Cysill gachu

Ffiaidd.

Twitter

Cefais syndod, cofiwch chi, wrth galw draw i’r blog hwn heddiw. Ar gyfartaledd tua 23 o bobl sy’n ymweld â’r blog hwn y diwrnod, sydd wrth gwrs yn nifer eithaf pitw, a ‘does fawr amheuaeth mai’r un 23 o bobl sy’n gwneud bob dydd, ond am ryw reswm ddoe roedd dros deirgwaith hynny wedi bod yma.

O edrych ar hyn mae’n debyg bod llwyth o bobl wedi canfod eu ffordd yma drwy Twitter. Wn i ddim o le ar Twitter, chwaith – rhaid i mi gyfaddef nad ydw i’n ffan o’r peth. Gan ddweud hynny prin fy mod yn ymweld, ond dydi’r holl syniad ddim yn apelio ata i yn y lleiaf.

‘Doeddwn i ddim yn gwybod yn iawn beth oedd Twitter tan i mi gael sgwrs ryfedd yn y Cornwall ryw bryd yn ystod cyfnod y Chwe Gwlad eleni – yr oll ydi’r peth ydi brawddeg yn dweud rhywbeth. Fedra i ddim gael fy mhen rownd pam y byddai rhywun isio’u darllen.


Efallai mai fi sy’n hen ffasiwn gan lynu at flog, ond na, dydw i ddim yn licio Twitter.

Welcome to North Wales, butt

Gan nad oedd fawr ddim ar y teledu neithiwr mi wyliais y ddrama ar BBC2, ‘Framed’. Roedd yn seiliedig ar lyfr nad ydw i, er tegwch, wedi’i ddarllen o’r blaen, ond roedd fwy neu lai’n ymwneud â phan guddiwyd rhai o luniau mawrion y Galeri Genedlaethol yn Llundain mewn mwynfeydd llechi yng Ngogledd Cymru yn ystod yr Ail Ryfel Byd a bod yn rhaid, oherwydd llifogydd, wneud hynny eto yn ein dyddiau ni. Y peth cyntaf feddyliais oedd y byddai wirioneddol yn braf gweld Gogledd Cymru ar deledu Prydeinig am unwaith.

Fedra i ddim credu’r portread a wnaed o Ogledd Cymru – mae gwallus yn bod yn anfarwol o neis.

Tai’m i sôn am y plot, roedd hwnnw’n ddigon hawdd i’w ddarogan a digon diflas yn y bôn, ond roedd y pentref ei hun yn gwbl anghynrychioliadwy o bentref yng Ngogledd Cymru. Ddim hyd yn oed y ardal Manod mwyach (dwi ddim yn 100% a oes union bentref o'r enw Manod, ond yn gwybod lle mae'r ardal), mi dybiaf, y mae un ysgol leol fechan sy’n cynnwys holl blant y pentref sydd rhwng tua 5 a 18 oed. Tasech chi’n ceisio dwyn o’r siop leol, prin y byddwch chi’n ymddiheuro am y peth drwy roi tair iâr i’r perchnogion. Ac ni fyddai cymuned lawn yn dod at ei gilydd i ail-agor parc a gaewyd gan y cyngor ar hap.

Efallai bod rheini yn y llyfr gwreiddiol, wn i ddim, ond roedd y llyfr hwnnw, hyd y gwn i, o gyfnod yr Ail Ryfel Byd. Yr awgrym cryf a roddwyd gan ‘Framed’ yw bod Gogledd Cymru yn union yr un fath â hynny o hyd. Ta waeth, efallai nad oedd hynny o reidrwydd yn sarhaus, dim ond yn ddwl.

Fyddech chi’n disgwyl i’r Gymraeg cael fwy o sylw – mewn ffordd mi amlygodd y ddrama broblem fawr, sef ceisio gwneud drama Saesneg ei hiaith mewn ardal Gymraeg, ‘doedd o jyst ddim yn gweithio i mi fel rhywun sy’n gwybod bod y ffasiwn beth â chymunedau Cymraeg yn bodoli. Cafwyd rhywfaint o’r iaith, ambell air nawr ac yn y man ar hap – roedd clywed ‘dere’ yn od.

Wrth i’r Sais fynd i’r siop i archebu ei bapur newydd roedd y ddynas eithriadol o sych yn siarad amdano, yn Gymraeg, o’i flaen wrth ei gŵr, cyn i bobl eraill siarad amdano wrth ei basio. Yr hyn a gyfleodd, boed ar bwrpas ai peidio, oedd ein bod ni ond yn dueddol o siarad Cymraeg pan fo Sais o gwmpas – sôn am stereoteip a hanner. Mi wadodd fodolaeth y Gymraeg fel iaith gymunedol. Deallaf fod yn anodd cyfleu hynny mewn drama Saesneg, ond iesgob, ni roddodd argraff dda o’r iaith pan y’i clywid.

