Blin, Ypset, Pwdlyd

Bydd ambell ddigwyddiad yn gwneud i chi feddwl mae bywyd yn fitsh. Ddigwyddodd hynny i mi ddydd Sadwrn, fel mae’n digwydd, wrth i’r rhewgell dorri. Hyd y gwela i roedd y cont peth wedi torri ers cryn dipyn a minnau heb sylwi, ond alla i ddim gwneud popeth a chadw llygad ar popeth yn tŷ ‘cw.

Wrth gwrs bydd rhywun yn colli bwyd yn sgîl torri’r rhewgell ac o ganlyniad erbyn dydd Mawrth roedd fy nhŷ yn drewi fel rhech lobsgows. Fydd rhywun ddim isio gosod biniau tu allan yn rhy fuan yn Grangetown oherwydd mae’r gwylanod a’r llygod mawr yn cynghreirio i wneud hynny o lanast a allant cyn i’r sbwriel gael ei gasglu.

Argyhoeddais fy hun ar fyr o dro y gallai pethau fod yn waeth. Ar y cyfan, dwi’n un o’r bobl hyn sy’n mynd yn ofnadwy o flin ac ypset a phwdlyd pan fydd pethau felly’n digwydd (sy’n cynnwys pethau fel tollti uwd ar lawr a gweld nad ydi rhywbeth wedi golchi’n iawn yn y peiriant golchi) cyn adfer ymhen ychydig.

Darllenais ryw ychydig fisoedd yn ôl, ar gyfartaledd, y mae’n cymryd pum peth da i ddigwydd i ni i ‘wneud fyny’ am un peth drwg. Yn bur anffodus dwi wedi cymryd hynny i ‘mhen a bellach yn dragwyddol mewn tymer od, yn disgwyl i’r peth da nesaf ddyfod tra’n rhwbio amryw gachwriaethau bywyd o’m hwyneb serchus.

Arweinydd Plaid Cymru heb ddannedd

Dwi ddim yn gwybod sut i egluro’r freuddwyd a ddaeth ataf neithiwr i chi, a cheisio ei chyfleu mewn ffordd gall. Y gair mwyaf priodol i’w disgrifio ydi ‘sad’.

Roedd fy nghar wedi torri i lawr ar Stryd Machen. Yn bur ryfedd yr unig beth oedd yn bod arno, yn y pen draw, oedd fy mod yn defnyddio’r goriadau yn anghywir, ond fel y gallwch ddychmygu ro’n i’n hynod ypset. Ac roedd pwysau mawr arnaf, gyda minnau’n gwneud yr araith fawr yng nghynhadledd flynyddol Plaid Cymru. Dwi ddim yn siŵr sut y cipiais yr arweinyddiaeth, ond o leiaf fod hynny’n gadarnhad o faint o folocs ydi breuddwydion.

Lowri Llewelyn a ddywedodd fy mod i’n “siwtio arwain côr o gŵn i gyfarth mewn tiwn”, sy ddim cweit yr un peth ag arwain Plaid Cymru, er y gellir dadlau bod tebygolrwydd.

Ta waeth, wedi cyrraedd y gynhadledd disgynnodd fy nant allan. Mae hon yn thema gyffredin yn fy mreuddwydion i, a fwy na thebyg oherwydd nad oes gen i’r dannedd deliaf (nid fy mod yn berchen ar ddannedd erchyll, cofiwch, ond nid Hollywood Smile sy rhwng fy ngên a’m trwyn o bellffordd). Gyda’m car yn sâl, a minnau mewn cyflwr ofnadwy erbyn hyn gan nad oeddwn wedi paratoi unrhyw fath o araith, roedd y sefyllfa’n gwaethygu. Cefais ddiffiniad o’r we o ddannedd yn disgyn allan mewn breuddwydion, sef:

Another rationalization for these falling teeth dream may be rooted in your fear of being embarrassed or making a fool of yourself in some specific situation. These dreams are an over-exaggeration of your worries and anxiety

A gwn ar y pryd i mi deimlo felly. Yn ffodus, Ieuan Wyn Jones a ddaeth i’r llwyfan ataf a rhoi araith yr oedd wedi’i hysgrifennu ymlaen llaw i mi, a dwi’n meddwl y bu i mi ei darllen i’r gynhadledd a mawr glod a gefais. Hyd yn oed bora ‘ma dwi’n teimlo fy mod mewn dyled i Ieuan Wyn Jones am achub fy nghroen. Uffar o beth tasa IWJ yn sôn am freuddwyd y gafodd am ‘roi araith i wancar heb ddannedd’ neithiwr hefyd, ond dowt gen i neith o.

