Un peth ...

Un peth a anghofiais am Glwb Ifor, a minnau yno’n gwylio Bryn Fôn nos Sadwrn, oedd pa mor amhosibl ydyw cael gwared ar y stamp. Mae o dal yno. Synnwn i ddim o edrych nôl i mi gael un tragwyddol gydol fy nhair blynedd yn y brifysgol.

Un peth nad oeddwn yn ei gael oedd black eye. Mae gen i un ar y funud, â’m talcen yn brifo, ar ôl brwydr ag anhysbys wrthrych. Neu ddwrn. Flynyddoedd nôl dywedodd Danny Karate yn ysgol i mi fod imi wyneb na allai neb ei daro, felly dwi’n dewis credu’r cyntaf o’r damcaniaethau. Er, mi oedd hynny ddegawd yn ôl a dwi ddim ymhleth y pethau deliaf ar y ddaear mwyach. A dweud y gwir dwi’n eithaf llanast.

Un peth dwi’n ei gasáu ydi bod efo pobol sydd yn llanast. Cafodd Haydn Blin, mwyaf dig y ffermwyr, docynnau am ddim i’r gêm yn erbyn y Gwyddelod ac mi gynigiodd y tocyn i mi. Mi dderbyniais – roedden nhw werth £70 wedi’r cwbl, a byddai curo’r Gwyddelod, pe hynny ddigwyddid, yn gwneud i mi deimlo’n gynnes braf.

Mi fyddai wedi ond nid aeth pethau rhagddynt yn wych. Dechreuodd y gêm a minnau dal adra. Do’n i heb glywed smic gan Haydn, er gwaethaf ceisio cysylltu, ac yn meddwl ei fod wedi gwerthu’r tocynnau neu wedi cael rhywun arall i fynd efo fo, felly mi agorais Fudweiser adra a sibrwd ‘cont’ dan fy ngwynt sawl gwaith. Ta waeth, ar ôl yr anthemau, mi ffoniodd.

Roedd hi’n ras wyllt i’r stadiwm, ond rhwng cael tacsi mi lwyddasom gyrraedd y seddi erbyn tua 13 munud i mewn i’r gêm. Ond, fel pe na bai’n amlwg o’r dechrau, daeth yn gynyddol amlwg bod Haydn wedi meddwi. Yn uffernol. Erbyn ugain munud i mewn i’r gêm, roedd yn cysgu.

Ond pwy gafodd y piss wedi’i gymryd allan ohono am awr olaf y gêm? Fi. Gan bobl o resi a seddau maith i ffwrdd. Pwy a oedd yn gorfod ymddiheuro i bawb na allai basio i fynd am bisiad neu i’r bar ac a oedd yn gorfod dringo drosto? Fi. Pwy a geisiodd ei anwybyddu pan chwarddai iddo’i hun yn ei drwmgwsg? Fi.

Dwi byth yn mynd i’r stadiwm efo blydi Haydn eto.

Cymru, Lloegr, fflêrs a chowboi bŵts

Dyma ni eto felly. Cymru a Lloegr. Gêm agoriadol y Chwe Gwlad. Caerdydd. Nos Wener. Dwi wedi cyffroi digon i biso’n hun. Siŵr o fod y gwna i hynny erbyn tua deg. Ond ni fydd ots gen i os trechir y Sais. Does dim gwell deimlad hyd dywyllaf orwelion y bydysawd.

Y mae rygbi rhyngwladol wedi bod yn rhan fawr o’m mywyd i ers i mi ddod i Gaerdydd yn gyntaf dros saith mlynedd nôl, felly dyma’r seithfed bencampwriaeth i mi ei gweld yma. Doedd fawr o lwyddiant yn perthyn i’r cyntaf a welais yn 2004. Ond y flwyddyn wedyn, blwyddyn y Gamp Lawn ‘gyntaf’, oedd y bencampwriaeth orau i mi’n bersonol. O ydw, dwi’n cofio cic Henson yn y Mochyn Du. Chwalu’r Alban a gwylio’r gêm ym mudreddi Wyverne Road. Bod ym Mharis ar gyfer gêm Ffrainc – a dyna oedd gêm. Cweir i’r Eidalwyr, ac yna curo Iwerddon – sy’n hawdd yn cystadlu â Lloegr ar gyfer gwobr ‘Cas Dîm Rygbi’r Hogyn’ – yn y gêm derfynol.

Dydi Cymru heb golli yn erbyn Lloegr yng Nghaerdydd ers i mi fyw yma, nid fy mod yn hawlio unrhyw glod am hynny. Wel, efallai ‘chydig. A dwi wedi cyrraedd oedran lle dwi’n gyson pissed off bod cymaint o chwaraewyr yn iau na mi.

Ta waeth, daw’r crys rygbi allan fel y gwna ar gyfer pob gêm, ynghyd â rhai o’m hoff ddillad. Ar hyn o bryd mae ‘na ddau beth. Y cyntaf ydi’r jîns fflêrs. Dwi wedi dweud o’r blaen faint dwi’n hoffi’r rhain ond mae’r rhai a brynais yn fflêri-dêri go iawn de. Ychwaneger at hynny fŵts cowboiaidd sy’n rhoi dwy fodfadd o daldra i mi a dwi’n rêl y boi. Dewch ‘laen, petaech chi’n 5’8 fydda chi’m yn troi eich trwyn ar fod yn 5’10, boed hynny ond am ychydig oriau!

Do, mae’r cynnwrf wedi dechrau. A bydd gweld ambell un sy’n casáu rygbi yn cwyno am yr holl ffys am y saith wythnos nesaf ond yn goron ar y cyfan!

