Y Seicig

Cafwyd breuddwyd ryfedd echnos. Euthum i gapal anhysbys, gyda Nain a Mam a’r chwaer, a’r dyfarnwr rygbi, Nigel Owens, oedd y gweinidog gwadd. Roedd ‘na gryn dorf yn y capal ac mi ddechreuodd Nigel ei hannerch, gan fynd ymlaen i bwyntio allan pawb a oedd yn hoyw yn y capal. Nid mewn ffordd gas, ond i ddweud bod Duw yn caru pawb waeth pwy oeddent.

Am ryw reswm mi adewais y capal ac mi es i’r Gadeirlan Babyddol lawr y lôn wrth ymyl Waterstones os dwi’n cofio’n iawn, ac mi oedd gen i lot o ofn ond roeddwn i’n iawn ar ôl setlo a ffendio fy ffordd allan o rywbeth a ymdebygai i grypt o dan y gadeirlan ei hun a mynd i’r addolfan.

Wn i ddim ai rhywbeth sy’n y dŵr ar hyn o bryd ond dwi’n cael lot o freuddwydion am grefydd yn ddiweddar. Rhaid bod rhywbeth yn chwarae ar fy meddwl.

Serch hynny, dydw i ddim yn rhywun sy’n credu bod negeseuon cudd neu isymwybodol neu hyd yn oed oruchnaturiol i freuddwydion. Ond flynyddoedd nôl a minnau dal yn ‘rysgol mi ges freuddwyd fy mod yn darllen y Star ac mewn blwch bach fe’i nodwyd bod Paragwai wedi curo Brasil o ddwy gôl i un, a hynny am y tro cyntaf ers rhywbeth gwirion fel chwarter canrif. A’r wythnos nesa fe ddigwyddodd hynny, ac mi a’i darllennais mewn blwch bach yng nghefn y Daily Star. Anodd gen i ddiystyru hynny fel cyd-ddigwyddiad, pa beth bynnag arall ydoedd. Ro’n i’n siŵr fy mod i’n seicig am ‘chydig.

A dweud y gwir, dwi’n hoff o feddwl bod gen i agwedd ddigon iach at y pethau seicig ‘ma, fel popeth arall, sef meddwl agored ond amheugar, sef i bob pwrpas credu nad ydi rhywbeth yn wir ond yn fodlon iawn newid fy meddwl am y peth – dyna ddaru ddigwydd i mi efo crefydd, wedi’r cwbl. Yn bersonol, dwi ddim wirioneddol yn credu bod gan bobl ddawn seicig, nac y gallant weld i’r dyfodol neu i fêr yr esgyrn – nid fel yr honna’r sipsiwn efo’i peli crisial a’u dail te. W, na, tai’m i’w trysio y nhw yn de.

Ond nid dweud ydw i mai twyllo maen nhw chwaith (pobl seicig yn gyffredinol de). Dwi’n meddwl bod lot o bobl seicig yn bobl â greddf hynod ond eu bod yn dehongli’r reddf honno fel pŵer seicig. Dyna fy marn bwysig, ddi-sigl i ar y mater, oni fy mhrofir fel arall. A sut bynnag, dwi wedi cael digon o freuddwydion am y dyfodol nas gwireddwyd. Ro’n i’n fod i farw pan o’n i’n 23 oed, er enghraifft.

Dwi ddim, gyda llaw, sy’n profi nad seicig mohonof ... diolch byth.

Jagerbombs

Fi ydi’r math o berson y mae’r gwleidyddion yn troi yn eu herbyn pan ddaw at alcohol. Dwi’n yfed nes fy mod nid chwarter call gan chwydu a phiso yng Nghaerdydd benbaladr ac fel arfer yn llwyddo anafu fy hun yn y broses. A dim uffar ots gen i be mae neb yn ei feddwl o hynny, heblaw Mam. Roedd y teulu draw yr wythnos gynt. Mae gen i y nesaf peth i ddeuddeg pâr o jîns gyda’r rhan fwyaf helaeth ohonynt â thyllau lle mae’r penna gliniau.

