Y Cwricwlwm Cenedlaethol yn Daleithiau

Rŵan, mae ‘na ddigon o enghreifftiau o Gymraeg gwael ar hyd y we, a thra bo cyfieithwyr gwael daw Cymraeg gwael i’r amlwg (nid fy mod i’n hawlio bod yn gyfieithydd penigamp yn y lleiaf, cofiwch, ond diawl mae’n rhaid bod ‘na ambell un uffernol allan yna’n rhywle). Yn bersonol fydda i’n licio’r cyfieithiadau sy’n absẃrd, o’r un ‘Nid wyf yn y swyddfa...’ a welwyd yn Abertawe yn ddiweddar i un y des ar ei draws wrth Chwarel y Penrhyn a nododdd “Blasting in Progress - Gweithwyr yn Ffrwydro”. Dydi hynny ddim yn ‘anghywir’, wrth gwrs, ond roedd rhywbeth doniol iawn amdano, yn sicr i mi.

Mi ddes ar draws un fy hun wrth gyfieithu tua blwyddyn a hanner yn ôl erbyn hyn. Rhown i mo manylion, wrth gwrs, ond traethawd ydoedd yn Gymraeg ac roedd angen ei gyfieithu i’r Saesneg. Ddyweda i fwy wrthoch am ddileits cyfieithu traethodau pan fe’ch gwelaf yn hytrach na thraethu am hyn ar-lein, amhriodol fyddai hynny, ond y frawddeg yn Gymraeg a ddarllenodd megis:

“...ac mae’r Cwricwlwm Cenedlaethol yn daleithiau ...” cyn mynd ati i ddyfynnu ryw baragraff o’r Cwricwlwm.

Mi bendronais am hyn fymryn, achos byddwch yn sylwi nad ydi’r frawddeg yn gwneud synnwyr, a do’n i methu â chael fy mhen o’i chwmpas. Tan i mi ei chyfieithu...

...and the National Curriculum states ...

Roedd hynny’n gwneud synnwyr perffaith, ond dwi dal i wenu wrth feddwl am rywun yn ysgrifennu traethawd yn Gymraeg yn rhywle, rywbryd, ac estyn am y geiriadur i weld beth ydi ‘states’ yn Gymraeg, ac yn llwyddo bachu gair cwbl anghywir. Ew, mae’n braf pan mae’n braf.

Yr Iachuso

Neno’r tad dydi’r fath oer yn dda i ddim i neb, yn enwedig i’m biliau nwy. Rhaid i hyd yn oed llanc ifanc, hardd fel y fi gadw’n gynnes yn y tywydd hwn, cofiwch, yn enwedig o ystyried mai unigolyn sâl ydw i ar y cyfan.

Fydda i ddim yn rhy sâl yn hirach os parha ymgyrch flynyddol mis Ionawr. Ydw, dwi yn un o’r bobl hynny sy’n gwneud hanner ymdrech i deneuo a cholli pwysau ar ôl gormodeddau’r Nadolig. Nid anodd yw i mi golli na rhoi pwysau ymlaen os bwytaf yn iach, ac mae gen i awch am fetys yn ddiweddar, felly dylwn fanteisio arno a throi’n saladwr dros dro.

Gan ddweud hynny, ‘sneb isio salad yn y gaeaf, nac oes?

Yr ail gyfnod o iachuso ydi’r cyfnod o tua mis rhwng diwedd y Chwe Gwlad a’m pen-blwydd. Os cofiwch, collais stôn bryd hynny y llynedd, ond tai’m i golli stôn y mis hwn neu mi fyddai’n denau ofnadwy, a p’un bynnag dydi dyn ddim i fod yn denau. Cyhyrog, bosib, ond byddai cyflawni’r ffasiwn gamp yn wrthyn i mi, minnau’n hapus gan ‘mbach o fol a breichiau gwan.

