Am. Wythnos. Ddiflas.

Wyddoch chi, dwi wedi cael wythnos ddiflas. Fy mai i ydi hyn, wrth gwrs, am beidio â gwneud dim byd yn y lle cyntaf, ond dwi ddim am baladurio am y peth achos mae’n gas gen i bobl sy’n ymdrybaeddu mewn hunandosturi. Ond bydd rhywun weithiau yn cael wythnos felly, mae’n rhan annatod o gylch bywyd – dwi wedi bod yn ddifynadd, yn ddi-ysgogiad ac, yn waeth fyth, yn lluddedig.

Ond o leiaf ei fod yn ddydd Gwener. Dwi wedi cyrraedd oes yn fy mywyd y bydda i’n fodlon bod yn ddifynadd ac yn ddi-ysgogiad ac yn lluddedig ar y penwythnos, a’i lenwi chan wneud dim. Mae’r teimlad hwnnw o gael dim gwaith drannoeth yn fy ngwneud i deimlo’n gynnes braf. Y broblem ydi wedi erbyn nos Sul bydd rhywun yn teimlo fel eu bod wedi gwastraffu penwythnos cyfan.

Er, dydw i ddim yn gwybod beth i’w wneud ar benwythnos felly, chwaith; siopa am fwyd da yn y farchnad, cael rhywbeth sbeshial i mi’n hun o dre’, dechrau ar yr ymrwymiad dwi isio’i wneud i Babyddiaeth ar y Sul, mynd i rywle hollol wahanol, actiwli llnau’r tŷ yn iawn o’r top i’r gwaelod – y gwir ydi os nad ydw i’n mynd allan dwi’n gwneud dim, heb sôn am y rhestr uchod. Dydi hynny ddim yn gynhyrchiol – ac fel rheol dydi hynny ddim yn beth da, ond mae o’n wir.

Duwadd, fel dwi’n ei ddweud, mae pawb yn cael wythnos felly o bryd i’w gilydd, ac mi fydd pethau’n ôl i’r arfer erbyn dydd Llun. Mi wneith hi botel o blonc heno, diwrnod diog yfory, a nôl bwyd ar y Sul. Un peth dwi’n caru o ddifrif am fy mywyd i ydi bod wastad haul ar fryn (nid yn llythrennol, yn amlwg). Fel y byddai Nain fwy na thebyg yn ei ddweud, “Cwyd dy galon, y tosspot”.

E-byst

Dwi’n un o’r bobl drist hynny sydd byth, byth bythoedd yn cael e-byst sy’n edrych ar ei Fewnflwch bob hanner awr, rhag ofn. Rhag ofn beth, wn i ddim. Yr unig un sy’n fy e-bostio’n rheolaidd ydi Lowri Dwd, a does gan honno fawr ddim o werth i’w ddweud alla’ i sicrhau i chi. Fydd Mam yn e-bostio’n achlysurol, ond dwi ddim yn gwybod pam, does gan Mam fawr o ddim i’w ddweud chwaith heblaw am adrodd yr hyn mae hi wedi’i ddweud dros y ffôn yn barod.

Na, does neb yn anfon e-bost at yr hogyn truenus hwn. Ambell waith, caf e-bost gan y Cardiff Alumini, a dwi ddim yn dallt o gwbl pam ar wyneb y ddaear y mae’r Brifysgol yn trio cadw mewn cysylltiad efo fi, o ystyried nad oedden nhw’n fy licio i ryw lawer yno. Mae GO Wales yn gofyn i mi ydw i isio job. Dydw i ddim. Mae Darlows hefyd yn gofyn i mi a ydw i isio tŷ. Dydw i ddim.

Newydd weld bod ‘na, er hynny, 666 o negeseuon yn y mewnflwch, sydd ddim yn fy synnu gan fy mod wedi diflasu o ‘nghof yr wythnos hon, ac mae hi’n dywydd apocalyptaidd. Ych, sôn am gywilydd pe cawn yr Apocalyps rŵan. Sôn am siarad mân cachlyd efo Pedr Sant wrth y giatiau euraidd.

“Felly be fuost ti’n ei wneud yn ystod yr Apocalyps?”
“Cyfieithu”
“Fuck me mae hynny’n sad”

Ecseterâ.

O, na fyddai'n haf o hyd!

Mai jyst yn afiach, tydi? Ai dyma’r drydedd wythnos yn olynol i law ein taro’n ddi-baid? Dydi o’n gwneud dim lles i’r tamp yn y bathrwm – fydd rhif 6 wedi hen ddymchwel erbyn diwedd tymor y monsŵn. Y tro diwethaf i ni gael haf go iawn oedd 2006, os cofiaf yn gywir. Ches i fawr o haf a minnau wedi cracio fy mhen-glin, sy’n drueni, ond dyna’r tro diwethaf y cawsom haul a sychder o ryw lun. Fel hyn y bydd hi o hyn ymlaen, medda’ nhw, hafau gwlyb a chlos, fel maen nhw’n eu cael yn y jwngwl.