Da 'di Rwsia

Dwi ddim am wneud blog hirfaith am fethiant Lloegr i gynnal Cwpan y Byd yn 2018, ‘does gen i fawr o egni ar ôl gan mai dim ond newydd stopio chwerthin ydw i. Mi allwn baladurio yn dweud diolch byth oherwydd y byddai mwy o arian o Gymru yn cael ei arallgyfeirio gan fudiadau fel y Loteri ac ar ein colled y byddwn ni, heb sôn am orfod dioddef nid yn unig fflagiau o Loegr dros ein gwlad ond unrhyw ymwelwyr eto fyth yn meddwl mai rhan o Loegr ydym.

Argoel, ma gan y Saeson ma wyneb yn dweud mai nhw sy’n ein hariannu ni yn does? A tha waeth rhwng y Gemau Olympaidd a Cwpan Rygbi’r Byd maen nhw’n cael degawd da fel y mae hi.

Na, dwi am fod yn onast. Dwi’n falch na chafodd y Saeson Gwpan y Byd ffwl stop. Dim ots gen i am safon eu cais. Dim ots gen i am yr anfanteision ariannol y byddai Cymru’n ei dioddef am flynyddoedd. Saif un ffaith, dydi’r Saeson ddim yn cael Cwpan y Byd a diolch, diolch yn fawr i Dduw am hynny – byddai’r hunanfodlonrwydd yn ormod i unrhyw Gymro call ei oddef!

Toshack a Gatland

Wrth i mi sgwennu hwn mae’n bur debyg y bydd John Toshack yn gadael ei swydd fel rheolwr y tîm pêl-droed cenedlaethol. Ffaith ryfedd a ddarllennais yn y Western Mail oedd bod canran y gemau enillodd Toshack fel rheolwr, hyd yn hyn o leiaf, yn weddol uchel, sef 41% - sy’n sylweddol uwch na rheolwyr eraill Cymru dros y blynyddoedd gan gynnwys Mark Hughes a Terry Yorath. Mae’r farn arno yn ddigon cymysg hefyd. Byddai rhai yn dadleu ei fod wedi camu i sgidiau rheolwr hynod boblogaidd gyda thîm yr oedd ei sêr yn heneiddio – ac i fod yn deg dydi bod yn rheolwr ar Gymru ddim yn beth hawdd ar yr adegau hawsaf.

Ond yn y garfan arall ydw i, mae arna’ i ofn. Ac eithrio ambell i ganlyniad derbyniol nodweddwyd ei gyfnod diweddaraf fel rheolwr gan bêl-droed a oedd ymysg y salaf i mi ei weld – roedd y golled 0-2 yn erbyn Y Ffindir yng Nghaerdydd yn sicr yn isafbwynt. Yn wir, dydi hi ddim yn syndod i’r torfeydd arferai heidio i weld Cymru’n chwarae yng nghyfnod Hughes ddirywio’n enbyd. Dadleua rhai fod ‘na rŵan chwaraewyr ifanc addawol yn dod i’r amlwg, ond does â wnelo hynny dim â Toshack mewn difrif. Nhw sydd wedi bod yn ddigon da i ddod drwy’r system, a Flynn sydd wedi’u eu “magu” nhw.

Yn bersonol, dwi’n meddwl bod Toshack wedi mynd â’r tîm cyn belled ag y gall ers blynyddoedd bellach. Gwynt teg ar ei ôl o.

Ar y llaw arall mae’n fwyfwy tebygol y gallai Warren Gatland aros yn ei swydd am bedair blynedd yn ychwanegol, a’i fod o bosibl ar fin arwyddo cytundeb i’r diben hwnnw, flwyddyn cyn i Gwpan y Byd ddechrau. Rŵan, gall neb amau dawn a gallu Gatland fel rheolwr. Mae Cymru yn bethwmbrath o dîm gwell ers iddo gymryd yr awennau, heb sôn am ei gyflawniadau gynt. Ac, ar y cyfan, mae rygbi Cymru mewn lle da.

Ond ai fi ydi’r unig un sy’n anesmwyth gyda chynnig cytundeb iddo flwyddyn cyn Cwpan y Byd? Er gwaetha’r ffaith bod perfformiadau Cymru dros yr ychydig flynyddoedd ers y Gamp Lawn wedi bod yn dderbyniol, mae’r canlyniadau eu hunain wedi dod yn gynyddol dadrithiol. Roedd Chwe Gwlad eleni, a’r gêm ddilynol yn erbyn De Affrica yn sicr, yn siom fawr. Mae Gatland yn iawn i ddweud nad yw Cymru yn rhy bell o fod yn dîm “da iawn” – gall rhywun weld hynny - ond mae o wedi dweud hynny ers cyhyd y mae’r rhywun yn gorfod meddwl pryd y daw’n dîm o’r safon honno, os o gwbl.

Dyma fy mhrif gonsyrn. Petai Cymru’n cael gemau siomedig yn yr hydref, Chwe Gwlad annigonol, a Chwpan y Byd wael – o ran canlyniadau, sef y peth pwysig – fe allai rhywun ddadlau o bosib bod cyfnod Gatland wrth y llyw wedi bod yn anfoddhaol ar y cyfan, er gwaethaf y Gamp Lawn gychwynnol yn 2008. Ond erbyn hynny gallai fod wedi arwyddo cytundeb newydd a gallai Cymru fod yn styc efo rheolwr sydd ddim wedi gwneud y job gystal ac y dylai gyda’r adnoddau sydd ganddo. Byddech chi ddim yn synnu petai URC yn gwneud smonach o bethau ar ôl hynny, ac unwaith eto yr un hen stori fydd hi i rygbi Cymru.

Sgorio (nid yw)

Dyma rant bach y mae’n rhaid i mi ei gael. Gwelwyd newyddion eto bod nifer y bobl sy’n gwylio Sgorio yn ofnadwy o isel. Yr hyn nad ydw i’n ei ddallt ydi pam bod hyn yn syndod.

