dost – do’n i byth yn ffan a dwi dal ddim, er mi ges hynny i de wythnos dwytha a mwynhau’n arw. Bryd hynny, spag bol oedd uchafbwynt y gornestau ceginol, i’r fath raddau y’i dyrchefid i statws gwledd, er y tarddai o jar. Erbyn hyn fydda i’n ei ffendio fo’n eitha doniol pan fydd rhywun yn dweud eu bod yn eithaf cogydd a chrybwyll spag bol fel enghraifft o’u dawn gogyddol, oni wnant y saig o’r cychwyn cyntaf, chwarae teg.

Erbyn hyn dwi’n eitha licio pob dim. Ond mae ambell beth na wna i gyffwrdd â’m traed heb sôn am fy nhafod. Ymhlith rhestr ffieiddfwydydd yr Hogyn mae cnau coco, sbrowts (yr unig lysieuyn dwi’m yn licio), sinsir, paté, tiwna tun (yr unig bysgodyn na fwyta i), licyris a fedra i ddim dweud fy mod i’n ffan o chillis oni font mewn cyri. I fod yn onest prin y gwna i fwyta ffrwythau ond difaterwch ydi hynny – rhowch i mi lysieuyn da bob tro. A gwn i mi ddweud o’r blaen ond fedra i ddim yfad llefrith ben ei hun ar f’enaid i. Na ffycin coffi.

Ond o holl fwydydd y byd mae un blas sy’n troi arna’ i yn fwy na dim sef anis. Gan fod hwnnw’n edrych ychydig yn amheus defnyddiaf y Saesneg, sef wrth gwrs aniseed. Mae o’n flas sy’n troi arnaf o waelod fy mod, boed mewn bwyd, mewn da da neu sambwcas. Mae’n gas fwyd i’r graddau na allaf ddallt neb sy’n ei licio. Gyda blasbwyntiau’r tafod yn newid pob ychydig wythnosau mae ein blas yn newid o hyd, ond Duw â’m gwaredo y diwrnod trist hwnnw pan hwythau ddywedant fod aniseed at fy nant.

A mi fydd unrhyw un call o’ch plith yn cytuno.

Fflio mynd

Wrth fynd yn hŷn, sylweddola rhywun yn bur aml fod gwersi rhad rhieni yn bethau teilwng a defnyddiol. A gwir. Pam dwi’n dweud y ffasiwn beth? Wedi’r cyfan, o bawb sy’n casáu cyfaddef ei fod hyd yn oed unwaith wedi bod yn anghywir, fi ydi eu pennaeth styfnig, y teyrn twatllyd a.y.y.b.

Ond mae un peth a ddywed rhieni, a neiniau a theidiau, sy’n frawychus wir – “mae’r amser yn mynd yn gynt wrth i chdi fynd yn hŷn!”

Dim ond ar ôl gadael ysgol y mae hynny’n wir mewn difrif calon. Dwi wedi gadael ysgol ers saith mlynedd rŵan, â’m bywyd sy’n llawer llai llwyddiannus nag yr hoffai Mam iddo fo fod. Roedd hi isio i mi fod yn gyfreithiwr neu’n ddarlithydd neu’n rhywbeth efo statws (‘sneb yn licio cyfieithwyr wedi’r cyfan). Tai’m i boeni am hynny, glanhawraig ydi hi ffor ffyc sêcs. Ond mae’n wir bod yr amser yn fflio heibio.

Fedra i ddim credu ei bod hi’n Awst 2010. I’r fath raddau ei bod yn ymylu ar fod yn frawychus. A dyna’r oll dwisho ddeud.

Y Shit Ysmwddiwr

Gyda thri golch yn amryw gorneli’r tŷ acw, nid oedd modd rhoi’r stops ar y smwddio mwyach. Pan fydda i’n tyfu i fyny a chael gwraig fach ddel un o’r meini prawf bydd ei gallu i smwddio. Rŵan, peidiwch â’m camddallt gyfeillion, dydw i ddim yn secsist yn y lleiaf – mae merched yn un grŵp prin eithriadol o bobl nad oes gen i ddadl â fo, i’r fath raddau mae’r unig grŵp dwi’n ei hoffi’n fwy ydi Fi. Yn wir, y prif reswm nad Pabydd mohonof ydi’r agwedd y meddir arni gan yr eglwys honno at ordeinio merched. Felly pam bod angen i’r ddarpar wraig annhebyg smwddio?