Ffoniodd Mam a dweud ei bod hi’r un fath yn y Gogs. Gwir ganlyniad hyn ydi yn lle yfed, dwi’n bwyta, ac wedi magu hanner stôn o rywle yn ddiweddar, sy ddim digon o ysbardun i wneud i mi fwyta cachu fel yr hipi-dwdl-ai-ês ar y penwythnos. Mynd drwy gyfnod o bwyta llawer gormod o gaws ydw i, dachi’n gweld. Os bydd y tywydd yn braf gallaf fynd o’r tŷ ac felly osgoi bwyta caws, ond gan fod y tywydd fel ‘ma mae’r tŷ yn frith o gracyrs, tostwysau a brechdanau caws i gyd yn mynd i’r gâd i’m gwneud yn dew.

Ond yn fwy na hynny oll, mae gweld yr haf yn diflannu yn ddigon i ddigalonni rhywun. P’un a ydych chi’n un am y tywydd braf ai peidio (ac fel y gwyddoch gan fy mod yn crybwyll y peth mor aml, dwi ddim) mae rhywun yn teimlo eu bod nhw’n fod i wneud rhywbeth yn ystod yr haf – i fod yn onest ar y funud mae’n teimlo fel gwastraff o hanner blwyddyn. Asu, mae'n rhaid bod 'na rywbeth gwell i'w wneud na blogio, siawns?

Noson yng nghwmni'r hipis

Mi deimlish i’n fudur ddydd Sadwrn. Bai Lowri Llewelyn oedd hyn. Fe’m gwahoddwyd ganddi gyda’i chariad Rhodri i fyned i dafarn y Lansdowne yn Nhreganna. Er bod gen i ben mawr o fath ‘doedd dim awydd aros adref arna’ i, ac roeddwn i’n meddwl bod yr honiad y cawn gerddoriaeth fyw yn ffordd wahanol o dreulio nos Sadwrn. Ymlaciol, di-gyffro – gwahanol.

Felly pan fu i mi gyrraedd ac y gofynnwyd i mi dalu tair punt wrth y drws gan foi gwyn efo dredlocs a locsyn, roeddwn yn amheus. Heibio’r ardal tylino cefn, heibio’r logos CND, heibio’r blewiach wynebol di-ben-draw, ro’n i’n teimlo ychydig allan o le mewn tracsiwt Lonsdale. Do, roeddwn wedi cyrraedd rhyw ŵyl amgylcheddol werdd, sy ddim y lle gorau i fod os, fel y fi, nad ydych yn licio hipis fawr fwy na phlancton.

Aethasom i eistedd yn yr ardd gefn wedi gwrandawiad byr ar y gerddoriaeth oedd yn cael ei ganu gan ddyn a oedd yn amlwg efo tŷ budur (mae gen i lygaid am y pethau hyn). Roedd ‘na ffair y tu allan yn y maes parcio, er yn anffodus iawn ffair grefftau ydoedd. Wel, ffair grefftau aflwyddiannus oherwydd na welais arian yn newid dwylo unwaith yno. Nid fy mod i’n synnu o weld y cynnyrch cartref shabi.

O’m rhan i ro’n i’n ddigon amheus a ninnau’n eistedd wrth y garafan a oedd yn gwerthu bwyd, sef chilli i lysieuwyr a the camomeil i enwi rhai o’r ystod organig. Dwi ‘di deud fy marn am fwyd organig o’r blaen. Ma’n shait. Cawsom fygyr cig maes o law, gan parhau i eistedd wrth y babell Tibet Rydd wag.

Serch hynny, yno’r eisteddem yn bur fodlon nes i’r ddynes erchyllaf a welais ddod i’r llwyfan a dechrau ynganu’r unig beth ar ddaear sydd cyn waethed â rap Cymraeg: barddoniaeth Saesneg (ro’n i a Rhodri wedi cael sgwrs am hyn yn gynharach, felly ni chollwyd eironi’r peth arnom). Byddwn fel rheol yn dweud y byddai Shakespeare yn troelli’n ei fedd o’i chlywed, oni bai am y ffaith yr ysgrifennodd hwnnw ddigonedd o gachu ei hun.

