Portsgota

Ystyriaf fy hun yn ychydig o arbenigwr o ran gwin coch, ond profwyd fy namcaniaeth yn ffals neithiwr. Bydd yn draddodiad gennyf, a minnau ym Methesda, i agor potel o win coch ar nosweithiau Sadwrn naill ar pan fyddwyf i mewn neu ar ôl bod allan. I mewn oeddwn yr hwn Sadwrn. Stryffaglais o gwmpas ac agor potel.

Stwff cryf, meddaf innau i fy hun. Mi oedd, mi losgodd fy ngheg rhywfaint, ond ni’m digalonnwyd. Cefais arall, ac arall. Yn araf deg, sylweddolais i (a Mam a Dad, a hwythau ddim yn hapus) fy mod yn troi’n wirion a ddim yn siarad yn dda iawn. Wedi hanner potel nid oeddwn yn y cywair gorau, ac mi roeddwn mewn stad, rhaid i mi gyfaddef.

Rhyfeddodd Mam a myfi ar hyn. Ni fyddaf yn meddwi ar hanner potel o win, ac mi aeth hithau i edrych ar gryfder y botel a yfwyd. Hogyn o Rachub, ebe hi yn ddig iawn, you’ve opened the port. Wel, wyddwn i ddim, dydw i byth wedi trio port erioed. Ond mae’n neud y job.

Daliwyd poloc gennyf a’r Dyfed ddoe (roedd ei hun o yn fwy na’m un i o grynswth ond myfi a’u bwytasant) ar ddiwrnod mwy llwyddiannus na’r arfer, er fel arfer aberthwyd mwy o abwyd i’r môr nac ildiodd o drysorau. Ni fodlonaf draha’r dyn drwy sôn am y dydd yn rhagor. Yr unig draha a fodlonir yma yw fy un i.

Newydd o lawenydd mawr

Dw i’n llawen iawn fy nghywair heddiw, a dydi hyd yn oed cwmni Dyfed Athro, y peth gwaethaf a ddigwyddodd i addysg Gymraeg ers brad y Llyfrau Gleision, ddim am fy rhwystro. Nid wyf bellach o dan hyfforddiant. Wyf gyfieithydd.

Derbyniaf eich cymeradwyaeth yn y modd trahaus arferol.

Er, hoffwn dal ddod o hyd i’m talent. Ymhle y’i canfyddaf? A byddai dawn o werth, hefyd. Mi fedraf blygu fy mawd yn ôl yn bell, ac mae fy nawn o wylltio a sarhau yn un hyfryd (efallai bod hynny’n amlwg fan hyn, ond yn y cnawd wyf ganwaith gwaeth – un o wir ryfeddodau’r byd modern yw sut y bod i mi gyfeillion, er mi fentraf mai fy swyn cyffredinol sydd wrth wraidd hyn).

Mae’n rhaid meithrin dawn, mi gredaf, i raddau. Felly, pa ddawn a hoffwn? Fe’i dywedwyd gennyf eisoes; ysgrifennu nofel (h.y. mwy na cholofn ofnadwy yn dIMLOL).

Mi rannaf gyfrinach: dw i wrthi yn ysgrifennu cyfres o straeon byrion. Ond eto, gor-ddweud ydyw hyn, mewn difrif, a minnau wedi sgwennu tua chwarter un wythnos diwethaf cyn terfynu. Ond mi ddyfalbarhaf – llechfaen sydd yn fy ngwaed, sy’n caledu’r ysbryd, er ei bod yn achosi lot o fflem.

Motobeiciwrs. Ffyc off.

Gobeithiaf nad wyf innau, hyd yn oed yn fy ngwendidau achlysurol, yn rhoi’r argraff i chi fy mod i’n berson sympathetig. Wir yr. Roedd ‘na fotobeiciwr tu ôl i mi heddiw wrth i mi yrru i’r gwaith, a daniodd fflam fy nghasineb tuag atynt. Mi glywais y diwrnod o’r blaen pan gânt ddamwain y tebygolrwydd yw y daw eu pen i ffwrdd, o ganlyniad i bwysau’r helmed. Gwd.