Ond mae un peth wnaeth fy ngwylltio i eithafon y byd – roedd pawb, drwy ryw ryfedd wyrth, yn siarad ag acen cymoedd de Cymru, y stereoteip mwyaf sydd, sef bod gan bawb yng Nghymru acen Taffi, a hynny er ein hysbysu ar ddechrau’r rhaglen y câi’r lluniau enwog hyn eu cadw yn y gogledd. Un acen y gogledd a glywid drwy’r rhaglen gyfan, sydd nid yn unig yn dangos diffyg ymchwil nag ychwaith diogrwydd yn unig, ond dirmyg. Mae’n gallu bod yn ddigon anodd mynd i Loegr, os oes yn rhaid i chi wneud y fath beth, gydag acen ogleddol a’u hargyhoeddi eich bod yn Gymro achos dydach chi ddim yn dweud ‘there’s nice’, ‘I loves it’ ac ati.

Fel mae’n digwydd dwi’n licio acen de Cymru, ond ‘sgen i mohoni, a dydi o yn sicr ddim yn cael ei siarad yng Ngogledd-orllewin Cymru. Roedd yn gyfystyr â holl gast Last of the Summer Wine yn siarad gydag acen Cocni; hynny yw, yn wrthun.

Roedd hwn yn gyfle da i gyfleu gogledd Cymru, y da a’r drwg, i Brydain gyfan – rhywbeth sy jyst ddim yn cael ei wneud fel rheol. Roedd yn aflwyddiant, ac ro’n i’n ffendio’r ffaith bod y cynhyrchwyr yn meddwl y basan nhw’n gallu ‘plannu’ cymuned cymoedd y de yn y gogledd ac y byddai hynny’n ei chyfleu’n berffaith yn hollol sarhaus. Da iawn BBC – prin iawn y gellir cynhyrchu rhaglen sydd mor anghywir ar sawl lefel fel ei bod yn gwneud i blot mor wan edrych yn athrylithgar.

Wythnos Pedwar Diwrnod

Dwi heb â chwyno i chi, yng ngwir ystyr y gair hwnnw yng nghyd-destun y blog hwn, ers talwm, ac mi fedraf sicrhau y bydd y gŵyn hon yn un a fydd yn peri i rai ohonoch wylltio oherwydd maint ei dibwysedd.

Dwi ddim yn licio wythnosau gwaith pedwar diwrnod.

Wir-yr rŵan, mae rhywbeth am wythnosau gŵyl y banc sy’n peri penbleth enfawr yn fy mhen i’r fath raddau erbyn y Gwener fydda i’n diawlio y cawsom ddiwrnod o’r gwaith yn y lle cyntaf. Ond gadewch i mi esbonio, dyna’r lleiaf yr wy’n ei haeddu. A dywedyd y gwir y mwyaf dwi’n ei haeddu ydi pizza ac mi a sglaffiwn un pe’i cawn, ac mae croeso i chi roi pizza i mi os hoffech, ond y lleiaf dwi’n ei haeddu ydi rhoi esboniad.

Ylwch, gwir y mater ydi bod diwrnod gwaith sy’n bedwar diwrnod o hyd, a hynny o ganlyniad uniongyrchol i golli dydd Llun, yn teimlo’n ddiawl o lot hirach nag wythnos arferol. Nid y fi, hyd eithaf fy nallt, ydi’r unig un a gred hyn hefyd. Am ryw reswm, mae colli dydd Llun yn gwneud gweddill yr wythnos yn slog.

Wedi pendroni, ac yn wir i raddau mor isel y gallaf ond jyst hawlio defnyddio’r gair hwnnw, deuthum i’r casgliad mathemategol. I mi mae hyn yn gryn ddatguddiad, achos dwi byth wedi ateb dim byd o’r blaen gyda mathemateg, yn bennaf achos ei fod yn ddibwys. Fydd ‘na ddim dadl am hynny fan hyn, mae mathemateg yn dda i ddim, ac, o ran pynciau ysgol, yn haeddu bod ar yr un pentwr â thebyg bynciau iwsles megis technoleg dylunio, astudiaethau cyfryngol ac, afraid dweud, Saesneg.