Dwi’n cofio gwylio Sgorio yn rheolaidd pan yn fy arddegau. Roedd hi’n wych o raglen ac ro’n i wrth fy modd yn gweld y pêl-droed diweddaraf o’r Eidal yn bennaf, ond wrth gwrs hefyd Sbaen a’r Almaen. A dyna’r cyfan oedd hi, Amanda Protheroe-Thomas, a wedyn Morgan Jones, yn dweud pwt am beth oedd ar y rhaglen, ac yna’r prif sylw i’r prif gêm, a rownd-yp o’r gweddill. Taro’r sbot go iawn.

Rŵan, mi wn i bryd hynny mai Sgorio oedd yr unig raglen yn y DU i ddangos pêl-droed o Ewrop a bod ganddi ddilyniant mawr, a nid dyna’r sefyllfa mwyach.

Ond, yn fy marn i, mae Sgorio yn rybish rŵan, a dwi ddim am wylio rhaglenni rybish (heblaw am Judge Judy – sy ddim yn rybish actiwli eniwe). Pam fy mod i’n meddwl hynny?

Roedd y fformat blaenorol yn wych – arlwy go iawn o bêl-droed o dair o gynghreiriau gorau’r byd. Nid dyna sy’n digwydd bellach. Cawn weld ambell uchafbwynt o Sbaen a’r Eidal (er, y tro diwethaf i mi wylio ‘stalwm iawn, ‘doedd ‘na ddim gêm o’r Eidal), ac wedyn uchafbwyntiau o gynghrair neu gwpan Cymru.

Gonestrwydd: ‘sgen i ffwc ots am ganlyniad Caerfyrddin v Port Talbot. ‘Sgen i ddim awydd i wylio na hyd yn oed gwybod am y gêm. Gwell gen i weld uchafbwyntiau estynedig o AC Milan, Barca neu Bayern.

Y peth gwaethaf ydi’r trafod – a llawer o hynny am Gynghrair Cymru. Plîs. Dyma fydd ar raglen dydd Llun nesaf:

Ymunwch â Nic Parry, Dai Davies a Malcolm Allen ar gyfer y diweddaraf o fyd y bêl gron yng Nghymru a thramor. Y prif gemau yn La Liga yr wythnos hon oedd Almeria v Barcelona a Real Madrid v Sevilla. Roedd hi'n benwythnos allweddol y Serie A wrth i Inter wynebu Genoa a Roma v Milan. Yn Uwch Gynghrair y Blue Square Ebbsfleet oedd gwrthwynebwyr Wrecsam ar y Cae Ras a prif gemau Uwch Gynghrair Cymru oedd Elements Derwyddon Cefn v Llanelli a Bala v Seintiau Newydd.

Yr ail a’r drydedd brawddeg, gwych. Y gweddill, dim diolch.

Yn gryno felly, roedd yr hen fformat yn dda, a’r gemau a ddangoswyd yn dda – ac os dwi’n cofio’n iawn tua 9.00-9.30 roedd hi’n dechrau, ddim am ddeg. I fod yn onest, ‘does ‘na ddim llawer o bobl am aros i fyny mor hwyr i wylio uchafbwyntiau Wrecsam ac Ebbsfleet a gwrando ar Nic, Dai a Malcolm yn trafod y gêm.

A dyna, yn fy marn i, pam nad oes neb isio gwylio Sgorio mwyach. Rhowch i ni’r wledd a fu o bêl-droed safon uchel, heb y dadansoddi, a daw’r gwylwyr yn eu hôl.

Gêm ar nos Wener (neu Basdads Cwynfanllyd ydi'r Cymry)

Dwi am gymryd eiliad i draethu ar rywbeth pwysig: rygbi. Ydi, mae rygbi’n bwysig yng Nghymru fach gwlad y gân, a ‘does dianc rhag y ffaith. Licio’r peth ai peidio, a gwn y bydd rhai ohonoch yn ei gasáu, mae gan y Cymry eithaf obsesiwn â rygbi sy’n tanio Cymru benbaladr.

Dyma’r rheswm, wrth gwrs, y mae’r Cymry yn aml yn cael gemau ar brydiau hynod ddiflas ac arbrofol. Gwn i mi ddweud hyn rywbryd yn y gorffennol, ond mae’n gas gen i gemau Chwe Gwlad ar ddydd Sul. Mae’n gwbl, gwbl annheg ar gefnogwyr rygbi, boed hwythau’n mynd i Ddulyn neu Gaeredin neu Rufain ac yn gorfod cymryd y dydd Llun i ffwrdd, neu’r miloedd Ogleddwyr sy’n dod i Gaerdydd. Mae ‘na anghyfiawnder mawr yn hynny o beth.

Hyd yn oed allan yng Nghaerdydd pan ddangosir gêm y Sul, dydi’r awyrgylch ddim yn ofnadwy o dda. Mae pawb yn gwybod bod y gwaith yn dyfod, ac yn ddigon aml mae pawb wedi blino fel y bydd rhywun ar ddydd Sul beth bynnag.

Mae’n drueni mai Cymru sydd fel arfer yn cael y gemau gwaethaf, a hynny gan fod y cefnogwyr mor driw i’r achos. Arian ydi gwraidd y cyfan, wrth gwrs. Yn yr oes sydd ohoni, rhaid i’r undebau rygbi, fel unrhyw gorff chwaraeon, wneud elw, a hynny am bob math o resymau heblaw am wneud arian er mwyn gwneud arian.

Cofier hefyd nad oes cenedl mor uffernol o gwynfanllyd â’r Cymry. Er ei maint bach atseinir geiriau ei chwyn hyd ymylon y bydysawd. Yn fy marn i mae ein natur gwynfanllyd a’n amharodrwydd llwyr i gymryd cyfrifoldeb drosom ein hunain yn rhywbeth sydd bron yn ein heithrio rhag cael yr hawl i alw’n hunain yn genedl ond tai’m ar bregeth wleidyddol heddiw: ond mae’r natur honno’n ymestyn at ddilynwyr ein chwaraeon. Felly dydi hi fawr o syndod bod sawl un, y cefnogwyr ‘traddodiadol’ yn bennaf, yn cwyno am gael gêm nos Wener.