Ond nid llwgu y byddaf i golli pwysau. Dalltwn i mo bobl sy’n gwneud ffasiwn beth, peth gwirion i’w wneud os bu, ond bydda i’n cwrdd â’m Diafol personol head on ac yn ymarfer corff. Yr wythnos hon yn unig dwi wedi chwarae sboncen a badminton, ac am chwarae sboncen eto heno. Mae’r corff yn gweigan gan stiffrwydd a dydw i heb â chael shêf ers oes pys achos mae’n rhy oer yn bathrwm ar ôl cyrraedd adref i aros yno ac eillio.

Wn i ddim ag yw blewog a ffit yn gyfuniad perffaith, chwaith.

Dechreuad y Flwyddyn Newydd

Iachawdwriaeth mai’n flwyddyn ryfedd hyd yn hyn. Heddiw fydd y diwrnod cyntaf o 2009 i mi fynd heb alcohol. Heblaw os cyfrwch chi ddoe, ond dwi ddim am wneud hynny oherwydd dydd Sul oedd ddoe ac mi fydda i’n swnio’n llai hardcôr os dyweda i hynny.

Mae’r goryfed dwys, hyfryd hwn wedi magu ambell ganlyniad, a gall dydd Sul yn aml fod yn ddiwrnod peryglus. Y cyntaf ydi’r paranoias ôl-yfed y bydda i’n eu cael; maen nhw’n ofnadwy – fydda i yn fy ngwely nos Sul yn clywed popeth a’m meddwl yn rasio, sy’n golygu er nad ydw i’n yfed ar ddydd Sul fel rheol, fydda i’n aml iawn yn y gwaith ddydd Llun heb gysgu fawr ddim, wedi treulio noson yn meddwl am ysbrydion a llofruddwyr a phethau felly.

Yr ail berygl ydi’r gwaethaf. Anaml gwyd ei ben ond bydd siopa bwyd a chwithau’n chwil o’r noson gynt yn ddiddorol. Ddoe ro’n i’n chwil ers nos Galan i bob pwrpas, a dreuliais yn y Bae yng nghwmni Rhys, Ceren, Sioned a Caryl Parry-Jones, sydd wedi meddiannu S4C dros y dyddiau diwethaf. Pwy arall ifanc greaduriaid a dreuliant y flwyddyn newydd yn ceisio dyfalu digwyddiadau'r flwyddyn a fu yn ôl Wedi 7 - Wedi 2008?

Ond dwi’n mwydro rŵan a tha waeth am hynny sut bynnag. Llwyddais wario ugain punt yn Morristons, gyda chynhwysion yn amrywio o dwb mawr o hufen iâ cyfoethfawr ei flas, cacennau afalau Mr Kipling, sy’n gwneud cacennau da medda nhw ond dydi hynny ddim yn cyfiawnhau rhywun sy’n byw ben ei hun yn prynu bocs gan fod 8 am bris 6; a chynhwysion i wneud cyri. Unwaith ffycin eto.

Felly fydd gen i ddim dewis rŵan ond cael cyri arall, ar y rêt yma fyddai’n Indian cyn diwedd Ionawr.

Blynyddoedd newydd a fu'n fras

Dyna ni, un arall ar ben! Wel, bron. Wn i ddim pa gynllun sydd gennyf mewn difri, cofiwch. Cofiaf flynyddoedd yn ôl ddeffro i’r flwyddyn newydd yn sied Jarrod ym Maes Coetmor. Os cofiaf, nid blwyddyn ragorol mo honno, achos mae dechrau’r flwyddyn yn sail i weddill y flwyddyn.

Dwi wedi treulio’r flwyddyn newydd yn Llanrwst efo’r Dwd ac yn Nhŷ Isaf ers hynny.

Ddwy flynedd yn ôl 2006/07, ro’n i’n Clwb Ifor Bach lle’r oedd y cowntdown yn shait a neb yn gwybod pryd ddechreuodd yn flwyddyn ar ôl y llall. P’un bynnag mi ffraeodd y Rhys a’r Sion a’m gadael innau i fod, lwcus bod Helen yno neu ben fy hun y byddwn. Y flwyddyn wedyn ro’n i’n y Cayo Arms a bu i mi chwydu – a choeliwch chi fi dwi wedi chwydu lot eleni. Mynd yn hen a methu handlo’r êl ydi hynny, fetia i.