Ond dyma’r esboniad fathemategol, wele’r bold yn ganran o’r wythnos sydd wedi mynd heibio mewn wythnos pedwar diwrnod; ac mewn wythnos arferol, ffont arferol.

Llun: 20%/-
Mawrth: 40%/25%
Mercher: 60%/50%
Iau: 80%/75%
hanner ffordd drwy ddydd Gwener: 90%/87.5%

Wele, nid tan olaf eiliadau dydd Gwener y mae gweithio wythnos pedwar diwrnod yn gymharol yr un fath ag wythnos arferol o ran faint a gwblheid, felly yn bur anochel fe fydd yn teimlo’n hirach. Gwir ganlyniad hyn ydi fod mod naill ai’n athrylith neu’n unigolyn ofnadwy o drist.

Er mwyn i ni beidio â checru, ddywedwn ni athrylith.

Hwra i bêl-droed!

Alla i ddim cyfleu i chi yn ei lawnder pa mor falch ydw i fod y tymor pêl-droed wedi cychwyn. Nefoedd yr adar, bu’n haf hir ond yr heulwen a ddaeth gyda dechrau’r tymor yn sicr.

Mae pethau wedi dechrau’n well eleni hefyd gan fy mod am y tro cyntaf wedi curo’r aciwmiwletyr. Os nad ydych yn gyfarwydd â’r aciwmiwletyr, beth sy’n rhaid ei wneud ydi dewis ychydig o gemau a dweud pwy sydd am ennill neu gael gêm gyfartal, ac yn ôl yr ‘odds’ mae’r peth yn cronni po fwyaf o gemau a ddewiswch. Rŵan, fel arfer dwi’n un risgi ac yn dewis tua 8-10 tîm, ond dim ond 6 a ddewisais dydd Gwener diwethaf ac mi ddaeth y peth i mewn.

Yn anffodus dim ond £22 oedd hi yn y pen draw ond tai’m i gwyno ar ôl rhoi dim ond punt i lawr. Hwra i mi!

Peth arall fydda i’n licio am y tymor pêl-droed, heblaw am y gemau eu hunain a’r bencampwriaeth a ddaw’n anochel eto at Old Trafford, ydi’r Fantasy Premier League. Fydd rhai ohonoch ddim yn gwybod am hynny chwaith, ond yn gryno rydych yn dewis tîm o chwaraewyr ac yn cael pwyntiau yn dibynnu ar wahanol ffactorau. Eleni dwi heb â chael dechrau gwych, rhaid cyfaddef, ac yn hanner waelod y ddwy gynghrair dwi’n rhan ohonynt. Wrth gwrs, dwi’n pwdu’n arw am hynny yn barod.

Ynghylch y ddau beth a nodwyd uchod mae gen i set o reolau llym y cadwaf atynt, sef byth i roi bet ar Man Utd i golli neu hyd yn oed gael gêm gyfartal, ac yn ail peidio byth yn y Fantasy League â dewis chwaraewyr Lerpwl. O leiaf fod yr egwyddor honno eisoes wedi’i chyfiawnhau eleni!

Y Teimlad

Na, ‘doeddwn i byth am lwyddo rhoi llith i chwi ddoe, gyfeillion a gelynion, ro’n i’n gelain i’r byd drwy gydol y dydd. Mi gefais benwythnos trwm, a deimlodd yn sicr ar y Sul yn anarferol o drwm, felly dwi’n cael saib o’r meddwi os nad y peintiau hamddenol.

Bu’r teulu i lawr, a chawsom fwyd yn Le Brasserie yng nghanol dinas Caerdydd. Mae’n lle hynod posh, ond gyda U2 yn chwarae yn y stadiwm roedd gan y bwyty fwydlen wahanol ar gynnig nad oedd hanner cystal â’r arfer. Chwadan ges i. Fel rheol dwi’n caru chwadan, dyma fy hoff gig, ond chwadan posh oedd hon, a dydyn nhw ddim yn coginio chwadan posh yn iawn. ‘Motsh gen i pa beth ddywedyd neb, mae’n rhaid coginio chwadan yn iawn, ddim yn ganolig neu ar yr ochr amrwd, yn wahanol i stêc.

Gadewais y teulu a mynd allan gyda’r cyfeillion gyda’r nos. O, mi feddwais. Dydw i ddim yn cofio llawer o ddiwedd y noson, ond afraid dweud roedd dydd Sul yn ddedfryd greulon. Mam wnaeth bopeth yn waeth wrth fynnu ein bod yn mynd fel teulu i Gastell Coch ar gyrion Caerdydd. Yn bersonol, ‘doedd gen i ddim cymhelliant i fynd, a fawr ysgogiad i fynd nôl fel mae’n digwydd – nid ydi ystryffaglu o amgylch blydi castell bach dibwrpas yn rheswm i’m deffro o drwmgwsg meddw.