Ta waeth, ‘doedd fy anoddefgarwch pur ac amlwg ddim am gilio, er mae’n rhaid i mi ddweud bod y dydd Sadwrn hwnnw’n sicr yn wahanol i’r rhai arferol – rhywbeth i ddweud wrth y wyrion arfaethedig. Cawsom gyri am 12:30 mewn rhyw fwyty Indiaidd yn Nhreganna, cyn i mi gael tacsi adref a chael sgwrs ddiddorol â’r gyrrwr am ffliw moch.

Y Gog Dyfeisgar

Ha ha ha ha.
Ha ha ha ha.

Wel dwi’m yn ffwcin chwerthin. Mae Caerdydd yn dywyllach nag eithafoedd Mordor ac yn wlypach na thwat siarc.

Ro’n i’n chwerthin neithiwr, fodd bynnag. Ro’n i wedi recordio Dragon’s Den ar y VCR neithiwr, canys nad oes gennyf fodd arall o recordio rhaglenni, a gweld bod rhywun o ogledd Cymru arno. Dwi’n nabod Gogs. Dwi’n dallt fy mhobl. Dydyn ni ddim, er gwaethaf y ffaith ein bod fel hil yn oruchwych yn y rhan fwyaf o bethau, megis meddu ar wybodaeth werinol a hiliaeth ysbeidiol, ddim yn arloeswyr ar y cyfan.

Roedd y Gog wedi dyfeisio rhyw fath o gawod y gellir ei throi o’i hamgylch i ddadorchuddio’r toiled. Dwi ddim am geisio egluo’r peth canys ei fod yn warthus, sy ddim gwell o gael acen drwchus ystrydebol I do did this good invention here yes math o beth i’w gyflwyno. Mi chwarddais â hanner cywilydd ond llonder llawn fy nghalon – wedi’r cyfan ‘sdim dadlau felly y byddwn i’n cyfleu fy hun, oni bai gyda syniadau mwy erchyll.

Rhywbeth arall dwi wedi bod yn ei wylio, gan fod y cyri clybs drwy hap a damwain wedi bod yn brin yn ddiweddar, ydi Psychoville. ‘Sgen i ddim hiwmor ofnadwy o dywyll dwi ddim yn meddwl, ond dwi’n ei fwynhau’n ofnadwy. Yn bur eironig mae Psychoville wedi fy nghadw i mewn iawn bwyll, mae’n rhywbeth hollol wahanol i’r arfer, ac fe’m synnwyd gystal gyfuniad ydi hiwmor a llofruddiaeth. Dwi bob amser wedi gweld y cysylltiad doniol amlwg rhwng hiwmor a marwolaeth fy hun (hynny ydi, fi sy’n gweld y cyswllt, dwi ddim yn chwerthin yn llon wrth ystyrid fy nhranc anochel ac, fwy na thebyg, poenus, fy hun), ond mae’r rhaglen hon yn wych. Os cewch gyfle, dylech ei gwylio heb amheuaeth. Mae’r bennod olaf nos Iau nesaf, felly os nad ydych chi wedi ei weld ewch am yr iPlayer ar eich union.

Hefyd mae’n rhyddhad ar y naw bod Mock the Week wedi dychwelyd i’r sgrîn. Yr unig berson yn y byd na fyddai’n licio Mock the Week ac sy’n eu hiawn bwyll ydi Mam (a dwi’n dweud iawn bwyll o ddyletswydd yn hytrach na gwirionedd yn ei hachos hi – i fod yn onast mai off ei rocar). Yn hawdd dyma un o’r rhaglenni ffraethaf a fu erioed. Diolch byth amdano.

A diolch byth am hiwmor de, mae o wir yn cadw rhywun yn gall.

Y Wladwriaeth Rydd

Dwisho tynnu eich sylw at hyn achos dwi’n meddwl bod hyn yn bwysig iawn – dyma flogiad rhagorol gan FlogMenai fan hyn am y Brydain sydd ohoni, yn benodol y stori hon, sy’n yn fy marn i o bosibl yn gam enfawr tuag at ddileu hawliau sifil yn y wlad hon, sydd i mi yn dangos cymaint y ffordd y mae’r blaid Lafur wedi troi’r wlad hon yn wladwriaeth heddlu yn ddistaw bach.

‘Sgen i ddim ffydd y bydd y Torïaid yn newid dim pan ddônt i rym flwyddyn nesaf. Ond mae maint yr oruchwyliaeth yn y wlad hon yn sicr yn digon i frawychu rhywun o ddarllen ychydig ystadegau.

Pwy feddyliai ym 1997 y bydden ni’n byw mewn gwlad lle mae gan Ynysoedd y Shetland, sydd â phoblogaeth o 22,000 o bobl, fwy o gamera cylch cyfyng nag Adran Heddlu San Fransisco?