Ta waeth, gwaeth i mi fod yn sifil, o be mae hi werth, a dymuno blwyddyn newydd dda i chi gyd. Efo’r wasgfa economaidd am ddwysau bydd hi’n flwyddyn gachu yn 2009, cewch weled, ond gwnewch y gorau ohoni, myn diân.

Y Cyri

Dydyn ni ddim yn deulu o gyrïwyr cogyddol, neu fel arall teulu o bobl sy’n coginio cyris. Ond mae tro ar fyd wedi dyfod wrth i mi gael llyfr o’r enw The Curry Bible i Dolig, ac mi wnes gyri echddoe.

Dwi bob amser wedi bod isio gallu gwneud cyri. Un o’r pethau eleni sydd wedi fy ngwylltio eleni ydi’r rhaglenni Indian Cuisine / Chinese Cuisine made easy achos bolocs ydi hynny. Mae’r cyflwynwragedd yn gwneud popeth posibl i wneud y seigiau mor gymhleth â phosibl a gwneud i chi deimlo’n stiwpid nad ydych chi’n dallt. Tai’m i’w dallt nhw, beth bynnag.

Wel, ffwcia nhw, me’ fi, mi wnaf fy nghyri fy hun. Wedi’r cyfan, rhaid cael gwared â’r holl dwrci rhywsut, a fydda fo fawr o hwyl taswn i’n gwybod sut yn union mae gwneud cyri. Digon bodlon oeddwn i luchio twrci, garlleg, nionyn, puprau, tomatos, turmeric, clofau, paprika a chillis i mewn i sosban i weld pa erchyllbeth y rhoddir genedigaeth iddo yn y pair anfad.

Canmol wnaeth pawb, heblaw amdanaf i. Doedd o ddim digon sbeisllyd i’m chwaeth personol, a dwi wedi nodi ambell waith nad ydw i’n licio pobl sy’n cael cyris sy ddim efo sbeis, fel korma – mae o fatha cael vegiburger, sef byrgyr ond dydi o ddim yn fyrgyr go iawn (ffwc ots gen i be udith neb).

Felly dyna gaiff fod yn adduned gyntaf y flwyddyn newydd: neud cyri weithiau; a pha beth bynnag a ddigwydd o leiaf fydda i dal yn gogydd gwell na Nain. Dydi’r ddynas ‘na jyst ddim yn gogyddes.

Dymuniadau Syml

Sumai bawb. Dwi ddim am fod yn ginci a dweud y gobeithiaf y y bydd Sion Corn yn dŵad yn eich simdde na wneud rhagor o gwyno tan ar ôl y Nadolig. Dwi wedi bod yn sâl ers cael fy sbeicio nos Wener (ddim yn siŵr pwy fyddai isio fy sbeicio i fod yn hollol onest, ond chwaeth da sydd ganddynt, afraid dweud).

Na, ni chwynaf am dwrcwns sych a charolau cachu y tro hwn: heddiw dwi am ei chadw’n syml a dymuno ‘Dolig Llawen i chi gyd. Os tynna i gracer a rhoi stwffin i dwrci, bydd hi’n Ddolig gwerth chweil, dwi ddim yn amau!

Arglwydd mawr, de ...

Hyd yn oed mwy o dystiolaeth y bydd Plaid Cymru yn torri ei haddewid parthed refferendwm.

Y peth sy'n synnu fi ydi dwi ddim yn siwr a ydi'r Blaid yn sylwi cymaint o bleidleisiau traddodiadol y mae'n mynd i'w colli, yn sicr ar dystiolaeth y 18 mis cyntaf mewn llywodraeth. A fydd hi ddim yn fwy nag y mae'n ei haeddu.