Maen nhw’n sbydu. Maen nhw’n goddiweddyd ymhob man. Y bod yn onest motobeiciwrs ydi’r gyrwyr mwyaf cythryblus, peryglaf ar y ffyrdd. Dw i’n eu casáu. I ffwrdd â’u pennau oll!

Ac na, nid ymgais ar jôc wael mo’r uchod, chwaith.

Gofynnwyd i mi rhywbryd yn ddiweddar, a minnau’n clodfori’r Gogledd; ei mynyddoedd, ei cherrig, ei ffermydd, os ydwyf mor hoff ohoni pam drigaf yn y De? Minnau ymatebais yn onest, mai isio gwybod oeddwn i sut y buasai’r Iesu yn teimlo pe troediai strydoedd Soddom neu Gomorrah. A gwn mi wn yn awr. A dweud y gwir, hoffais y teimlad goruchel cymaint fel na fynnaf ymwared â hi eto. Myfi yw’r diemwnt ymysg y glo.

(dim byd i wneud efo swydd a thŷ, cofiwch, dim byd o gwbl)

Salwch - trechwyd!

Yr hen bysgod cregyn ‘na; trychfilod bychain yn mynd â’m cadw innau’n effro drwy’r nos.

Wel do, mi wnaethant. Dw i newydd weithio’r peth allan, dach chi’n gweld.

Ro’n i’n sâl iawn ddoe ac echdoe. A bod yn onest efo chi mi fues yn fy ngwely rhwng hanner awr wedi chwech neithiwr hyd at hanner awr wedi saith bora ‘ma. Roedd fy anadl yn fyr, roeddwn i’n mynd rhwng chwysu a chrynu, roedd fy nghefn a’m gwddw yn brifo ac roeddwn i isio torri gwynt a chwydu ond doeddwn i methu. Dw i’n well erbyn hyn, felly mi gaiff y byd Cristnogol anadl drachefn.

Pe gyrraf i’r gwaith, a dw i’n neud hynny’n fwy nac ydw i isio ar y funud, mi fyddaf yn heibio cardotyn yn Cathays. Mae ei ben yn ysgwyd ac mae’n gosod ei Big Issues ar hyd Ramones yn ceisio eu gwerthu a’r hwn fore mi wisgai clustiau Playboy am ei ben. Mi fydd, oni chroesaf y stryd i’w osgoi, yn dweud good morning i mi (mae cardotwyr yn eithaf cwrtais i mi - gweler esiamplau Lowri Dwd a Dyfed), ac weithiau mi fydd yn dweud good evening, ac ar bryd felly dydach chi ddim yn hollol siŵr os mai chi neu'r nhw sy’n colli eu cof .

Fe'm synnwyd, ond hapus wyf, fe'm pleidleiswyd o ymysg fy ffrindiau fel y trydydd corff gorau a'r un mwyaf outgoing. Mi gymraf y rheini a mynd ar f'union, er synnwn i ddim mai camgymeriad ydyw ac mai fi yw'r trydydd mwyaf outgoing ond gyda'r corff gorau.

Dw i hefyd o’r farn bellach fod fy Nghymraeg ysgrifenedig yn gain iawn.

Gwneud i chi feddwl 'iych'

Wel mai’n ddydd Sadwrn, bois, diwrnod gorau’r wythnos, a dyma fi’n Stryd Machan (Machen Street - gwaeth i mi ddod â’m brand unigryw o dafodiaith ogleddol yma) yn edrych ar Saturday Kitchen, sy’n rili crap, a chwerthin fy mhen i ffwrdd bod Haydn wedi ymuno â Facebook tua blwyddyn ar ôl pawb arall ac mae’n mynd rownd y lle yn ychwanegu ffrindiau. Serch hyn mi fydd ganddo fwy na mi ymhen dim.