Byddai cael pob gêm ar ddydd Sadwrn yn wych, ond gwyddom oll nad yw’n ddewis mwyach, ar seiliau ariannol, felly mae’n rhaid i Gymru chwarae o leiaf unwaith ar naill ai’r Sul neu nos Wener. Myn diân i, rhowch i mi gêm nos Wener dros gêm ddydd Sul unrhyw bryd!

Fe wnes i’n bersonol fwynhau cael gêm ar nos Wener y llynedd, ac mae’r optimist ynof, sydd yn llechu’n rhywle, yn dweud y bydd yn well fyth o gael gêm yng Nghaerdydd yn hytrach na Pharis, yfory. Dwi’n edrych ymlaen. Felly, Gymry, cymrwch gyngor caredig gan rywun sy’n meddwl ei fod yn gwybod yn well; cymerwn nos Wener dros ddydd Sul a theimlwn ryddhad yn hynny o beth. Mi fydd yn hwyl ac mi fydd yn newydd. Mae’r Cymry’n hoff o hwyl, wyddoch chi, felly am unwaith stopiwn ein cwyno diddiwedd a mwynhau gêm nos Wener.

Fyddwch chi’m yn ffwcin cwyno os enillwn ni beth bynnag!

"Gemau yn erbyn yr Alban..."

“Gemau yn erbyn yr Alban ydi’r rhai mwyaf diflas bob tro,” ddywedais yn y Romilly, “dyna’r gêm fydd rhywun yn edrych ymlaen ato leiaf yn y Chwe Gwlad”. Safais wrth y datganiad.

“Yr Alban, yn y bôn, ydi’r rhai y bydd rhwyun isio colli yn eu herbyn leiaf,” dywedais wedyn, “achos maen nhw’n rybish. O leiaf fod rhywun yn gallu meddwl o golli i’r Eidal “da iawn nhw” a golygu hynny”. Gwir mewn geiriau ydyw, gan gyfleus anghofio’r Saeson a’r Gwyddelod yn y foment. Ond o leiaf nad ydi colli iddynt hwythau’n gywilydd.

Ddeng munud cyn diwedd y gêm, newidiodd fy nhôn i “Dydi hi ddim yno,” gan gyfeirio at y fuddugoliaeth.

Saif yr ail ddatganiad. Ond ar ddiwedd y gân, dwi jyst ddim yn gwbod hynny faint am rygbi.

Hir Oes i'r Chwe Gwlad!

Hwra, hwra, hwra! Ydi, mae pum penwythnos gorau’r flwyddyn (dros gyfnod o saith wythnos, hm) arnom! Fydda i’n dweud bob blwyddyn; diolch byth bod Pencampwriaeth y Chwe Gwlad arnom! Mae 2010 wedi cyrraedd, Ionawr wedi’i drechu, a’r nosweithiau’n ysgafnach! Am adeg horybl i orfod wynebu asesu seddau etholaethau Cymru pan fo’r byd yn troi’n goch.

Bydd popeth yn mynd i’r ochr dros yr wythnosau nesaf, o wleidyddiaeth i bêl-droed i fwyta’n iach i grefydd.

Yn ôl f’arfer rhoddwyd pumpunt lawr ar Gymru’n curo’r Gamp Lawn. 12/1 ydi’r pris eleni, ddim yn wych, ond neith hi ambell beint os bydd y Duwiau (sef jyst Duw, wrth gwrs – ymddiheuraf, er synnwn ar y diawl petae Duw’n darllen blog yr Hogyn o Rachub, rhwng bod yn dduwiol ac ati) yn ein ffafrio.

Mae popeth yn dda am y Chwe Gwlad. Bydd ‘na ambell hen rech (nid YR Hen Rech, mawr bwysleisiaf) yn cwyno ac yn achwyn mai dim ond esgus dros feddwi ydi’r brwdfrydedd dros y rygbi, ond dyma chi bobl sy ddim yn dallt hwyl y bencampwriaeth. Ydi, mae’r yfed yn rhan ohono, ond rhan yn unig ydyw. Gwefr y ceisiau a’r buddugoliaethau, poen y golled, hynt y gêm, yr awyrgylch, y canu, ymryson cyfeillgar â’r gwrthwynebwyr – dyna ydi’r Chwe Gwlad.

Rhydd i bawb ei farn ond ‘sdim rhyfedd ‘na rygbi ydi gêm genedlaethol y Cymry. Dwi’n gwbod bod ‘na ambell ffan pêl-droed hardcôr yn anghytuno ond maen nhw’n anghywir (well gen i bêl-droed i rygbi fy hun). Ni all ‘run bencampwriaeth, yn ‘run gamp arall, gymharu â’r Chwe Gwlad.

Fedra i’m disgwyl!

Dartiau

Dwi’n gobeithio mynd i weld dartiau yng Nghaerdydd ym mis Ebrill. Rhys y dyn moel sy’n ceisio cael tocynnau, a chredaf y deuai Haydn (drewllyd) a Ceren Sian (absennol ers misoedd ond ddim mor ddrewllyd). Bydd rhywun wrth ei fodd efo dartiau, mae’n gêm y galla i eistedd i lawr a’i wylio yn ddi-dor. Mae’n gynhyrfys a ‘sdim angen i chi fod yn iach i gystadlu. Os rhywbeth, anogir afiachrwydd, sydd i’w ganmol yn y gymdeithas nanïaidd hon.

Pa chwaraeon all rhywun feddwi a gweiddi a dawnsio ynddo, wir? Heblaw am griced - ond mae’n gas gen i griced – mae o bosibl yn un o’m Deg Casineb Uchaf, a chredwch chi fi mae’n frwydr frwd bod yn y rhestr honno. Ew, na, ‘sdim i guro cyffro dartiau.