Dwi’n meddwl bod pobl yn gallu bod yn hynod, hynod ddi-hid am bethau fel hawliau sifil, ond dydi hi ddim yn hawdd pan fo’r llywodraeth yn eu dileu mor ffordd mor gyfwys, gyda’r peth nesaf i ddim o gyhoeddusrwydd. I mi, mae’n ddadl arall dros annibynniaeth – tybed pa gyfle sydd o sicrhau’r nod hwnnw yn erbyn un o’r peiriannau gwladwriaethol mwyaf pwerus sy’n bodoli ar ddaear?

Dwi ddim yn rhyw liberal pathetig neu'n leffti hanner call, ond sut mae hyn i gyd yn gyfiawn?

Codi'n fore

Yn Nyffryn Ogwan, lle mae’r dail yn wyrddach a’r bobl yn, wel, well, mae’r bore yn adeg sy’n codi ‘nghalon bob tro. Mae rhywbeth byw a ffres am fore cefn gwlad – yr adar mân, y defaid yn brefu, gwawn y gwanwyn, hyd yn oed oerni’r gaeaf, ac yn sicr y casgliad amrywiol o wirdos nas gwelir fel arall yn crwydro o amgylch Spar. Yn Rachub, perffeithrwyd ar ffurf pentref, y bore ydi’n hoff adeg o’r diwrnod.

‘Does gen i ddim mo’r ffasiwn adeg yng Nghaerdydd. Mae hi wastad yn brysur, dydi’r wirdos ddim yn ymgasglu mewn un man (maen nhw ymhobman yn Strênjtown – ac weithiau’n ymgasglu yn yr archfarchnadoedd 24 awr ar ôl tua 11 yr hwyr) a ‘does ‘na fyth awyr ffres, mae’n drwm o hyd yma. Mae’r llygod mawr o gwmpas y lle hefyd – fe’u gwelais wrth y tŷ dros ffordd yn sbachu sbarion o’r bin bwyd.

Fel rheol felly mae gan rywun lai o gymhelliant i godi’n fore yn y ddinas, ond mae cysyniad y lie in wedi hen farw gennyf i. Fedra i ddim, hyd yn oed ar benwythnosau, aros yn y gwely am hir iawn wedi deffro, a hynny ers dechrau gweithio. Yr wythnos hon, a minnau’n gallu pe dymunwn fanteisio ar ddeffro ychydig yn hwyrach bob diwrnod, dwi ddim.

Y broblem ydi dwi ddim isio aros i fyny’n hwyrach, achos ‘does dim i’w wneud, ac mi fydda i’n deffro tua’r un adeg bob diwrnod (sef, yn rhwystredig ddigon, tua deng munud cyn i’r larwm ganu – dim ots pryd y bydda i’n ei setio ar ei gyfer). Ac erbyn cael brecwast ‘does ‘na ddim i’w wneud, heblaw am wylio’r teledu, sydd ddim yn ddiddorol iawn ben bora, ac yn anffodus alla’ i ddim aros yn ddigon hwyr i wylio Jeremy Kyle a gweld sgymans y byd yn cael affêrs a throi’n lesbians a neud drygs a ballu, felly waeth i mi fynd i’r gwaith.

Dwi ddim yn hoffi cael cymaint o drefn yn fy mywyd ond, yn anffodus, mae’n neud lles i mi ei chael.

Dwyieithrwydd

Cymrwch gip yma cyn i mi fynd ar bregeth. Dwyieithrwydd ar ei waethaf yn wir.

Mae’n beth od, mae’n siŵr, i gyfieithydd ddweud nad ydi o’n licio dwyieithrwydd. Er gwaethaf swnian di-ri lleiafrif o Gymry di-Gymraeg, i mi mae dwyieithrwydd yn anad dim yn gyfaddawd y mae’r Cymry Cymraeg, nid y di-Gymraeg, yn ei wneud. Mae bron yn ddull arall o orfodi’r byd mawr Saesneg i’n boddi – hynny ydi, chewch chi ddim gwneud dim byd oni bai eich bod yn ei wneud yn Saesneg hefyd.

Problem fawr dwyieithrwydd ydi pan fo’n cael ei orfodi ar iaith leiafrifol yna mae’n llwyr ddileu’r angen i wneud pethau yn yr iaith honno,o ysgrifennu ynddi i gynnal digwyddiadau drwy ei chyfrwng. Dyna pam y gall rhai o elynion yr iaith ddadlau’n rhwydd, ac weithiau’n effeithiol mae arnaf ofn, yn erbyn gorfod cyfieithu pethau i’r Gymraeg – ‘does mo’u hangen. Yn bersonol, byddwn i’n fwy na hapus gweld llai o bethau dwyieithog o blaid fwy o bethau uniaith, boed hynny’n Gymraeg neu Saesneg (yn dibynnu’n helaeth ar ardal a chynulleidfa, wrth reswm).