Wel, nid mater o ddim yn licio smwddio ydi o. Mae meddwl am smwddio yn lot gwaeth na’r weithred ei hun – ychydig fel cael secs efo hangover. O gael i mewn i swing y peth (sef y smwddio, nid secsflog mo hwn) mae rhywun yn ddigon bodlon, gan wylio’r teledu ar yr un pryd, neu wrando ar gryno-ddisg neu’r radio, neu hyd yn oed hel meddyliau. Mae gen i ddigon o’r rheini ond tai’m i’ch dychryn ddechrau’r wythnos.

Y broblem fawr ydi fy mod i’n, sut y galla i ddweud yn gelfyddyd ... smwddiwr shit. Fi ydi Arch-smwddiwr Shit y cread crwn â’m prif ddiben yn ôl cynllun yr Arglwydd ydi anharddu dillad gan blygiadau annaturiol. Yn gyntaf mae’r smwddiwr yn ddieithriad yn gorlifo â dŵr neu nad oes digon o ddŵr yn y ffwc beth. Mae mwy o rychau i’m trowsus a’m dillad gwely na gwynab Saunders Lewis - yn wir, tasech chi’n edrych ar rai o’m crysau fe daerech fy mod i’n actiwli gwisgo Saunders Lewis.

‘Sgen i’m clem ar ddull smwddio hosan, rhaid cyfaddef. Yr unig beth alla’ i smwddio a hawlio buddugoliaeth smwddfaol ohono ydi crysau-t - ac ambell grys i fod yn onast. A dydi jîns fawr o drafferth chwaith. Mae’r jîns fflêr, sydd fel y gwyddoch yn ffetîsh llwyr gen i, yn fwy o her. Ond wedi i mi smwddio crys-t a’i blygu’n ddel ar fyr o dro ailgrychai’n llwyr.

A minnau’n 25 oed waeth i mi gyfaddef bod smwddio yn rhywbeth na feistrolaf fyth, er o ran doniau nid y mwyaf gwerthfawr ohonynt ydyw beth bynnag. Gan ddweud hynny ‘sgen i ddim dawn sy’n cymharu â smwddio. O, aflwyddiannus, sarrug fywyd ydyw.

Lloriwyd

Cysur bach iawn yw na chaiff yr Iddewon fwyta’n nerf clunol, neu sciatic, mewn difrif calon. Dydi o ddim yn rhywbeth y disgwyliwn i neb o ba grefydd bynnag ei wneud. Dyma pam bod y blogio wedi bod yn weddol ysgafn yn ddiweddar, wrth i’r etholiad hwn gymryd sedd gefn gen innau’n bersonol ar hyn o bryd. Mae’r nerf clunol yn chwarae hafoc efo fy mywyd ers wythnos bellach, a dydi o ddim yn hwyl. Dydi o ddim yn hwyl o gwbl. A dweud y gwir yn onast ma’n ffwcin brifo.

Rhag ofn na wyddoch, mae fy nhrothwy i ar gyfer poen yn ddigon isel. Mae’r cyfuniad o fod yn, mi gredaf, un o brif gwynwyr Cymru yn ategu hyn yn y ffordd waethaf bosibl. Dywedir bod trothwy poen dynion yn gyffredinol isel ond dwi’n eithaf pathetig er gwaethaf hynny. Serch hynny, dwi wedi profi digon o boen gorfforol yn ystod fy mywyd. Mae’r blog hwn yn dyst i’r pen-glin a graciodd bron i bedair mlynedd nôl (wele gyfraniadau Haf 2006 yn ieuenctid y blog newydd – dyddiau da – heblaw i mi gracio ‘mhen glin, sbwyliodd hynny haf cyfan rhaid i rywun ddweud, er i mi eithaf fwynhau canu’n shitws ar ben y seddau yn Nhŷ Isa’ efo crytshus).

Cyn hynny, llwyddais drwy ryfedd wyrth ddatgysylltu fy ysgwydd drwy chwarae tenis. Yn anffodus mae’r hanes mor bathetig ag yr awgrymir felly wna’i mo’i ailadrodd. Datgysylltu am ei mewn, nid am ei hallan, wnaeth.