Felly’n bur flinedig ro’n i’n gwely ymhell cyn wyth ar nos Sul ac ni ddeffrois tan saith fora Llun, ac ni symudias nac am bisiad nac am ddiod na dim yn ystod y cyfnod hwnnw.

Wrth gwrs dwi’n teimlo’n well rŵan, er dwi’n cael un o’r teimladau erchyll ‘be ddiawl nes i nos Sadwrn’, sy’n pur amharu ar wythnos unrhyw un.

Am gyfaill cas ydi alcohol. Tebyg at ei debyg, de.

Y Pedwar Math o Genedlaetholdeb yng Nghymru

Dydw i ddim ond yn ysgrifennu hyn am fy mod wedi cael fy ngosod ar y rhestr ddirgel y soniais amdani yn y blogiad diwethaf, ond yn hytrach mae’n rhywbeth yr oeddwn am ysgrifennu amdano ond heb â chael cyfle i wneud. Dwi’n Rachub dirion ar hyn o bryd, a ddim yn mynd am Gaerdydd tan y p’nawn, felly ymlaen â fi.

Cododd Dyfrig bwynt a’m tarodd yn ei flogiad Gwlad a Bro wrth i rai ohonom ddadlau rhinweddau a diffygion plwyfoldeb a brogarwch. Yr hyn a godwyd oedd cenedlaetholdeb Cymreig namyn yr iaith Gymraeg, yn enwedig o safbwynt Cymro Cymraeg. Nid af ar yr union drywydd hwnnw.

Wrth i mi feddwl ac ystyried mae yn wir enghreifftiau o genedlaetholdeb, o sawl safbwynt, sy’n dangos ystod y daliadau o dan yr ymbarél genedlaetholgar, a pha mor eithriadol yw’r dasg o’u huno dan un faner. Nid sôn fan hyn am y chwith a’r dde ydw i, ond natur y mathau o genedlaetholdeb yng Nghymru.

Ymlaen llaw, rhaid dweud mai un peth sy’n uno cenedlaetholwyr o bob math yw’r egwyddor sylfaenol bod gan bob cenedl a gwerin yr hawl i reoli ei hun – boed hynny’n llwyr annibynnol neu’n ffurf ar ymreolaeth. O feddwl, a chofio hynny hefyd, mi fedraf nodi pedwar cenedlaetholdeb y Gymru fodern.

Cenedlaetholdeb Diwylliannol / Traddodiadol
Cymru fydd fel Cymru fu, yn glodus ymysg gwledydd

Fel y mwyafrif llethol o genedlaetholwyr Cymraeg eu hiaith, yr iaith ydi’r brif sbardun i’m cenedlaetholdeb i. Am wn i, mae hynny ynddo’i hun yn fy ngosod yn y categori cenedlaetholwr diwylliannol/traddodiadol yn y cyd-destun Cymreig. Yr ail brif nod yw annibyniaeth. A dyma pham.

Y brif rheswm dwi’n credu mewn annibyniaeth i Gymru ydi i ddiogelu’r Gymraeg a sicrhau dyfodol iddi; rhywbeth, mae arnaf ofn, nad sydd yn y Gymru sydd ohoni. O ystyried y safbwynt hwnnw, mae’n anodd gennyf weld beth fyddai fy nghymhelliant dros gredu mewn annibyniaeth pe na fyddwn yn Gymro Cymraeg. Dyna pam, er enghraifft, nad ydw i’n uniaethu â Phlaid Cymru yng Nghaerdydd a sawl rhan arall o’r wlad. Nid yr iaith sydd wrth wraidd y cenedlaetholdeb a arddelir.

Ac eto i’r cenedlaetholwr traddodiadol, parhad yr iaith drwy ba ddull bynnag ydi’r gwir nod – boed hynny o fewn fframwaith y Deyrnas Unedig neu Gymru Rydd. Dyma’r garfan sy’n galon i’r mudiad cenedlaethol – y rhai mwyaf penderfynol a diflino, ac eto’r garfan fwyaf ystyfnig a chul.

Y peth diddorol ydi, tan yn ddiweddar a monopoleiddio’r Gymraeg gan genedlaetholwyr (ysywaeth, dyma’r gwir), mae ‘na ddigon o enghreifftiau o eraill, boed hwythau’n Llafurwyr, yn Geidwadwyr neu’n Rhyddfrydwyr, y gellid eu galw’n genedlaetholwyr diwylliannol (os nad traddodiadol fel y cyfryw). Roedd adeg, cofiwch, nid cyn cof, yr oedd Llafur y Fro Gymraeg yr un mor ‘Gymreig/Cymraeg’ â Phleidwyr y Fro!