Ro’n i’n eithaf da ar ddartiau am gyfnod. Yn fy llofft yn Rachub, y mae Mam yn gwrthod ei gweddnewid er gwaetha’r ffaith nad ydw i’n byw yno’n gyson ers dros chwe mlynedd, mae dartfwrdd. Ro’n i’n treulio amser maith yn ymarfer, er fy mod wedi cael llai o drebl twenties na theithiau i’r lleuad. Mae Mam yn dda yn darts, roedd hi’n fy nghuro’n eitha’ cyson, dyna pam y bu i mi chwarae dartiau ben fy hun gan fwyaf. Doedd Dad da i ddim, ond i fod yn deg dydi Dad ddim yn dda yn unrhyw beth. Tad ydyw, wedi’r cyfan. Dangoswch i mi dad all wneud rhywbeth, yn dda, a chi a gewch wahoddiad i’r tŷ am lasiad o win coch da a chawn weld sut ddatblygith y nos.

Dydi rhai pobl ddim yn ystyried dartiau yn chwaraeon. Yn fy ffordd gul o feddwl dwi’n anghytuno â phawb sy’n anghytuno â mi. Mae gen i set o bethau yn fy mrên o bethau sy’n chwaraeon a phethau sy ddim. Dydi golff ddim, er enghraifft. Anhgytuno? Dos i ffwc.

Ta waeth, gobeithio y cawn docynnau ac y cawn fynd. Mae’n braf cael rhywbeth i edrych ymlaen ato!

sportsdirect.com@St James' Park

Ha ha ha. Iawn, ocê, dydi Man Utd ddim yn cael y tymor gorau posibl hyd yn hyn ond mae gweld anffawd diweddaraf Newcastle yn gwneud i ddyn chwerthin.

Rŵan, ‘does gen i ddim byd yn erbyn Newcastle fel y cyfryw. Ond o blith hogia mae’n draddodiad nas nodir yn unman na allwch gefnogi yn y lleiaf un o dimau y mae un o’ch mêts yn eu cefnogi. Kinch sy’n cefnogi Newcastle, a tasech chi’n nabod hwnnw fyddech chi’n gwybod bod unrhyw dîm y mae o’n ei gefnogi yn haeddu cael stadiwm efo enw mor cachlyd.

Mae enwau stadiymau yn beth diddorol, ac mae’n ddiddorol nodi pa mor gyflym y gallant gael eu derbyn. Fedra’ i ddim meddwl am enghraifft well na Stadiwm y Mileniwm. ‘Does dwywaith amdani, dydi Stadiwm y Mileniwm ddim yn enw da yn fy marn i – ond fe’i hariannwyd gan Ymddiriedolaeth y Mileniwm a dyna pam ei bod yn cael yr enw. Er y sôn y byddai’r enw yn newid ar ôl ychydig o flynyddoedd, prin y byddai neb am wneud hynny rŵan o ddifrif.

Cofiaf ddeng mlynedd yn ôl i bawb ddweud bod yr enw yn crap ac y byddent yn parhau i alw’r stadiwm yn Parc yr Arfau – sef, mewn tegwch, nid yn unig yn enw da ond yn enw eiconig. Ond ar ôl gweld cystal adeilad oedd y stadiwm buan i ni gyd ei alw wrth ei phriod enw newydd, ac mae gweld y clod a gaiff o bedwar ban byd yn bownd o wneud i Gymro deimlo’n smyg (fel nad ydyn ni’n ddigon smyg eisoes).

Ym myd rygbi o leiaf mae gan Stadiwm y Mileniwm statws eiconig, mewn cyfnod gweddol byr. Wn i ddim a fydd yr Aviva Stadium yr dal yr un parchedig ofn â Lansdowne Road, chwaith.

Ond ta waeth, o leiaf fod gan Newcastle ddigon o gwmni. Ha ha ha.

Hwra i bêl-droed!

Alla i ddim cyfleu i chi yn ei lawnder pa mor falch ydw i fod y tymor pêl-droed wedi cychwyn. Nefoedd yr adar, bu’n haf hir ond yr heulwen a ddaeth gyda dechrau’r tymor yn sicr.

Mae pethau wedi dechrau’n well eleni hefyd gan fy mod am y tro cyntaf wedi curo’r aciwmiwletyr. Os nad ydych yn gyfarwydd â’r aciwmiwletyr, beth sy’n rhaid ei wneud ydi dewis ychydig o gemau a dweud pwy sydd am ennill neu gael gêm gyfartal, ac yn ôl yr ‘odds’ mae’r peth yn cronni po fwyaf o gemau a ddewiswch. Rŵan, fel arfer dwi’n un risgi ac yn dewis tua 8-10 tîm, ond dim ond 6 a ddewisais dydd Gwener diwethaf ac mi ddaeth y peth i mewn.

Yn anffodus dim ond £22 oedd hi yn y pen draw ond tai’m i gwyno ar ôl rhoi dim ond punt i lawr. Hwra i mi!

Peth arall fydda i’n licio am y tymor pêl-droed, heblaw am y gemau eu hunain a’r bencampwriaeth a ddaw’n anochel eto at Old Trafford, ydi’r Fantasy Premier League. Fydd rhai ohonoch ddim yn gwybod am hynny chwaith, ond yn gryno rydych yn dewis tîm o chwaraewyr ac yn cael pwyntiau yn dibynnu ar wahanol ffactorau. Eleni dwi heb â chael dechrau gwych, rhaid cyfaddef, ac yn hanner waelod y ddwy gynghrair dwi’n rhan ohonynt. Wrth gwrs, dwi’n pwdu’n arw am hynny yn barod.

Ynghylch y ddau beth a nodwyd uchod mae gen i set o reolau llym y cadwaf atynt, sef byth i roi bet ar Man Utd i golli neu hyd yn oed gael gêm gyfartal, ac yn ail peidio byth yn y Fantasy League â dewis chwaraewyr Lerpwl. O leiaf fod yr egwyddor honno eisoes wedi’i chyfiawnhau eleni!