Flynyddoedd cyn hynny cefais y fraint o gael rhywbeth na wn beth ydyw yn Gymraeg ac nad ydw i am ei gyfieithu, sef twisted testicle. Bydd unrhyw ddyn neu hogyn sy’n dal i ddarllen erbyn hyn yn siŵr o wrido a do, hogia, mi frifodd hwnnw gyn waethed ag ydych chi wrthi’n dychmygu iddo frifo. Erbyn hyn dwi jyst yn ddiolchgar bod y boi bach dal yno!

A minnau’n meddwl bod yr ysgwydd, y pen-glin a’r aill yn Goron Driphlyg Poen i fechgyn, mae’n debyg gyda’r nerf clunol fy mod i’n agosáu at y gamp lawn! Gallwn wneud jôc wael amdano’n mynd ar fy nerfau ond gwn na châi ei gwerthfawrogi, felly waeth i mi orffen yn y ffordd arferol drwy ddweud er fy mod i’n cerdded fel bo gen i gorcyn fyny fy mhen ôl dwi dal yn grêt a thwll din pawb arall!

Mae bywyd yn horybl

Yn gynta aeth y cefn.

Yna aeth y llapllop.

Yna, ar fin mynd i weld yr osteopath, torrod clutch y car.

Dwi’n casáu bod yn 25!

Y gŵyn dragwyddol

Y cefn sydd wrthi eto. Mi glywsoch droeon dros y misoedd diwethaf ond mae’r boen ar waelod fy nghefn wedi bod yn waeth dros y penwythnos nag erioed. Nid oherwydd antics nos Iau – oblegid arhosais i mewn weddill y penwythnos hir - roedd y dartiau yn ffantastig, fy math i o beth heb unrhyw amheuaeth. Roedd gêm van Barneveld a Phil Taylor ychydig yn siomedig, ond teg dweud ein bod wedi tancio digon i lorio buwch erbyn hynny. Ha ha, buwch ‘di meddwi; hoffwn weld. Wel, i fod yn deg fe welwch rywbeth tebyg ar stryd Pesda bob penwythnos ond awn ni ddim i hynny.

Hwyl a gafwyd hefyd ar ôl y dartiau mewn tafarn yng Nghaerdydd. Roedd ‘na fiwsig ymlaen, a chriw bach o ddilynwyr selog gyda’r band neu unigolyn, ac mi ges innau a Ceren hwyl yn eu heclo. Ydyn, rydyn ni’n bobl erchyll yn y bôn. Maen iawn i heclo digrifwyr ond llai felly cerddorion, yn enwedig wrth ebychu “all hwn ddim canu siŵr Dduw” pan y gall wneud yn ddigon dymunol. Ond dwi’n gwybod y math o bobl dwi’m yn licio ac roedd o’n edrych fel rhywun sy’n smygu pot a byw mewn tŷ budur felly ffwcia fo.

Ond nôl at fy nghefn. Ddylwn weld y doctor i fod yn gwbl onest, achos mae’n boen ers misoedd erbyn hyn, sy’n mynd a dod rhaid dweud. Dydw i ddim yn licio meddygfeydd o gwbl. Y tro diwethaf ro’n i yno roedd merched y dderbynfa yn anghwrtais ac un baban yn sgrechian crio i’r fath raddau y bu i mi ddwfn ystyried ceisio cic adlam efo fo. Carchar, nid euogrwydd, oedd f’unig rwystr.

Dwi bob amser yn teimlo’n wirion o flaen doctor hefyd, mae o fatha dwi methu egluro be sy’n bod efo fi. Does ‘na fawr o’m byd gwaeth na doctor yn troi rownd a dweud rhywbeth tebyg i “cymra barasetamol” a dyna’r ofn. Ac wedyn gafodd hwnnw ar ‘Caerdydd’ gancr y pancreas efo’i boen cefn. ‘Run ffordd neu’r gilydd fydda i’n teimlo’n wirion, felly os dwi’m yn well ar ôl fy mhen-blwydd, mi af at y doctor iddo gael fy niystyru. O leiaf y bydda i’n wirion yn swyddogol wedyn.