Wn i ddim beth oedd neges y freuddwyd, heblaw bod fy nghar am dorri lawr, sydd yn debyg iawn, gan fod y paneli bron â malu erbyn hyn, sy’n torri fy nghalon. Dwi ddim hyd yn oed am foddran damcaniaethu’r gweddill.

'Dan ni gyd am farw o glefyd moch

Swine fever. Mochyn o haint medda’ nhw, ac mae pawb yn y byd am farw ohono. Gor-ddweud, mi wn, y gwir ydi does ‘na fawr o neb yn poeni ar hyn o bryd, er bod Jaci Soch yn llawn haeddu pryderu. Dydw i, wrth gwrs, ddim yn poeni. Wedi’r cyfan, mae ‘na ugain miliwn o bobl yn byw yn Ninas Mecsico, a 150 ohonynt sydd wedi cael y clefyd hyd yn hyn. Fawr o bandemig, nadi?

Gwell i mi beidio â siarad yn rhy fuan, cofiwch. Fi fydd y cynta i fynd, mae’n system imiwnedd innau’n wannach na’r Cynulliad.

Dwi’n cofio’r holl helynt efo ffliw’r adar ychydig flynyddoedd yn ôl hefyd, gyda Lowri Dwd druan yn poeni o waelod calon bod rhywun yn dechrau tyfu plu o ganlyniad i’r haint honno (sydd, rhag ofn nad ydych chi up to scratch efo’r petha’ ‘ma, ddim yn wir. O gwbl). Tua’r cyfnod hwnnw fe wnes ypsetio Dyfed hefyd gan iddo gredu fy stori gelwyddog bod Syr Trefor Macdonald wedi marw mewn damwain car efo John Suche. Ta waeth, be wnewch o gyfeillion sy’n bwyta fajitas sosij neu sydd efo trwyn sy’n edrych fel fajita sosij?

Be uffar mae ‘talwm’ yn ei feddwl? Hynny ydi, as in ‘ers talwm’? Mae’n swnio fel enw ar fardd canoloesol thic. Mae ‘na lot o eiriau fel’na nad ydw i’n eu dallt.

Pengwin yn pwdu

Mae’r rhain wastad yn gwneud i mi wenu (neu wgu llai), a dwi wedi postio rhai o’r blaen, sef beth y mae pobl yn ei ysgrifennu ar beiriannau chwilio wrth ddod ar draws fy mlog, dyma ddetholiad bach diweddar:

Ysgol Gynradd Brynaman
O fel mae’n dda gen i ‘nghartref
Pengwin yn pwdu
Banana Watch
Sgeri Men
Tisho ffwc?
“lleuwen steffan” “meic stevens”
O fy Iesu Bendigedig
Cymry hoyw ar lein

Tair cynhadledd

Fydda i’n licio’r tymor cynadleddau gwleidyddol. Trist, mi wn, ond gwir. Fydda i’n licio clywed be sy gan y gwleidyddion i’w ddweud, er fy mod i’n ddigon sinicaidd o wleidyddiaeth erbyn hyn fel y gwyddoch.

Roedd un y Blaid ychydig wythnosau’n ôl, ac mae’n rhaid i mi ddweud roedd o’n uffernol o drawiadol os gwnaethoch ei gweld ar y teledu. Slic, proffesiynol – gweddol ddi-sylwedd ar y cyfan, er hyd y gwn i dydi trafod polisïau bellach ddim yn ffordd dda o ennill pleidleisiau – newid byd o’r Blaid cyn datganoli. Yn fwy na hynny fe ddaeth yn amlwg dros y teledu yr hyder sy’n treiddio drwy’r Blaid ar hyn o bryd, ac er gwaetha’r siomedigau yn ystod llywodraeth, ymdeimlad ei bod ar y trywydd cywir. Wn i ddim a ydw innau’n cytuno’n llwyr â hynny, wrth gwrs, ond er mwyn bod yn beiriant gwleidyddol effeithlon mae’n rhaid i blaid fod yn gyfforddus â’i hun ac yn hyderus yn ei pholisïau.