For Wales, see England

Wythnos diwethaf mi soniais am sut y mae gen i, yn ddigon aml, gywilydd o fod yn Gymro, er dydi o ddim yn aml iawn fy mod i’n cael dweud hynny ddwywaith mewn pythefnos – mae’n rhaid bod y byd ar fin darfod!

Do, mae’r Lludw wedi cyrraedd Caerdydd. Mae’r cyfryngau, o’r Western Mail i S4C wedi bod nid yn unig yn ein hannog i gefnogi Lloegr (ddim ffiars) ond yn mynnu cymaint o fraint y bydd hi i’r Cymry gynnal digwyddiad o’r fath ac, wrth gwrs, yn cyfeu’r ffaith y bydd Cymru gyfan yn bloeddio dros Loegr i’r byd. Y peth trist ydi fydd ‘na lot yn gwneud. Mae’n rhaid bod yr Awstraliaid yn meddwl ein bod ni’n licio cael ein nabod fel rhan o Loegr. Sôn am sad!

Fyddwn i ddim efo unrhyw wrthwynebiad i’r Lludw yn cael ei gynnal yng Nghaerdydd pe bai gan Gymru ei thîm prawf ei hun. Mi fydd yn hwb fawr i economi Caerdydd, ac mae hynny’n beth da, dwi ddim yn dadlau hynny. Ond mae tîm criced Lloegr yn enghraifft berffaith o For Wales, see England.

Mi fyddai hyd yn oed newid enw’r tîm i ‘England and Wales’, fel ydyw mewn gwirionedd, yn rhywbeth. Ond eto, ‘does Cymro yn y garfan hyd fy neall i.

Mae gweld Come on England ar dudalen flaen y Western Mail, aelodau o glwb criced Morgannwg yn clodfori’r tîm ‘cenedlaethol’ yn fwy pathetig fyth o ddarllen papurau newydd Lloegr. Peidiwch â chael eich twyllo, maen nhw’n casáu’r ffaith bod Cymru’n cynnal y gêm a bod Hen Wlad fy Nhadau yn cael ei chanu cyn’ddi. Mae o mor rhyfedd gweld y Saeson yn bloeddio “fydd y Cymry byth yn ein cefnogi!” ar yr un ochr a chymaint o Gymry’n gweiddi “byddwn fe fyddwn!” ar y llall!

Wel, fydda i ddim. Mae’n iawn i Albanwyr beidio â chefnogi Lloegr waeth bynnag fo’r sefyllfa, ac mae ‘na Gymro bach fan hyn sy’n mynnu gwneud union yr un fath! A minnau'n meddwl y byddwn i byth yn cytuno â gwasg Llundain....!

P’un bynnag pan oeddwn i a Sion Bryn Eithin yn chwara criced ar compiwtar ym Mryn Eithin ‘stalwm roeddan ni’n cefnogi Pacistan a Salim Malik yn benodol, jyst achos bo gynno fo enw fel Sali Mali.

Cawliach meddyliol

Mae’n rhaid fy mod i’n falch iawn o gael fy rhewgell newydd. Cefais freuddwyd ei bod wedi malu neithiwr a bod angen cynnal profion arni. Diolch byth ‘na breuddwyd ydoedd achos mi fyddwn i’n ofnadwy o ypset pa na bai hwnnw’r achos.

Fel y gwelwch dwi heb flogio’r wythnos hon. Ddylwn i ddim fod yn anniolchgar ond mae’n gas gen i wythnosau gŵyl y banc. Wrth gwrs, dwi’n hoffi gwyliau cymaint â neb arall, ond mae ‘na rywbeth erchyll am gael y dydd Llun i ffwrdd o’r gwaith. Rhywsut, drwy ryw ledrith, mae’n gwneud i’r pedwar diwrnod o weithio deimlo’n hirach nag wythnos lawn, yn ogystal â chynnwys dau ddiwrnod gwaethaf yr wythnos, sef dydd Mawrth a dydd Iau.

Dylem ni gael gwyliau banc ar ddydd Gwener. Rhywsut byddai hynny’n teimlo fel penwythnos hir llawnach a mwy boddhaus, yn bysa?

Wn i ddim amdanoch chi, ond dwi’n gwylio’r Apprentice yn driw. Dwi wrth fy modd efo’r rhaglen, ac wrth fy modd yn casáu pawb sy’n cystadlu. Mae cymhelliant, synnwyr busnes da ac ysgogiad i gynyddu’n faterol yn bethau y mae llawer o bobl yn eu parchu, ond dwi ddim o gwbl, sy’n gwneud methiant yr ymgeiswyr yn felysach o bethwmbrath. Ond fydda i methu gwylio heno oherwydd ffeinal Cynghrair y Pencampwyr. Tai’m i sôn am honno rŵan – mae fy nerfau yn dechrau meddu fy nghorff eisoes. Yfory mi fyddaf yn drist neu’n orfoleddus – gall chwaraeon fod yn gas yn ogystal â gwych.

Reit, nôl i’r caib a’r rhaw.

Gêm gachlyd

Distaw fu’r penwythnos. Es i’r stadiwm i weld Cymru a’r Ffindir yn chwarae. Mi ddywedish yn ddigon plaen wrth Rhys mai’r callaf yno oedd y 50,000 a allai wedi bod yn y seddi gwag. Sôn am gêm gachu, dwi heb weld Cymru’n chwarae cynddrwg ers, wel, wn i ddim faint a dweud y gwir, ond flynyddoedd mae’n siŵr. Diffyg ymdrech y chwaraewyr â’m gwylltiodd yn fwy na dim arall; ar wahân i Bellamy does fawr neb ohonynt isio chwarae dros Gymru hyd y gwela i. ‘Sdim rhyfedd mai rygbi ydi’r gêm genedlaethol.