Dirywiad parhaus S4C

Bydd rhai ohonoch yn ymwybodol o’r stori hon, ac eraill ddim, ond os nad ydych cymerwch bum munud i’w darllen. Dwi’n ei ffendio’n digon brawychus. Os ydi’r Llew neu Rhodri yn darllen, dim dyma’ch math chi o beth, felly waeth i chi stopio darllen rŵan a mynd i wefan y BBC neu rywbeth.

Yn gryno mae’n sôn am nifer y bobl sy’n gwylio S4C, ac mai dim ond 16% o raglenni’r sianel sy’n denu dros 10,000 o wylwyr a bod rhai o’r rhaglenni mwyaf aflwyddiannus o ran nifer y gwylwyr yn rhaglenni plant.

Dylai hyn fod o ddirfawr bwys i unrhyw un sy’n meddwl bod gan y sianel gyfraniad pwysig i’w wneud – ond mae’n anodd i’w chefnogwyr selocaf gyfiawnhau ei chyllid o £100m gan y llywodraeth o ystyried y ffigurau gwylio. Mae’n cryfhau unrhyw ddadl dros dorri ei chyllid, neu hyd yn oed ei diddymu, yn aruthrol. Dydi’r ffaith bod mwy o bethau nag erioed o’r blaen i’w gwneud, fel y rhyngrwyd neu’r lleng o sianeli eraill a gynigir, ddim yn eglurhad digonol, mae arna’ i ofn.

Mae’n gosod y ddadl i ni sydd o’i phlaid ar seiliau gwan iawn. Dyna’r realiti.

Mae hyn yn rhywbeth sydd wedi dod yn gynyddol amlwg dros y blynyddoedd, ond y gwir ydi bod mawrion S4C wedi bod yn ddigon hapus anwybyddu’r broblem – wedi’r cyfan, mae ganddyn nhw gyflogau anhaeddiannol o fras felly pam y dylen nhw boeni? Mae’r byd yn newid, ‘does gan S4C ddim gwylwyr sy’n gwylio’r sianel allan o ffyddlondeb. Bellach, rydyn ni isio rheswm i’w gwylio. Pam blydi lai?

A pham bod y ffigurau gwylio mor isel felly?

O ran Cyw, dwi’n meddwl ei fod yn wasanaeth da, ond faint o rieni Cymraeg sydd wedi hyd yn oed clywed amdani mewn difrif? Ddim digon. A oes ymdrech digonol yn cael ei wneud i hysbysebu’r gwasanaeth ymhlith rhieni di-Gymraeg sydd â phlant mewn ysgolion Cymraeg? Mae’n rhaid mai ‘na’ ydi’r ateb.

Teimlaf fod gormod o chwaraeon ar adegau. Mae hynny’n wrthun i nifer o’r gwylwyr selocaf. Wrth gwrs, mae gan Y Clwb Rygbi a Sgorio eu lle, ond ydi pethau fel Ralio a Golffio yn haeddu eu lle? A dywedais gyda Sgorio ambell bost nôl, mae gan y rhaglen honno ddigon o broblemau.

Y broblem fwyaf ydi bod S4C yng nghanol yr wythnos yn ddiflas, o mor ddiflas o undonog. Rhaid cael newyddion ond tybed a fyddai’n well cael y newyddion am 7 o’r gloch – dwi’n meddwl byddai pobl yn fwy tebygol o’i wylio bryd hynny. Wedi’r cyfan, bydd pobl sydd am wylio newyddion Cymru wedi gwylio Wales Today ac ITV Wales yn lle disgwyl hanner awr neu awr yn ychwanegol am y newyddion. Yn ei dro, dwi’n meddwl y byddai 7.30 yn slot gwell i Wedi 7.

Mae ffigurau Pobol y Cwm wedi dirywio ond ydi rhywun yn synnu? Neges i S4C: MAE POBOL Y CWM BUM GWAITH YR WYTHNOS YN LLAWER GORMOD. Byddai pedair, neu hyd yn oed dair rhaglen, yn hen ddigon. Yn ddelfrydol, dwi’n meddwl byddai tair am hanner awr yr un yn iawn yn lle pum rhaglen 25 munud o hyd. Mae’r gormodedd yn gwneud i bobl fel fi, a fyddai efallai yn dueddol o wylio nawr ac yn y man, fyth gwylio.