“You’ve been drunk and falling around haven’t you?” gofynnodd Mam. Mae Mam yn gwybod bod ei mab annwyl yn hoffi yfed ac yn yfed mwy na’i siâr ond mi fyddai’n cael eithaf hartan o wybod union ofnadwyedd ei fisdimanyrs. Fedra i ddim yfed digon i lorio eliffant ond mi fedra i’n sicr yfed digon i lorio fy hun, megis y tyllau.

“No I haven’t,” medda fi’n fy ôl.

“Well what else have you been doing on your knees?” gofynnodd hithau eto. Roedd fy niffyg ateb yn awgrymu gwaeth na meddwi, ond â minnau mewn twll gaeais fy ngheg bryd hynny. Gwell iddi feddwl pa beth y mynn na gwybod mai hanner lladd ei hun bob penwythnos a wna.

Y Jagerbombs sy’n mynd â’m bryd ar hyn o bryd. Mi ddywedish hynny ambell fis yn ôl wrthoch chi. Roedd hynny’n cyfeirio’n ôl at y noson gollodd Caerdydd y gêm ail-gyfle i fynd i’r Uwchgynghrair. A ninnau’n flinedig mi ges i, Haydn, Rhys a Ceren dair rownd yr un ohonynt, sy’n gyfanswm o ddeuddeg yr un, y noson honno, ac roeddem o hyd yn rhyfeddol sobor o ystyried. Er, ‘does fawr gwaeth deimlad na bod yn eich gwely am dri y bore, yn flinedig uffernol, â’ch llygaid yn rowlio o gwmpas yr ystafell yn llwyr agored gan weddïo am gwsg ar ôl cymaint o Red Bull.

Erbyn hyn, mae Jagerbombs wedi dod yn rhan ddefodol o noson allan. ‘Sdim angen i mi ddweud mai meddwi rhywun mwy ydi’r prif nod o’u prynu ond gan ddweud hynny maen nhw’n rhoi eithaf cic yn din i rywun os dachi’n fflagio. Y broblem fwya’ ydi’r blas a gaiff rhywun yn ei geg drannoeth, ma’n afiach.

Bydd Mam yn meddu ar yr agwedd nad ydi gwario ar alcohol a sgîl-effeithiau hynny, o wneud twat o dy hun yn y Model Inn i ddisgyn dros y lle a cholli hanner dy ên i’r pen mawr erchyll anorfod, yn werth y drafferth. Dwi’n anghytuno. Mae o. Bob blydi tro.

Newyddion da o Wynedd

Ro'n i mewn tymer digon drwg bora 'ma rhwng y gwynt a'r glaw, ond mi gododd yr ysbryd yn o handi o weld bod Plaid Cymru wedi trechu Llais Gwynedd yn ward Bowydd a Rhiw ym Meirionnydd draw.

Llongyfarchiadau mawr i Paul Thomas, a gobeithio bod terfyn ffycin Llais Gwynedd gam yn nes!

Arolwg barn

Ddim yn newyddion da i Blaid Cymru, yn ôl arolwg diweddaraf YouGov. Siomedig iawn am wn i, ond fydd yn ddiddorol gweld cefnogwyr y Blaid yn ceisio ei sbinio ... neu ei anwybyddu!

(Ro'n i am 'sgwennu mwy na jyst hynny ond i fod yn onast efo chi dwi mewn hen dymer blin heddiw)

Cipolwg ar 2011

Noda’r Western Mule heddiw fod Ed Milliband am ail-ymgysylltu â ‘Middle Wales’ - sef ein fersiwn ni o ‘Middle England’ am wn i. Mae hyn yn newyddion gwych, ond nid i’r Blaid Lafur. Tra ei bod yn wir bod angen yn Lloegr ennill cefnogaeth y dosbarth canol, ac mai colli pleidleisiau o blith y dosbarth hwnnw gollodd yr etholiad diwethaf i Lafur, nid dyma’r achos yng Nghymru o gwbl. Yng Nghymru, rhaid i Lafur adennill cefnogaeth nid y dosbarth canol, ond y dosbarth gweithiol.