Dydw i ddim yn rhannu gweledigaeth y gwleidyddion o Gymru ddwyieithog, chwaith, ac alla’ i ddim smalio gwneud. Fydda i bob amser yn credu yn y Gymru Gymraeg ei hiaith, Cymru ysywaeth na wela’ i mohoni fyth, ond ta waeth am hynny. Y pwynt sylfaenol dwi’n ceisio’i wneud ydi hwn: o sicrhau dwyieithrwydd pur ni ellir sicrhau dyfodol dwy iaith, ac yng Nghymru dydi dwyieithrwydd fawr fwy na ffordd o ddistewi’r Gymraeg yn ddistaw barchus.

Dwi’n amau dim i ambell Dori neu Lafurwr craff ddeall hynny flynyddoedd nôl.

Ystyriwch hyn. Ni chiliodd y cymunedau Cymraeg ar y fath raddfa â’r sefyllfa bresennol cyn i ni gyrraedd oes dwyieithrwydd. Mae sawl ffactor arall ynghlwm wrth eu dirywiad gweddol ddiweddar, ond a ydi dwyieithrwydd yn un tybed? Heddiw, gallwn ddadlau yn y Gymru newydd ddwyieithog, wleidyddol-gywir sydd ohoni mai efallai un sir sy’n parhau lle mae mwyafrif y trigolion yn siarad Cymraeg fwyaf yn eu bywydau bob dydd. Y sir honno ydi Gwynedd. Os oes yn rhaid gwneud pethau’n ddwyieithog yn y fan honno mae hi wir yn ddu arnom.

Ni sy’n nychu. Ni sy’n araf weld ein diwedd. A ydi ein cyfaddawd mawr yn fargen deg, neu’n ffordd gyfrwys o’n tawelu?

'Sdim byd ar y teledu heno

Yn ddiweddar, rhaid i mi gyfaddef, dwi wedi troi’n unigolyn chwerwach o lawer, gyda phethau bach iawn yn mynd ar fy nerfau (megis y ddolen i’r dde sy’n cyfeirio at Faes E fel “Y Fforwm Drafod Gymraeg” pan y dylai fod “Y Fforwm Trafod Cymraeg” – dydi cyfieithu ddim yn fêl i gyd cofiwch).

Gwraidd hynny ydi fy anobaith parhaol cyfredol. Dwi ddim yn licio’r ffaith fy mod i’n byw mewn oes lle mae popeth dwi’n credu ynddo neu’n ei charu yn diflannu. Hoffwn i wedi bod yn un o’r genhedlaeth gynt a welodd y pethau hynny’n gadarn, neu’n rhan o’r genhedlaeth nesaf, na fyddant yn poeni am y pethau anghofedig hynny. Ni fyddent yn treulio ‘un funud fach cyn elo’r haul i’w orwel’ i’n cofio ni, fetia’ i.

Mae’n waeth nag erioed heno gan nad oes dim byd ar y teledu. Dwi wedi canslo rhyngrwyd y tŷ, gan ei fod mor uffernol, a dwi’n bwriadu cael Sky. Dwi’n gwbl, gwbl fodlon ar analog yn bersonol ond alla’ i ddim aros yn tŷ drwy’r nos heb ryngrwyd na theledu. Dwi’n licio meddwl y byddwyf yn ysgrifennu, ond fel unigolyn cwbl ddi-ddisgyblaeth fyddwn i’m yn mentro’r ffasiwn beth, ond yn hytrach treulio f’amser yn mynd i dai fy ffrindiau ar adegau cyfleus, megis pan fo Come Dine With Me ar y teledu, gan ddywedyd “Duwcs, mae Come Dine With Me newydd ddechrau, rown i o ‘mlaen ia?”

Dwi’n gallu bod yn ofnadwy am wylio teledu. Oni fyddaf yn mynd allan i wneud rhywbeth, bydda i’n gwylio’r teledu o gyrraedd y tŷ ar ôl cyrraedd adra o’r gwaith nes i mi benderfynu cysgu, neu fy mod i wedi yfed gormod fel nad wyf yn gallu aros ar ddihun. Dim ond hanner botel o jin sydd acw ar hyn o bryd. Dwi’n ffan enfawr o G&T, ac yn gwbl fodlon cyfaddef mai hen ddynes yn anad dim y dylwn fod petae’r byd yn lle cyfiawn.

Ond dydi hi ddim, a dyna pam nad oes dim ar y teli heno ac y bydd yn rhaid i mi feddwi i flocio’r ffycar beth allan.