Wn i ddim beth fyddai pobl am ei weld am wyth yn lle PyC, rhaid gofyn iddyn nhw. Dydi S4C heb â chael cwis da ers talwm, beth amdani? Neu beth am rywbeth gwirion ar hyd llinellau rhaglen lwyddiannus ar y BBC fel Total Wipeout os ydi’r cyllid yno? Rhywbeth sydd am roi gwên ar wynebau pobl. Os nad ydi’r cyllid yno, gwnewch gyllid. O’r cyflogau uchaf, am un peth.

A’r diffyg mawr, mawr ar S4C ers blynyddoedd: comedi da. ‘Sdim angen rhoi rhybudd o ‘beth iaith gref’ ar ôl y Watershed, S4C, i’r diawl â’r lol ‘na. Wnes i ddim licio ‘Ar y Tracs’ – gas gen i bobl yn gwneud allan bod Cymry Cymraeg yn siarad Cymraeg yn waeth nag y maen nhw mewn difrif, a bod hynny’n grêt, mae’n fy nghorddi – ond mi wnaeth ddigon o bobl ei hoffi dwi’n siŵr. Rhaid bod ‘na dalent ysgrifennu comedi da yng Nghymru yn Gymraeg. Ewch amdani.

Mae Nain yn un o selogion y Sianel, ond mae hi’n dweud ei bod yn warthus erbyn hyn. Ymhen y pump i ddeng mlynedd nesaf bydd y selogion wedi diflannu’n llwyr drwy draul amser. Ydi mawrion S4C yn barod i gydnabod hynny, i fynd i’r afael yn yr her o ddifrif?

Yn anffodus, dwi’n amau mai ‘na’ pendant ydi’r ateb, ac y bydd y Sianel yn parhau i ddirywio.

Mân straen

Ryhyrydwyf i a straen yn gyfeillion rhyfedd. Fel rheol, mae rhywbeth a ddylai achosi straen mawr ar rywun call yn dueddol o’m hesgeuluso, tra bod mân bethau yn gwneud i mi golli fy mhwyll yn llwyr. Byddai’n well gen i fod fel arall, dyna’r ffordd gall i fod, yn de. Yr enghraifft orau y gallaf ei rhoi ydi pan fydd rhywun yn marw neu’n sâl, fi ydi’r un sydd fel arfer yn cadw’i ben, i’r fath raddau prin fod y peth yn effeithio arnaf o gwbl. Ar y llaw arall, es yn ddig hyd blinder ychydig wythnosau’n ôl am na allwn ganfod yr agorwr tuniau i agor tun o ffa Ffrengig (sef ‘kidney beans’ ac nid ‘French beans’ yn yr achos hwn – yr un peth ydynt yn Gymraeg sy’n un rheswm o leiaf i ddod â therfyn i’n hiaith).

Achos arall o straen enfawr i mi ydi bod yng nghwmni rhywun nad ydwyf yn mwynhau eu cwmni, ac mi wn y prif symptom. Fydd yr ardal fach dan fy llygaid yn teimlo’n eithriadol o drwm – fel petawn heb gysgu am ddiwrnod neu ddau. Wn i ddim ai arwydd cyffredin o blith pobl ydyw, ond yn sicr ynof i mae’n dynodi amhleser mawr, ac, i raddau helaeth, straen.

Ar y cyfan, dwi’n mwynhau cwmni Dad, ond mae cwmni Dad ac yntau’n unig am wythnos yn gwneuthur pwysau is-lygeidiog i raddau nas teimlwyd gynt. Daeth i aros ataf yr wythnos diwethaf ac yma mae o hyd, ac am ba hyd dwi ddim yn siŵr.

Fel unrhyw blentyn o ba oedran bynnag, nid ‘mwynhau’ ydi’r gair cywir i ddisgrifio presenoldeb rhieni. Dwi’n gobeithio nad ydw i’n ymddangos yn oeraidd yn hyn o beth, dwi’n caru fy rhieni cymaint â’r llwdwn nesaf, ond bydd cyfnod estynedig o gwmpas y naill na’r llall, neu’r ddau, yn achosi straen. Dwi ddim isio gadael yr hen goes yn y tŷ ben ei hun, dwisho gadael iddo wylio ei deledu (mae gan Dad chwaethau teledu sy’n gwbl, gwbl gyferbyniol i’m rhai i) ac isio iddo fod yn fodlon ei fyd am yr hyd ydyw gyda mi.