Pwy fyddai wedi darogan, mewn difrif, ddeng mlynedd yn ôl, mai Plaid Cymru o gryn ffordd fyddai’r cyfathrebwr gorau, y cyflwynydd mwyaf effeithlon? Mai’n dro byd ers hynny erbyn hyn, ond gellir gweld yn amlwg mai dyma blaid sydd heb eto gyrraedd ei hanterth.

Daeth yn amlwg iawn dros y penwythnos bod anterth Llafur wedi diflannu i niwl amser erbyn hyn. Ar y teledu edrychai’n gynhadledd wael. Dwi’n meddwl y dywedodd Vaughan Roderick ei bod yn amlwg mai dyma blaid sydd mewn trafferthion ariannol (o ystyried y set amaturaidd) ac sy’n heneiddio. Prin a welid wyneb di-rych yn y gynulleidfa. Mae’r blaid Lafur ar drai yng Nghymru – o ran cyllid, ei gallu i gyfathrebu, ei haelodaeth, ei chanlyniadau etholiadol – ac o’i safbwynt hi, mae’n ffaith sy’n boenus o amlwg.

Roedd yr areithiau a welais yn rhai ystrydebol ofnadwy, heb ganolbwyntio ar y sefyllfa sydd ohoni. Pwysleisio gwerthoedd traddodiadol, digon teg, ond am gynhadledd gyfan? Roedd araith Rhodri yn ofnadwy o fflat; gellid teimlo anniddigrwydd rhai aelodau Llafur pan ddywedodd fod Llafur o blaid datganoli, cyn mynd ati i enwi Torïaid gwrth-ddatganoli, wrth gwrs heb roi hysbys i’r diddiwedd niferoedd yn ei blaid ei hun sy’n ei gasáu.

Y peth tristaf, mae’n siŵr, o gynhadledd y blaid Lafur ydi mai felly y disgwyliodd pawb iddi fod. Ni siomodd neb yn hynny o beth – roedd yn flinedig, yn ddi-egni, yn ddiwedd taith.

Rŵan, wnes i ddim cymryd fawr o sylw o gynhadledd y Democratiaid Rhyddfrydol, ond gafodd hi fawr o sylw p’un bynnag. Roedd y set yn erchyll a phob araith a welais yn ddi-fflach. O safbwynt niwtral mi ellir gweld yn hawdd tra bod y Dems Rhydd yn rhyw fath o rym yn Lloegr maen nhw’n gwbl amherthnasol yng Nghymru. Yn gwbl, di-amheuaeth o amherthnasol. Y broblem ydi bod y blaid honno’n fwy Seisnigaidd na hyd yn oed y Ceidwadwyr yng Nghymru yn fy marn i, er mae’n siŵr na fyddan nhw’n cytuno â hynny.

Yn olaf, ar nodyn wahanol, ond ydi hi’n gwylltio rhywun arall bod straeon fel hyn yn ymddangos ar frig ffrwd newyddion hafan BBC Cymru ond ddim hyd yn oed yn cael lle yn unman ar BBC Wales? Bydd rhai’n dadlau nad ydi stori o’r fath o ddiddordeb i’r di-Gymraeg ond o ystyried y stori ei hun, yn yr achos hwn o leiaf, mae’n anodd gen i goelio hynny.

A wnewch ateb y cwestiynau canlynol?

Peidiwch â phoeni, ‘does gen i ddim byd o sylweddol i’w ddweud heddiw a hithau’n ddydd Gwener. Er y rhyddid agos dwi ddim wedi mwynhau fy hun yr wythnos hon. Gellir yn aml gweld pa fath o dymer sydd arnaf drwy faint o flogiau y byddaf yn eu cynhyrchu. Os wyf fywiog a hapus, mi wna i un bob dydd. Os wyf ddifynadd a chrintachlyd, mi wnaf un gan fy mod yn teimlo ryw ffug ddyletswydd i wneud hynny.

Gellir felly dadansoddi fy mod wedi bod yn fasdad blin yr wythnos hon. Wrth gwrs, mi dreuliais y rhan fwyaf o’r blynyddoedd a fu yn flin, yn benodol yn ‘rysgol. Cofiaf un tro mewn ffug arholiad amhwysig nodwyd arno “A wnewch ateb y cwestiynau canlynol...” ac mi a ysgrifennais ‘na’ wrtho a symud ymlaen i’r dudalen nesaf.