Bron fy mod yn ailystyried mynd i gêm yr Almaen, ond mi af yn y pen draw mi wn.

Ond ta waeth, fel rheol profiad poenus ydi cefnogi chwaraeon yng Nghymru, pa gamp bynnag fo dan sylw. Glywish i ein bod ni’n dda yn ‘sgota, er o’m profiadau diffrwyth i ar greigiau Sir Fôn efo’r blewfran wn i ddim a ydi hynny’n wir chwaith.

Pum Casineb Ddechrau’r Wythnos

1. Yr arfer o ysgrifennu ydi fel ‘ydy’
2. Y blondan tew ar Come Dine With Me neithiwr
3. Y ffaith bod têc-awê Pizza Hut cymaint yn waeth na’r bwyd ista mewn
4. Fy obsesiwn efo dillad rhad, chavaidd
5. Y ffaith nad yw ‘Lloegr’ yn ymddangos yng Ngeiriadur Prifysgol Cymru

Pwdlyd

Fedra i ddim dweud celwydd wrthoch chi, ni theimlais y fath iselder am hanner wedi saith bnawn Sadwrn na wnes ers y golled i Fiji ddwy flynedd nôl. ‘Doedd ‘na ddim hwyl arna i, a chyda dre’n llawn ‘doeddwn i ddim am aros allan i ddathlu camp lawn gwlad arall, Iwerddon ai peidio. Yr ochr pêl-droed i mi ydi honno, nid collwr graslon mohonof, a fydda i ddim yn licio llongyfarch neb ar ei lwyddiant os ydi hynny ar fy nhraul i.

Ond ta waeth, yn ôl y sôn mae pwysicach bethau i’r byd na’r Chwe Gwlad. Fydd rhai yn troi eu sylw at y Llewod rŵan, ond ffyc otsh gen i am y Llewod, i’r fath raddau y bydda i’n ddigon fodlon eu gweld yn colli.

Hoffwn droi fy sylw at y pêl-droed rŵan ond fel cefnogwr Man Utd pybyr dwi’n dechrau pryderu am hynny eisoes. Mae tîm pêl-droed Lerpwl ymhlith uchaf gasinebau fy mywyd i – yn wir, yn uffern f’enaid wrth ochr y blaid Lafur a Magi a Phrydeindod a phethau felly o wir bwys, mae wastad lle i Lerpwl. Byddai eu gweld hwythau’n cipio’r bencampwriaeth neu Gynghrair y Pencampwyr hyd yn oed yn difethaf fy mlwyddyn.

Ond i’r ochr â hynny, dwi’n dal i deimlo’n eitha fflat ers y penwythnos, a phwdu mi wnaf am fis go dda waeth beth arall a ddigwyddiff yn y byd hwn.

Chwyrlïo'r Gwaed

Fysa chi yn dueddol o feddwl fy mod yn rhywun sy’n fodlon curo’r Saeson ac aberthu popeth arall i gyrraedd y nod hwnnw, ond nid felly’r achos. Gan ddweud hynny, p’un a ydynt yn dîm Camp Lawn neu’n dîm o amaturiaid (noder y presennol), Lloegr ydi’r tîm y mae pob Cymro, Albanwr, Gwyddel neu Ffrancwr isio’i guro. Dw i’n dyfalu mai Ffrainc y mae’r Eidalwyr isio’i churo yn fwy na neb. Mae ‘nheulu yn yr Eidal wrth eu boddau efo Saeson; i fod yn onast dwi’n meddwl yr oeddent braidd yn siomedig o glywed nad Saeson ydym ni pan es i’r Eidal. Do’n i ddim yn hapus efo hynny; tai’m i licio cael fy nghamgymryd am Sais, waeth pa mor lipa ac erchyll wyf fy ngolwg.

Ar ôl treulio dechrau’r wythnos yn edifar ac yn flinedig dwi bellach yn well ac yn edrych ymlaen at y penwythnos. Fydd ‘na rai yn wahanol i mi ond ni lwyddodd Cymru v Gwlad Pwyl ym Mhortiwgal wirioneddol danio’r enaid cymaint ag y bydd dydd Sadwrn.

A dydd Sadwrn fydd hi ‘fyd. Dydw i ddim yn cytuno efo chwarae gemau ar ddydd Sul, mae’n annheg ar y cefnogwyr. Wrth gwrs, ‘sdim rhaid i rywun fynd allan nac yfed i werthfawrogi gêm Chwe Gwlad, ond eto mae’n rhan o’r profiad. Dyna be fydda i’n ei licio am y Chwe Gwlad, mae’n gystal profiad ag yw’n bencampwriaeth. Ond mae’r elfen o ofal a geir ar gêm ddydd Sul yn sbwylio’r peth rhywfaint.

Fydd y nos Wener yn erbyn Ffrainc yn ddiddorol. Mae gennyf i hanner diwrnod ar gyfer y gêm honno. Er bod yn rhaid i mi ddweud na hoffais y syniad, yn ddiweddar mae gêm nos Wener yn swnio’n ddigon braf o syniad. Fydd yn brofiad gwahanol, a fydda i’n licio amryw brofiadau.

Ond dyna ni, i mi dydi’r Chwe Gwlad ddim yn cychwyn go iawn cyn bod rhywbeth yn chwyrlïo’r gwaed ac yn deffro’r galon; ni ddigwyddodd cweit cyn yr Alban, ac wn i ddim pam, ond mae hi yma rŵan a dwi’n y swing.

Tisho bet?

Gawn ni ‘mbach fwy o hwyl heddiw nag y cawsom ddoe, gyfeillion, dwi’n addo. Dydw i ddim yn cytuno efo gamblo mewn casinos, i fod yn onest dwi’n gwbl yn erbyn y peth, ond fe fydd yr Hogyn yn licio betio. Dydi betio ddim yr un fath achos beth bynnag y mae rhai yn ei ddweud mae ‘na wir resymeg y tu ôl i roi bet yn hytrach na gamblo ar blacjac neu roulette.