Ond y pethau bach, eithafol hynny sy’n chwalu ‘mhen. Pan fydd yn sugno’i ddannedd ar ôl cael bwyd gan wneuthur sŵn fel mosgito. Yn y dafarn neithiwr mi wnaeth hynny drwy’r nos wrth wylio gêm United a Milan. ‘Steddish i yno’n drwm fy llygaid. Mae rhywbeth felly yn rhoi straen arnaf. A phan fy mod yn teimlo felly, y gwir plaen amdani ydi nad ydw i’n berson neis i fod yn ei gwmni.

Er o anwyldeb y dywed Dad “dwi ddim yn meindio” pan ofynnaf beth y gwnawn i de, mae pobl sy’n dweud hynny, yn lle dweud yn sdrêt, yn fy ngwylltio i. Dwi’n hoff o bobl benderfynol, sy’n dweud eu dweud a ddim yn mwmian eu geiriau. Nid seicic mohonof. Dywed dy farn; gadewi i mi ymateb.

Pan siaradodd â Mam, echnos mi gredaf, a jocian iddi yrru mwy o drôns ato gan ei fod yn aros tan y ‘Dolig, ar fy marw nid a ddes agosach at strôc yn fy myw. Peidiwch jocian ‘Nhad, feddyliais, dydi’r peth ddim yn dda i’m hiechyd. Gŵyr pob un ohonoch, boed chwithau eich hun yn dad neu’n ddim, nad ydi plant yn mwynhau jôcs rhiant waeth beth fo’r sefyllfa.

Y broblem efo fi ydi nad person teuluol mohonof. Er cymaint yr wyf yn caru pob un wan jac ohonynt, dwi’n ffendio cael teulu o’m cwmpas yn llethol. Hunanol ar fy rhan i, mae’n siŵr, dywedyd y cysylltaf pan fo’r tymer arnaf, ond mae’n wir i raddau helaeth; petai dewis, mi ddewiswn fywyd meudwy dros fod yn ŵr priod â phlant. Mynach fyddai’r trywydd delfrydol i mi ei ddilyn oni chrwydrai fy nwylo cymaint.

Felly ar ôl sgwrs ffôn gyda Mam, penderfynwyd anfon Dad adref ddydd Iau - noson arall o oroesi ar fy rhan i felly, a mynd i’r gwely’n fuan yn hytrach na gwylio ailddarllediad a welwyd droeon o Top Gear ar Dave. Y penwythnos hwn, bydd pethau’n syml. Dwi am stocio fyny ddydd Gwener, cloi’r drws, diffodd y ffôn efallai, a pheidio ag atgyfodi drachefn tan fora Llun.

Ionawr a Llefrith

Felly dyma benwythnos arall yn ein hwynebu. Fel y fi, mae’n siŵr y byddwch yn falch o’i weld yn dyfod, heblaw os ydych chi’n gweithio mewn siop. Ha ha, Rhys.

Yn gyffredinol, dydi’r penwythnos yng nghrombil Ionawr ddim yn rhywbeth rydyn ni’n cyboli efo fo’n ofnadwy. Yn ôl fy arfer blynyddol rhaid imi gwyno am fis Ionawr. Hen fis tywyll a hyll ydyw. Fodd bynnag, yn wahanol i’r arfer dwi wedi bod yn gwneud pethau eleni, gan gadw’n hun yn brysur cymaint ag y gallaf.

Mae’n wirion bod pobl yn penderfynu gwneud dim ym mis Ionawr, o bob mis. Wn i ein bod wedi’n stwffio a’n diddanu dros y ‘Dolig a’r Flwyddyn Newydd, ond nefoedd, a oedd ffordd waeth o wynebu’r dywyllaf fis na phenderfynu i ymwrthod ag alcohol, partis a throi’n feudwy? Mae’n drewi o hunangosbi yn fwy na dim.