Gan ddweud hynny, dwi'n weddol sicr nad ydi Dafydd Êl yn gynrychioliadol o aelodau'r Blaid, er wn i ddim mwyach. Mae'n edrych yn debycach fod aelodau cyffredin y Blaid yn ddigon parod i eistedd nôl a gwneud dim beth bynnag. Mae gen i ofn mai cic yn din sydd ei hangen ar Blaid Cymru - pa farn bynnag sydd gennyf arni ar hyn o bryd byddai'n niweidiol i genedlaetholdeb pe deuai'r gic honno yn 2011.

Ac os na ddaw, dydi dyfodol Cymru fawr ddim i edrych ymlaen ato.

Hajeliwia - ia, rhywun arall yn sôn amdano - mae'n ddiflas erbyn hyn dydi?

Ymddengys bod pawb arall yn y rhithfro yn mynd ati i gontio’r gân Hallejuah. Dwi’n meddwl felly y mae ei sillafu, wn i ddim mewn difri – mae gen i Saesneg da ond bydda i wastad yn dewis defnyddio Saesneg gwael, yn enwedig ar lafar, mae ‘na llawer mwy o hwyl i’w gael, ac mi fyddaf rhywsut yn teimlo’n lanach.

Ta waeth am hynny dydw i ddim yn gwybod dim byd am y fersiynau. Nid person sy’n dallt ei fiwsig ydw i: yn benodol cerddoriaeth Saesneg. Dwi’n gwybod bod hynny’n swnio fel fi’n bod yn bedantaidd, ond dwi jyst ddim yn ei dilyn – nid fy mod i fawr well efo cerddoriaeth Gymraeg, ond byddwn i’n cael trafferth enwi band modern. Nid yn anaml y mae pobl yn ceisio atal chwerthin pan fydda i’n dweud fy mod i’n licio cân fodern boblogaidd yn Saesneg. Os mynegaf ddarn o wybodaeth am gerddoriaeth Saesneg, mae’r syndod yn yr ystafell yn weddol ryfeddol.

Ro’n i’n arfer dweud fy mod i’n licio’r Black Eyed Peas, ond i fod yn onest un gân o’n i’n ei licio ganddyn nhw, ac fel rhywun sy’n gwybod y geiriau i ddegau o ganeuon Dafydd Iwan ac yn berchen ar bob CD gan Celt, teg dweud nad ydw i’n siwtio licio’r Black Eyed Peas.

Ond y gwir ydi wn i ddim am gerddoriaeth Saesneg ers tua degawd. Fe wnes i brynu CD Elvis wythnosau’n ôl; sy ddim yn gerddoriaeth fodern a bu i mi ond ei brynu achos ei fod yn ddwy bunt. Catatonia fydda’r peth Saesneg diwethaf i mi ei brynu cyn hynny. Mi fydda i’n lawrlwytho caneuon o bryd i’w gilydd – mae’r diweddaraf o’r casgliad hwnnw’n flynyddoedd o oed erbyn hyn.

Yn fwy na hynny dwi’n casáu bob mathia o fiwsig: pop, rap, hip hop (dwi methu hyd yn oed dweud ‘hip hop’ heb edrych fel mong) ac unrhyw beth gan Coldplay. Mae’n typical bod un o’r unig fandiau Saesneg dwi’n gyfarwydd efo fo yn un sy’n gas gen i. Wn i ddim amdanoch chi, ond fydd rhywbeth atgas yn dwyn fy sylw yn llawer mwy na rwbath da. Phrioda i fyth, debyg, oni phriodaf Ellen. Dywed hi y bydden ni’n “cael hwyl” pe priodem. Mynnaf beidio â chytuno.

Na, does neb yn y byd yn gwybod llai am fiwsig Saesneg modern na fi. Wn i ddim a ydi hynny’n nod balchder neu’n fy ngwneud i’n sado. Udwn ni sado balch, dydw i ddim isio ffraeo heddiw.