O safbwynt personol dwi’n siomedig mai Ed gipiodd yr arweinyddiaeth, achos dwi’n meddwl y byddai David Milliband yn apelio llai at bleidleiswyr Cymru, yn enwedig y rhai dosbarth gweithiol. Ond dydw i ddim yn rhy siŵr y caiff yr arweinydd ‘cenedlaethol’ effaith enfawr ar etholiad 2011.

Mae gan Lafur o hyd broblemau dwys yng Nghymru. Hyd yn oed, fel y mae’r polau’n awgrymu, pe bai’n gwneud yn dda iawn y flwyddyn nesa, erys y problemau hyn. Mae ei threfniadaeth yn wael. Mae nifer yr aelodau yn llawer llai nag y bu – gwelir ar flogmenai mai tua 11,000 o aelodau sydd yng Nghymru. Mae hynny’n fwy na Phlaid Cymru neu’r Torïaid, ond serch hynny mae’n syndod o isel yng nghyd-destun hanes gwleidyddol Cymru. Ac, yn ariannol, mae’r blaid yn llanast.

Nid fy mod i’n diystyru Llafur yn 2011 - dwi ymhell o wneud hynny - ond er bod canlyniad eleni yn arwynebol dda rhaid cofio mai 36% gafodd Llafur eleni yng Nghymru - y lefel isaf o gefnogaeth mewn cenedlaethau, a gwaeth na chafodd yn etholiadau’r Cynulliad ym 1999. Canlyniad cymharol dda a gafwyd, ond cragen o ganlyniad ydoedd serch hynny.

Yr hyn dwi’n ei ddweud ydi hyn. Er gwaethaf popeth, ac er gwaetha’r ffaith fy mod wedi ailadrodd ei bod ar ei pheryglaf pan fo’n glwyfedig, mae Llafur Cymru yn parhau’n wannach nag y bu ers talwm. Dwi’n cytuno â barn Vaughan Roderick, o dargedu’n effeithiol yn yr etholaethau, y gallai Plaid Cymru gael etholiad syfrdanol o lwyddiannus yn 2011. Y broblem fawr ydi, yn bersonol, dwi ddim o’r farn y bydd Plaid Cymru yn llwyddo gwneud hyn. Mae un perygl mawr iddi hithau.

Yn ddiweddar mae Llafur Cymru wedi bod yn defnyddio iaith gref iawn am lywodraeth Lloegr – un o’r prif honiadau yw ei bod yn ‘wrth-Gymreig’. I bob pwrpas, mae’r blaid yn defnyddio iaith sydd yn ei hanfod yn genedlaetholgar, a dyma dir Plaid Cymru – neu o leiaf dyma ddylai fod yn dir iddi. A dyma’r iaith y dylai Plaid Cymru nid yn unig ei defnyddio fwy, a pheidio â bod ofn ei defnyddio, ond ei bloeddio’n llawer uwch na Llafur. Dydi hi ddim yn llwyddo gwneud ar y funud; ac oni wneir hynny yn 2011 Llafur, nid Plaid Cymru, a welir fel amddiffynwyr Cymru. Ni ddylai’r Blaid, ar unrhyw gyfrif, adael i Lafur ddwyn wneud hynny, oherwydd bydd canlyniadau gwneud hynny yn ddinistriol iddi.

Polisïau arloesol ar yr amgylchedd neu ddarlledu? Da iawn. Ond Llafur, nid Plaid Cymru, sy’n bod yn glyfar ar hyn o bryd. ‘Sgen i ddim amheuaeth bod cenedlaetholdeb yn apelio mwy na pholisïau bachog. Ond mae angen i’r Blaid fod yn fwy ymosodol o lawer, tua phob cyfeiriad, neu mi fydd yn edifar. Dwi’n gweld cyfle i wneud yn dda yn 2011. Dwi ddim yn gweld Plaid Cymru yn gwneud popeth y gall i fanteisio arno.