Dwi’n un o’r rhai sy’n argyhoeddedig o fodolaeth blŵs mis Ionawr, mae pawb yn teimlo’n ddigon gwag ac isel. Ond eleni, fel y dywedais, dwi wedi ymwrthod â hynny. Yr unig beth sy’n fy nigio ydi gwybod y bydd fy miliau nwy yn uffernol, a’r unig beth sy’n fy nhristáu ydi fy mod allan o lefrith ers deuddydd.

Fues i fyth yn un am lefrith. Cofiaf yn iawn y tro cyntaf i lefrith droi arna’ i. Ro’n i’n ysgol fach, ac roedd hi’n nos Sul a ninnau’r teulu yn cael cyri, ac roedd gen i lasiad o lefrith i’w yfed – mewn cwpan blastig 101 Dalmatians. Fetia’ i mai ym mis Ionawr oedd hynny ‘fyd. Casáu Ionawr.

Dwi ddim yn licio John Lewis

Na, dydw i ddim yn licio John Lewis yng Nghaerdydd. Soniais tua mis yn ôl y byddwn yn mynd yno rywbryd ac mi es nid unwaith eithr dwywaith. Mae pawb yn canmol dwyieithrwydd y siop a’r ffaith bod y wefan hefyd yn ddwyieithog ond dwi ddim am fynd yno eto.

Welsoch chi erioed y ffasiwn ddrudnwch? Nefoedd, welish i ddim ‘rioed, a do, dwi ‘di bod i Lundain, er na fu i mi gymryd sylw o fawr ddim yn y bastad le, ond awn ni ddim lawr y ffordd gasinebus honno heddiw.

Rŵan, dwi wedi bod yn ddrudfawr fy nilladbrynu unwaith gan brynu côt a hithau’n ganpunt unwaith, ond byddwn i ddim yn gwneud hynny yn rheolaidd (nac eto, ond mae hi’n gôt lyfli) ond mae popeth yn adran dillad bechgyn gyfyngedig John Lewis yn uffernol o ddrud.

Cwynais nad oedd neuadd fwyd yno. Dywedwyd i mi fod, ac mi es yno eto i ganfod mai caffi ydoedd. Dwi’n dweud neuadd fwyd gan olygu deli i bob pwrpas. Fydda i’n licio’r rhan fwyd yn siop Howells yng Nghaerdydd, cofiwch. Cyfaddefaf mai unig fwriad f’ymweliadau prin i’r lle hwnnw ydi bwyta’r olewydd a’r sawsiau efo bara a gynigir am ddim cyn mynd i edrych ar y gwin, digio na allaf ei fforddio, cyn mynd nôl i’r gwaith yn olewyddlawn fodlon. Megis rhyw, dylid ceisio llenwi twll am ddim.

Wrth gwrs, dydi Howells ddim yn lle gwylaidd ychwaith, mae ‘na wario i’w wneud pe ceisid prynu yno. Ychydig fisoedd nôl, wrth chwilio yno mi ofynnodd un o’r bobl siop wrthyf a oeddwn yn chwilio am rywbeth yn benodol. “I brynu rhywbeth yma,” meddwn innau’n ddifrifol, “codiad cyflog”. Ni all pres brynu'r teimlad o roi ateb sarrug.

Wythnos Pedwar Diwrnod

Dwi heb â chwyno i chi, yng ngwir ystyr y gair hwnnw yng nghyd-destun y blog hwn, ers talwm, ac mi fedraf sicrhau y bydd y gŵyn hon yn un a fydd yn peri i rai ohonoch wylltio oherwydd maint ei dibwysedd.

Dwi ddim yn licio wythnosau gwaith pedwar diwrnod.

Wir-yr rŵan, mae rhywbeth am wythnosau gŵyl y banc sy’n peri penbleth enfawr yn fy mhen i’r fath raddau erbyn y Gwener fydda i’n diawlio y cawsom ddiwrnod o’r gwaith yn y lle cyntaf. Ond gadewch i mi esbonio, dyna’r lleiaf yr wy’n ei haeddu. A dywedyd y gwir y mwyaf dwi’n ei haeddu ydi pizza ac mi a sglaffiwn un pe’i cawn, ac mae croeso i chi roi pizza i mi os hoffech, ond y lleiaf dwi’n ei haeddu ydi rhoi esboniad.