Harry blydi Potter

Fel rhywun sy’n hoff o hud a lledrith, heb sôn am fyw yn ei fyd bach ffiaidd ei hun, dwi’n ymgeisydd perffaith ar gyfer licio llyfrau a ffilmiau Harry Potter, ond dydw i ddim. Dwi’n meddwl bod Harry Potter yn rybish; rhyw fath o Lord of the Rings i blant, a dim ots gen i be ddywedith neb, llyfrau plant ydyn nhw. Well gen i Rala Rwdins a’r Dewin Doeth, o leia eu bod nhw’n dallt y byd a’i bethau, a byddai Gandalf yn rhoi cweir go iawn i Dymbl-bôr.

Yn fwy na hynny, yn fy ffordd gul o feddwl, byddwn i byth yn ystyried darllen Harry Potter, yn yr un modd na fyddwn yn ystyried rhoi fy mys mewn cachu ci (neu mewn ci). Dydi gweld plant yn achub y byd ddim yn beth call, achos wnaiff hynny ddim digwydd. Ar gyfer pethau megis, dydi plant yn dda i ddim – todded y pegynau cyn hir, a’r môr a fydd yn traflyncu’r tir, a bydd Joni Bach Tŷ Pen yn blydi iwsles.

Mi es i weld un o’r ffilmiau yn y pictiwrs ‘fyd. Yr un diwethaf oedd o, a dwi ddim yn cofio’r enw, achos mae ‘na ormod o’r ffilmiau wedi bod. Dwi’n cofio bod yn eitha bôrd, os rhywbeth. Cofiwch, mi fyddaf yn gwylio’r ffilmiau adeg y Nadolig neu pan fônt ar ITV ryw ddydd Sul, ond tai’m i drafferth na chost i wneud.

Y broblem fwyaf ydi nad ydi Daniel Radrhywbeth yn gallu actio. Mae o’n rybish. Mae o’n rhy wael i Bobol y Cwm. Mae hynny’n uffernol o wael, ac yn angheuol felly.

Mae ‘na rai wrth gwrs sy wedi tyfu i fyny efo Harry Potter (neu ddim tyfu fyny os ydach chi’n dallt be sy gen i). Rolocs i hynny. Dwi byth wedi dallt pobl sy’n archebu tocynnau ymlaen llaw i fynd i weld ffilm gan eu bod nhw’n obsesd, a dwi ddim yn fodlon eu dallt nhw chwaith, yn enwedig pobl hŷn sy’n mynd i weld ffilmiau plant. Fel Harry Potter.

Tyddewi

Roeddwn i’n Sir Benfro dros y penwythnos. Aeth rhai ohonom i aros mewn bwthyn yng nghanol Tyddewi – dwi byth wedi gwneud y fath beth o’r blaen ac yn falch fy mod i wedi. Afraid dweud y bu i mi yfed traean botel o jin ar y nos Sadwrn, ac mi fyddech yn meddwl o ganlyniad i hynny na fyddwn yn medru cerdded y milltiroedd maith i Solfach ar lwybr yr arfordir, ond mi wnes.

Roedd pob man yn llawn dop ar y nos Sadwrn. Cawsom beint yn y City Inn (achos ei fod yn swnio’n debyg i’r City Arms) cyn dechrau arni go iawn – ddisgwyliais i ddim y byddai Tyddewi yn llawn chavs nes y foment honno.

Ddisgwyliais i ddim ychwaith na fyddwn, ac eithrio gennym ni, yn clywed gair o Gymraeg naill ai yn Nhyddewi nac yn Solfach. Arwydd o’n hoes os bu un erioed.

Mae pawb arall yn mwynhau’r lle am weddill yr wythnos, a braf iawn arnynt achos lle braf ydi Sir Benfro yn ôl yr olwg. Roedd yr arfordir ar y daith gerdded yn anhygoel, wir-yr. Cawsom farbyciw y noson honno hefyd, er i mi’n bersonol fwyta mwy o gaws na chig mi dybiaf. Dwi’n mwynhau barbyciws, yn arbennig rhai felly gyda chig heb ei losgi.

Gwelsom hefyd y gadeirlan ddoe, felly dwi hanner ffordd i Rufain. Dwi wrth fy modd efo eglwydi a chadeirlannau, byddwn yn gallu treulio drwy'r dydd mewn un yn dawel synfyfyrio.

Ta waeth, mae’n braf cael dianc i ryw fan anghysbell o bryd i’w gilydd. Hoffwn i wneud yn amlach, ond wna i ddim achos dwi’n rhy ddiog i drefnu.

Fi, Lowri Llew a'r sgwrs e-bost siocledaidd

Fi: http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/8141612.stm

Y Llew: he had the choc of his life when he fell in.