Doedden ni ddim yn hapus iawn gwneud rhai yn Saesneg chwaith, yn dewis ysgrifennu ‘Ffwc Inglish’ ar y dudalen flaen a gwneud dim am weddill y wers. Mi ges rywfaint o ddileit gan un o’r athrawon fodd bynnag wrth iddo gyhoeddi, yn dra ddig, bod y cwricwlwm yn nodi bod yn rhaid i ni gael o leiaf un wers yn Saesneg y flwyddyn honno. “Gwrandewch yn astud,” meddai, “wan, tŵ, thri, ffôr, ffaif ... iawn, dyna lol ‘na drosodd”. Da ‘di Cofis.

Mi es i dŷ’r genod neithiwr am dro ac mi fytodd Lowri Llewelyn lond paced o grŵtons. Dyna pam ei bod hi’n gwrthod dod am rôl borc efo fi heddiw. Medda hi.

Dadansoddiad o effeithiau'r Gyllideb

As if bo gen i blydi clem!

Nefoedd yr adar, sôn am ddilyn y ddolen waetha' bosib...

The Fast Show ... a lol arall

Ydach chi’n cofio The Fast Show? Ro’n i wrth fy modd efo fo, a heb gyrraedd dau ddigid pan darodd y gyfres gyntaf y sgrîn tua ’94. Mi brynais y cyfresi ar DVD ychydig fisoedd nôl ond wnes i mo’u gwylio’n iawn tan i Rhys ddod i fyw ataf am fis (dros fis yn ôl erbyn hyn).

Dwi’n cofio ei gwylio yn nhŷ Nain – y math o raglen, er nad oedd o’n ‘ddrwg’, roeddech chi pan yn blentyn yn meddwl eich bod chi ychydig yn ddrwg yn ei gwylio. Doeddwn i heb chwerthin cymaint ers sbel cyn ailwylio’r cyfresi, mae nhw’n ffantastig (do, mi wnes orchfygu’r awydd i ddweud Brilliant! fanno). Dim ots gen i be ddywedith neb, dydi comedi’r 00au (sy bron â mynd, waaa!) methu cymharu â’r 90au o gwbl.

Y peth gorau am y Fast Show i mi ydi na fedra i ddewis fy hoff gymeriad. Yn y rhan fwyaf o sioeau tebyg mae o’n ddigon hawdd gwneud hynny, hyd yn oed Little Britain (er bod hwnnw’n shait ar ôl y gyfres gyntaf i fod yn onast), ond fedrwch chi ddim gwneud efo’r Fast Show, er (efallai yn apelio at fy ochr blentynnaidd – pan fûm blentyn a hyd at heddiw) roedd Chanel 9 wastad yn un o’n i’n licio’n fawr iawn iawn. P’un a oedd y sgets orau ai peidio, mae’n rhaid i chi fod yn athrylith gomedïol i gael pobl i biso chwerthin dim ond o ddweud Sminki Pinki hethethetheth pethethetheth pssssssssshit, yn does!

Ond ta waeth, o atgofion plentyndod, cofiaf nad plentyn mohonof mwyaf (er fy mod i’n fyr a thic a bod yn dal yn well gen i wylio cartŵns na Top Gear).

Clywais y diwrnod o’r blaen ddarn o gyngor a wnaeth i mi deimlo’n fodlon fy myd, rhaid i mi ddweud, sef “ti’n mynd yn hen pan fyddi’n cofio dy benblwyddi”. Do, mi gyrhaeddais y pedair ar hugain ddydd Sul, ond gan nad wyf yn cofio nos Sadwrn (yn llythrennol rŵan, bu i mi gael cic owt o’r Model Inn medda’ nhw, ond dwi ddim yn cofio bod yno – efallai mai celwydd ydi’r peth) mae’n rhaid bod hynny’n golygu y galla i estyn fy ieuenctid yn artiffisial am flwyddyn yn rhagor.

Mi ddywedon nhw ar newyddion bora ‘ma bod ‘na filiwn o eiriau yn Saesneg erbyn hyn. Miliwn yn ormod, uda i.

Hefyd, at ddibenion hunan-hysbysebu gwyliwch Byw yn yr Ardd ar S4C am 8.25yh nos Iau. Wel, os hoffech weld fy nghardd....