Ylwch, gwir y mater ydi bod diwrnod gwaith sy’n bedwar diwrnod o hyd, a hynny o ganlyniad uniongyrchol i golli dydd Llun, yn teimlo’n ddiawl o lot hirach nag wythnos arferol. Nid y fi, hyd eithaf fy nallt, ydi’r unig un a gred hyn hefyd. Am ryw reswm, mae colli dydd Llun yn gwneud gweddill yr wythnos yn slog.

Wedi pendroni, ac yn wir i raddau mor isel y gallaf ond jyst hawlio defnyddio’r gair hwnnw, deuthum i’r casgliad mathemategol. I mi mae hyn yn gryn ddatguddiad, achos dwi byth wedi ateb dim byd o’r blaen gyda mathemateg, yn bennaf achos ei fod yn ddibwys. Fydd ‘na ddim dadl am hynny fan hyn, mae mathemateg yn dda i ddim, ac, o ran pynciau ysgol, yn haeddu bod ar yr un pentwr â thebyg bynciau iwsles megis technoleg dylunio, astudiaethau cyfryngol ac, afraid dweud, Saesneg.

Ond dyma’r esboniad fathemategol, wele’r bold yn ganran o’r wythnos sydd wedi mynd heibio mewn wythnos pedwar diwrnod; ac mewn wythnos arferol, ffont arferol.

Llun: 20%/-
Mawrth: 40%/25%
Mercher: 60%/50%
Iau: 80%/75%
hanner ffordd drwy ddydd Gwener: 90%/87.5%

Wele, nid tan olaf eiliadau dydd Gwener y mae gweithio wythnos pedwar diwrnod yn gymharol yr un fath ag wythnos arferol o ran faint a gwblheid, felly yn bur anochel fe fydd yn teimlo’n hirach. Gwir ganlyniad hyn ydi fod mod naill ai’n athrylith neu’n unigolyn ofnadwy o drist.

Er mwyn i ni beidio â checru, ddywedwn ni athrylith.

O, na fyddai'n haf o hyd!

Mai jyst yn afiach, tydi? Ai dyma’r drydedd wythnos yn olynol i law ein taro’n ddi-baid? Dydi o’n gwneud dim lles i’r tamp yn y bathrwm – fydd rhif 6 wedi hen ddymchwel erbyn diwedd tymor y monsŵn. Y tro diwethaf i ni gael haf go iawn oedd 2006, os cofiaf yn gywir. Ches i fawr o haf a minnau wedi cracio fy mhen-glin, sy’n drueni, ond dyna’r tro diwethaf y cawsom haul a sychder o ryw lun. Fel hyn y bydd hi o hyn ymlaen, medda’ nhw, hafau gwlyb a chlos, fel maen nhw’n eu cael yn y jwngwl.

Ffoniodd Mam a dweud ei bod hi’r un fath yn y Gogs. Gwir ganlyniad hyn ydi yn lle yfed, dwi’n bwyta, ac wedi magu hanner stôn o rywle yn ddiweddar, sy ddim digon o ysbardun i wneud i mi fwyta cachu fel yr hipi-dwdl-ai-ês ar y penwythnos. Mynd drwy gyfnod o bwyta llawer gormod o gaws ydw i, dachi’n gweld. Os bydd y tywydd yn braf gallaf fynd o’r tŷ ac felly osgoi bwyta caws, ond gan fod y tywydd fel ‘ma mae’r tŷ yn frith o gracyrs, tostwysau a brechdanau caws i gyd yn mynd i’r gâd i’m gwneud yn dew.

Ond yn fwy na hynny oll, mae gweld yr haf yn diflannu yn ddigon i ddigalonni rhywun. P’un a ydych chi’n un am y tywydd braf ai peidio (ac fel y gwyddoch gan fy mod yn crybwyll y peth mor aml, dwi ddim) mae rhywun yn teimlo eu bod nhw’n fod i wneud rhywbeth yn ystod yr haf – i fod yn onest ar y funud mae’n teimlo fel gwastraff o hanner blwyddyn. Asu, mae'n rhaid bod 'na rywbeth gwell i'w wneud na blogio, siawns?