Rôl

Do'n i'm yn meddwl ei bod yn bosibl cael porc rôl heb fara, ond mi gewch yn farchnad Caerdydd.

Wîyrd ia.

Casfwyd

Un bwyd dwi’n ei garu, yn ei garu o waelod calon, ydi iau. Wedi’i ffrio efo blawd arno a chyda nionyn a bacwn, prin iawn y prydau sy’n gwneud i mi deimlo yr un mor gynnes a hapus â iau. Efo grefi tew. Mi wnes damaid i Gwenan neithiwr ac ew, mi oedd yn dda. Yn dda ofnadwy ‘fyd. Mae’n un o’r bwydydd hynny sy’n rhannu’r boblogaeth, gan fwyaf yn ei erbyn, ond dim ots gen i am farn neb arall, mae iau yn wych.

Dydw i ddim yn cofio a oeddwn yn ei hoffi pan oeddwn yn, wait for it, iau (ho ho!) ond mae gen i deimlad nad oeddwn. Pan o’n i’n hogyn bach ro’n i’n ofnadwy o ffysi efo bwyd ac roedd llond byddin o bethau na fentrwn eu bwyta. Chawn i ddim hyd yn oed saws pasta ar basta eithr menyn bob tro. Ffa pob, nid a gawn, na chaws fel rheol. Ew, ro’n i’n ofnadwy – mae’r enghreifftiau’n helaeth. Coleg ddaru newid y cyfan. Mae’n rhyfeddol y pethau y bydd rhywun yn eu bwyta pan fydd y dewis yn brin.

Dydw i ddim yn cofio pa fath o bethau y gwnes i eu bwyta yn coleg. Yn wahanol i bron pawb arall prin iawn y ces fîns ar dost – do’n i byth yn ffan a dwi dal ddim, er mi ges hynny i de wythnos dwytha a mwynhau’n arw. Bryd hynny, spag bol oedd uchafbwynt y gornestau ceginol, i’r fath raddau y’i dyrchefid i statws gwledd, er y tarddai o jar. Erbyn hyn fydda i’n ei ffendio fo’n eitha doniol pan fydd rhywun yn dweud eu bod yn eithaf cogydd a chrybwyll spag bol fel enghraifft o’u dawn gogyddol, oni wnant y saig o’r cychwyn cyntaf, chwarae teg.

Erbyn hyn dwi’n eitha licio pob dim. Ond mae ambell beth na wna i gyffwrdd â’m traed heb sôn am fy nhafod. Ymhlith rhestr ffieiddfwydydd yr Hogyn mae cnau coco, sbrowts (yr unig lysieuyn dwi’m yn licio), sinsir, paté, tiwna tun (yr unig bysgodyn na fwyta i), licyris a fedra i ddim dweud fy mod i’n ffan o chillis oni font mewn cyri. I fod yn onest prin y gwna i fwyta ffrwythau ond difaterwch ydi hynny – rhowch i mi lysieuyn da bob tro. A gwn i mi ddweud o’r blaen ond fedra i ddim yfad llefrith ben ei hun ar f’enaid i. Na ffycin coffi.

Ond o holl fwydydd y byd mae un blas sy’n troi arna’ i yn fwy na dim sef anis. Gan fod hwnnw’n edrych ychydig yn amheus defnyddiaf y Saesneg, sef wrth gwrs aniseed. Mae o’n flas sy’n troi arnaf o waelod fy mod, boed mewn bwyd, mewn da da neu sambwcas. Mae’n gas fwyd i’r graddau na allaf ddallt neb sy’n ei licio. Gyda blasbwyntiau’r tafod yn newid pob ychydig wythnosau mae ein blas yn newid o hyd, ond Duw â’m gwaredo y diwrnod trist hwnnw pan hwythau ddywedant fod aniseed at fy nant.

A mi fydd unrhyw un call o’ch plith yn cytuno.

Er bod fy ngwefusau i'n sych dwi dal ddim am brynu lypsol

Nadw i wir.