Caiff rhywun deimlad cynnes pan gânt gymeradwyaeth am eu tŷ, dw i’n sylweddoli yn sydyn iawn. Daethai’r Llew a Ceren rownd neithiwr am dro, â neb o’r criw yng Nghaerdydd ond amdanom ni, a llawen fûm yn yfed ac ati.

Dim yn ddiddorol iawn, nadi?

Nadi. Mi eich gadawaf gyda’r meddylfryd ohonof yn cael pŵ a chanu ‘Yma o Hyd’, achos dyna dw i newydd wneud.

GWENAF YN LLAWEN

Haha! Dw i MOR hapus! Dw i’n gwylio Wedi 7 a John ac Alun yn canu ‘Giatiau Graceland’ – dw i BYTH ‘di chwerthin mwy yn fy mywyd!

John ac Alun WE LUV U!!

Y Diwrnod Crap

Aha! Gwelaf eich bod yma drachefn i ymdrybaeddu yn haul fy ngodiwogrwydd!

Wel, dw i ‘di cael diwrnod crap.

Mae’r golau injan ymlaen yn y car, ac mae’n hercian megis ungoesyn o amgylch strydoedd Caerdydd, a minnau ei angen er fy mwyd a’m diod. A mynd i’r gwaith pan mae’n bwrw. Myfi a ddeffrois am saith er mwyn mynd ag ef i’r garej, a hwythau a droes eu cefnau gan ddywedyd, ‘Nid oes na le fin bore, fan hyn. Deuwch chwithau yn eich hôl y Llun, ac edrychwn ar eich cerbyd, a’i drwsio, a bydd tâl dialysis go ddrud, hefyd.’

Felly dyma fi adref yn mynd i wneud aren i fy nhe, yn ddig iawn, iawn ar ôl diwrnod siomedig ar ddaear Duw.

Y Brenin

Roedd Pesda yn gelain neithiwr. Doedd ‘na fawr o neb allan, ac mi ges i syndod yn hyn o beth; er yn ôl y sôn, roedd priodas, felly dyna hanner y pentref allan ohoni, mae’n debyg. Nid ar yr Eisteddfod mo’r bai, ychwaith, canys nad Eisteddfodwyr fel y cyfryw mo pobl Pesda (mae ambell un, ac mae gennym brifeirdd, ond nid yw diwylliant at ein dant).

Serch hynny mi wnes fy nhric arferol o ddyfod adra’n lled-feddw ac yfed potel o win. Byddaf yn gwneud hyn yn aml pan fyddwyf yn Rachub. Mae’n lladd fy mhen diwrnod wedyn, a rhwng Jaws 3 a The Talented Mr Ripley mi feddwais yn dra sydyn a heb ddallt plot yr un o’r ddwy ffilm. Hynny yw, mond mwncwn na fyddai’n dallt plot Jaws, pa un bynnag yn y gyfres ydyw, ond yn fy meddwod distaw ni wnes.

Ac felly bydd Caerdydd a’r gwaith yn galw yfory, dyna gylch bywyd. Namyn un peth, mi gefais flas yr hwn fore ar gaws picl a phenderfynais ag arwyddocâd y byddwyf yn hoff ohono mewn tostwys (sef gair yr ydwyf newydd ei fathu am ‘toastie’), a thostwys gyda chig moch o ran hynny.

Hoffwn fod yn Frenin yn yr hwn ystyr; bloeddiwn bob nos “Deuwch â chig a bara da i ni; deuwch ddawnswyr a chynganeddwyr a chywyddwyr; deuir gwin da i’r hwn lys a llanwch ei muriau â hwyl y wledd. A deuir tostwys im hefyd, gan gig moch a chaws picl”.

Ond ni ddaw’r amser y hynny fyth. Ond yn y nos, a’r gwyll yn cau amdanaf megis Yorkshire Pudding Wrap y Claude, byddaf yn meddwl weithiau am fod yn frenin, a theyrnasu hyd ddiwedd byd.