Fi: Aye, he was in a bit of a twix

Y Llew: and he was gasping for aero

Fi: I hear that he wanted to be creme egg-ted

Y Llew: so he won't be Lion in the ground then?

Fi: Indeed, you are very clever, I've never met a Twirl like you before

Y Llew: I was bornville a clever twirl don't you know.

Fi: Let's hope this doesn't scare you:

BOO(st)!

Y Llew: I'll wispa something to you now: I just kitkat myself!

Y Cyfredol Gasineb

Un o’m prif wendidau ydi nad wyf mor chwerw ag y gallwn fod. Wir-yr, dwi’n eithaf pur fy nghalon mewn sawl agwedd, ond weithiau, ar ddiwrnod da, gallaf fentro i isaf berfeddion uffern chwerw (ac eithaf mwynhau).

Un o’r pethau y mae gan bobl ddawn ddiddiwedd i’w gasáu ydi pobl y byddan nhw’n eu gweld yn feunydd. Yn bur ffodus, er gwaethaf fy nghwyno tragwyddol, dwi’n hoff o’r rhan fwyaf helaeth o bobl dwi’n eu hadnabod, yn wir, hyd yn oed Jarrod. Wel, efallai ddim Jarrod. Ta waeth, mae fy mhrif gasineb yn gyfeiriedig at bobl nad ydw i’n eu hadnabod.

Un felly ydi’r gwr sy’n fy heibio bob diwrnod wrth i mi fynd i’r gwaith. Fydda i’n ei weld bob dydd, cofiwch, ac yn ei gasáu, ddim cymaint â’r Blaid Lafur ond eto’n fwy na chacennau. Peth tila ydyw, yn eiddil fel lili gynta’r gwanwyn, heblaw bod ganddo wallt sinsir byr y mae’n ei sbeicio a hefyd sbectols sgwâr. Mae’n hyll fel ystlum ac yn gerdded fel pengwin, yn gamau bach bach sydyn sydyn, ac yn gwisgo bag ar ei gefn. Ac mae’r ffycar yn fyrrach na fi.

Dim ots pa mor gynnar yr âf byddaf yn ei weld rhwng yr Eglwys Babyddol a Mill Lane bob dydd. Wn i ddim i ba le y mae’n mynd, ond dwi’n teimlo y byddwn yn gorfod dweud helo wrtho os fe’i gwelaf yn rhywle wedi meddwi, sy’n biti achos dwi wirioneddol ddim isho gwneud hynny, achos dwi’n ei gasáu.

For Wales, see England

Wythnos diwethaf mi soniais am sut y mae gen i, yn ddigon aml, gywilydd o fod yn Gymro, er dydi o ddim yn aml iawn fy mod i’n cael dweud hynny ddwywaith mewn pythefnos – mae’n rhaid bod y byd ar fin darfod!

Do, mae’r Lludw wedi cyrraedd Caerdydd. Mae’r cyfryngau, o’r Western Mail i S4C wedi bod nid yn unig yn ein hannog i gefnogi Lloegr (ddim ffiars) ond yn mynnu cymaint o fraint y bydd hi i’r Cymry gynnal digwyddiad o’r fath ac, wrth gwrs, yn cyfeu’r ffaith y bydd Cymru gyfan yn bloeddio dros Loegr i’r byd. Y peth trist ydi fydd ‘na lot yn gwneud. Mae’n rhaid bod yr Awstraliaid yn meddwl ein bod ni’n licio cael ein nabod fel rhan o Loegr. Sôn am sad!

Fyddwn i ddim efo unrhyw wrthwynebiad i’r Lludw yn cael ei gynnal yng Nghaerdydd pe bai gan Gymru ei thîm prawf ei hun. Mi fydd yn hwb fawr i economi Caerdydd, ac mae hynny’n beth da, dwi ddim yn dadlau hynny. Ond mae tîm criced Lloegr yn enghraifft berffaith o For Wales, see England.

Mi fyddai hyd yn oed newid enw’r tîm i ‘England and Wales’, fel ydyw mewn gwirionedd, yn rhywbeth. Ond eto, ‘does Cymro yn y garfan hyd fy neall i.

Mae gweld Come on England ar dudalen flaen y Western Mail, aelodau o glwb criced Morgannwg yn clodfori’r tîm ‘cenedlaethol’ yn fwy pathetig fyth o ddarllen papurau newydd Lloegr. Peidiwch â chael eich twyllo, maen nhw’n casáu’r ffaith bod Cymru’n cynnal y gêm a bod Hen Wlad fy Nhadau yn cael ei chanu cyn’ddi. Mae o mor rhyfedd gweld y Saeson yn bloeddio “fydd y Cymry byth yn ein cefnogi!” ar yr un ochr a chymaint o Gymry’n gweiddi “byddwn fe fyddwn!” ar y llall!