Fydda i ddim yn ei wneud yn aml. Roedd ‘na gyfnod pan oeddwn yn y Brifysgol lle byddwn i a hogia’r tŷ yn mynd lawr City Road i’r bwcis i roi aciwmiwletyr ar y pêl-droed ar ddydd Sadwrn.

Dim ond rhyw bunt y byddem yn ei fetio’r un, ac nid yn anaml y byddwn i a Kinch yn cael sglods ar y ffordd nôl ac yn ista o flaen y teledu yn gwylio Soccer Saturday efo caniau a’n betiau o’n blaenau, yn gorfoleddu a phwdu bob yn ail. Dydi ennill yr aciwmiwletyr ddim yn beth hawdd a ni lwyddasom fyth, ond roedd ‘na hwyl i’w chael, ‘nenwedig pan fyddai Gareth Jellyman yn sgorio – roedd rhaid i chi fod yno – cyn mynd allan nos Sadwrn.

Felly fe’m cyflwynwyd i fetio bryd hynny, fwy neu lai. Cymysg fu’r lwc yn ddiweddar. Lwyddais i ennill ffwc o’m byd ar Bencampwriaeth Ewrop, ond mi gafodd Ceren a minnau fet ar gêm y Scarlets a’r Dreigiau yn ddiweddar. Pumpunt rhoes y ddau ohonom i lawr, a enillais £1.43, sy ddim yn drawiadol nac yn beint, hyd yn oed, ond pres ‘di pres ‘di pres.

Dim ond ddoe, dachi’n gweld, ddysgais i sut mae betio “ffor’ rong” yn gweithio – dwi ‘di dallt 2/1 a 5/1 erioed ond byth 2/7 a 3/11 ac ati. Dwi’n dallt rŵan felly mi wneith fet slei yn amlach, mi gredaf.

Pwynt y llith gachlyd hon ydi y bu i mi osod bet ddoe i Gymru guro’r Gamp Lawn. Fe ges odds da iawn yn William Hill, sef 11/2, a chan fy mod yn optimist chwaraeon dydw i heb eto ystyried na’i churwn, ond mi wnaiff hanner noson allan os byddaf lwyddiannus.

Ew, tair wythnos nes i fy hoff adeg o’r flwyddyn, Pencampwriaeth y Chwe Gwlad, ddechrau, a’r tro hwn mae arian yn y fantol. Allai fy mywyd fod yn fwy cyffrous?

Es i fyth i Barc y Strade a dwi'n gytud

Pan oeddwn fachgen ac yn aros yn nhŷ Nain (a oedd, gyda llaw, yn argyhoeddedig fod y byd ar fin dod i ben wythnos diwethaf achos bod y môr yn Llanfairfechan mor chwareus) byddwn yn aml ar ddydd Sadwrn yn eistedd yn y lownj a gwylio un o gemau Uwchgyngrhair Rygbi Cymru. Tua phryd hynny hefyd fe ges bwl o ddiddordeb mewn caneuon traddodiadol y Cymry, ac yn eu plith caneuon rygbi. Sosban Fach, bob tro, oedd fy ffefryn. Mae’n un o’r caneuon hynny dwi’n parhau’n hoff iawn ohoni.

Ta waeth, gan nad oedd dim byd arall ar y teledu ar bnawn Sadwrn penderfynais y byddai’n rhaid i mi gefnogi tîm. Wn i ddim ai oherwydd naws Cymraeg y clwb, neu Sosban Fach neu oherwydd bod Yma o Hyd weithiau’n bloeddio o’r seinyddion y bu i mi fagu hoffter o glwb rygbi Llanelli, a bu i mi addo i’m hun y byddwn ryw bryd yn mynd draw i Barc y Strade i’w gwylio yn chwarae. Felly gyda chryn siom heddiw dwi’n sylwi na wnes hynny byth, ac na fyddaf byth yn gwneud.

Byddwn i wedi hoffi gweld y Scarlets yn chwarae yn y Strade, hefyd. Fel llawer o gogs, er fy mod i’n frwd iawn ar y lefel ryngwladol, does gen i fawr o deyrngarwch at ‘run o’r rhanbarthau. Y Scarlets, mae’n siŵr, ydi fy ffefryn, oherwydd hoffter fy nglaslencyndod o Lanelli, ond os ydych chi’n byw pedair awr i ffwrdd dydi hynny ddim yn magu cefnogaeth a theyrngarwch, ac er fy mod i’n byw yng Nghaerdydd, fydd Caerdydd byth yn gartref i mi, felly fydda i ddim yn dilyn y Gleision.

P’un bynnag, mae’n drist bod cymaint o hanes rygbi yn dod i ben heddiw wrth i’r Scarlets chwarae’r gêm olaf erioed ar y Strade. Pob lwc i’r clwb yn y stadiwm newydd. Ond ydw, dwi'n drist na fu i mi erioed weld gêm yno - os oes unrhyw faes rygbi y byddai rhywun isio ymweld â hi, 'does 'na fawr o amheuaeth mai Parc y Strade ydi'r lle eiconig hwnnw.

Tîm GB

Gwych ydi gweld ar fyrddau'r BBC yr ymateb sy gan y mwyafrif helaeth i Dîm Pêl-droed Prydain Fawr yn y Gemau Olympaidd.

Da iawn i'r Gymdeithas Bêl-droed am ddal ati i wrthwynebu; mae'n bur amlwg i unrhyw un fod y rhan fwyaf helaeth o'r Cymry yn gwbl wrthwynebus i'r ffasiwn beth a bod yr unig bwysau o'i blaid yn dod o dros y ffin.

England's athletes...

Glywais hyn ar hap tua hanner awr wedi deg neithiwr ar BBC News 24, dweud y cyfan rili ...


"England's ... er .... Britain's atheletes have returned home to a hero's welcome..."