Wel, fydda i ddim. Mae’n iawn i Albanwyr beidio â chefnogi Lloegr waeth bynnag fo’r sefyllfa, ac mae ‘na Gymro bach fan hyn sy’n mynnu gwneud union yr un fath! A minnau'n meddwl y byddwn i byth yn cytuno â gwasg Llundain....!

P’un bynnag pan oeddwn i a Sion Bryn Eithin yn chwara criced ar compiwtar ym Mryn Eithin ‘stalwm roeddan ni’n cefnogi Pacistan a Salim Malik yn benodol, jyst achos bo gynno fo enw fel Sali Mali.

Gweiddi ar Siân Cothi

Eisteddon ni y tu allan i’r Mochyn Du. Roeddwn wedi dechrau mynd yn chwil, mi gredaf. Cerddai dynes walltgoch yr ochr arall i’r ffordd.

“Mae honno’n edrych fel Siân Cothi,” dywedasom.

“Siân, Siân!” gwaeddasom ar ei hôl, yn lled-ffraeth ein bwriad ar y ddynes hon, yr edrychasai fel Siân Cothi, ond nid Siân Cothi mohoni.

Troes hithau atom a chwifio’i breichiau. Siân Cothi ydoedd. Dechreuodd gerdded tuag atom. Roedd yn rhaid gwneud rhywbeth.

“Sori,” myfi a waeddais. Myfi’n gweiddi ar Siân Cothi! “Sori, roedden ni’n meddwl mai Siân Cothi oeddech chi, ond Siân Cothi ydach chi!"

Chwifiodd arnom eto ac ymlaen â hi ar ei thaith. Bu’n sefyllfa ryfedd, yn sicr.

Help

God dwi efo pen mawr. Dwi dal yn chwil dwi'n meddwl.

WTF

Carlo - 40 mlynedd o lyfu tin

Felly deugain mlynedd yn ôl cafodd Carlo ei arwisgo yng Nghaernarfon. Efo rhywfaint o lwc, welwn ni mo’r fath daeogrwydd eto. Os daw, gobeithio y ceir protest a gwrthsefyll a gwrthwynebwyd fel y gwelwyd y tro diwethaf. Tybed a fydd gan Gymru’r egni i wneud hynny?

Na, fwy na thebyg.

Yn ôl arolwg barn gan y BBC mae tua 60% o blaid swydd Tywysog Cymru, a thua’r un faint o blaid arwisgiad arall pan ddaw’r tro. Fe’m synnwyd gan y canlyniad, rhaid i mi gyfaddef. Mae’n torri ‘nghalon fy mod yn Gymro i’r carn sy’n aml iawn yn teimlo cywilydd o fod yn Gymro. O weld taeogrwydd a diffyg hyder pobl Cymru dro ar ôl tro, heb sôn am y difaterwch cyffredinol at yr iaith, yr agwedd ddi-asgwrn cefn at annibynniaeth; dwi’n aml iawn yn meddwl y buasai’n well petawn wedi dilyn ochr Saesneg fy nhreftadaeth bersonol ac i’r diawl a’r Cymro ynof. Mi fyddai’n haws, o leiaf.

Ond yn ôl at Carlo. Dau bwynt yn unig y galla i wneud am hyn, fel un nad oedd yn agos at gael ei geni yn ystod y cyfnod. Y cyntaf ydi, dwi ddim yn weiniaethwr. Ddim o gwbl, mewn difri. Mae unrhyw wlad sydd â threftadaeth a hanes mor gyfoethog, gyda theyrn yn goron ar hynny (esgusodwch y pun gwael), yn iawn gen i. ‘Does gen i ddim byd yn erbyn y syniad o deulu brenhinol – gall yn fwy na dim grisialu gwlad, ei huno a’i hyrwyddo.

Yr ail bwynt ydi hwn: y broblem ydi mai’r wlad dan sylw ydi Lloegr. Dyna fy ngwrthwynebiad i fod yn ddeiliad i’r frenhines. Pe bawn i’n Sais (cyflawn) mi fyddwn i’n falch o’r teulu brenhinol.

Ond fel cenedlaetholwr, mae swydd Carlo yn swydd dwi’n ei weld fel sarhad ar Gymru. Mae’r egwyddor yn syml: os oes angen tywysog ar Gymru, dylai hwnnw fod yn Gymro. Mae Carlo’n symbol o orthymiad y Cymry, yn symbol o genedl a goncwerwyd. Os ydi 60% ohonom go wir yn gefnogol i hynny, yn wirioneddol credu y gall mwyaf Sais y Saeson gynrychioli Cymru, waeth i ni fod yn Orllewin Lloegr ddim.