Faint o genedlaetholwyr Cymraeg eu hiaith sydd yno nad y Gymraeg mo’u prif ysgogiad? Ceir ambell un, ond maent yn lleiafrif. Mae cred y cenedlaetholwr traddodiadol wedi cario’r mudiad erioed, ond mae’r duedd i beidio ag edrych ‘y tu allan i’r bocs’ yn rhwystr fawr na ddylwn ei hanwybyddu.

Cenedlaetholdeb Ideolegol
Dros Gymru sosialaidd annibynnol

Mae cenedlaetholdeb yn naturiol weddnewid, a dyma’r wedd fwyaf newydd arno dwi’n credu. Os, yn draddodiadol, y gellid dweud mai’r iaith oedd prif gymhelliant y Cymry Cymraeg i droi at genedlaetholdeb, dydi hynny ddim yn gwbl wir rŵan. Cymer enghraifft Adam Price neu Bethan Jenkins. Dydw i ddim yn dweud nad ydi’r iaith yn gymhelliant ganddynt, ond yr agenda asgell chwith, y Gymru rydd sosialaidd ydi’r prif nod ganddynt hwy. Pa beth bynnag ydyw, mae’n wead arall ar genedlaetholdeb nad yw’n cyd-fynd â’m cenedlaetholdeb i. Bron y gellid galw’r cenedlaetholdeb hwn yn Genedlaetholdeb Ideolegol, hynny yw bod annibyniaeth yn fodd i arfer un ideoleg benodol.

O dop fy mhen, alla’ i ddim meddwl am unrhyw genedlaetholwyr rhyddfrydig na cheidwadol, neu y dyddiau hyn cenedlaetholwyr gwyrdd (sydd yn sicr yn wedd arall a welwn ymhen ychydig), sy’n dod i’r categori hwn. Mae hynny, mae’n siŵr, oherwydd bod gwleidyddiaeth Prydain yn asgell dde fel rheol, ac felly ni fyddai angen i genedlaetholwr ideolegol ar y dde fodoli yng Nghymru heddiw, i bob pwrpas.


Cenedlaetholdeb Economaidd
Diwedd y gân yw’r geiniog

Yn bersonol, dwi’n meddwl mai dyma’r math mwyaf diddorol o genedlaetholdeb yng Nghymru sy’n amlycach o lawer yn yr Alban nag ydyw fan hyn. Dyma’r rhai sy’n credu’n gryf y dylai Cymru gael ymreolaeth oherwydd y byddai Caerdydd yn sicrhau Cymru fwy llewyrchus nag y byddai Llundain. Byddwn i’n gosod y diweddar Phil Williams, D.J. Davies ac wrth gwrs Dafydd Wigley, yn yr adran hon.

Y broblem ydi mai dyma’r garfan leiaf ymhlith cenedlaetholwyr. Mae’r rhan fwyaf ohonom yn credu y gallai Cymru reoli economi Cymru yn well na Llundain a thrwy hynny sicrhau Cymru fwy llewyrchus, ac eto nid dyna flaenoriaeth ein cred. Er gwaethaf popeth, dydi cenedlaetholwyr heb â chyflwyno dadl economaidd gadarn dros Gymru annibynnol. Allwn ni ddim beio pobl am ofni colli eu swyddi a byw mewn gwlad sy’n economaidd wan, waeth pa mor ddi-sail ydi’r ofnau hynny, a dyma’r ddadl sy’n rhaid ei hennill i argyhoeddi’r mwyafrif bod annibyniaeth yn ymarferol bosibl.

Nododd David Melding yn ddiweddar fod y ddadl economaidd yn gwbl amherthnasol, hynny yw rydych chi’n credu mewn annibyniaeth neu beidio. Alla’ i ddim cytuno. Yn anad dim y ddadl hon fydd yn penderfynu p’un a yw Cymru i fod yn rhydd o Lundain ynteu’n gaeth iddi. Nid yw dweud “byddai Caerdydd yn rhoi economi Cymru’n gyntaf mewn gwlad annibynnol” yn ddigon. Mae angen ymchwil ac astudiaeth bellach yn y maes hwn.

Pan ddaw’r drafodaeth anochel ar annibynniaeth, gobeithiwn y bydd y cenedlaetholwyr economaidd wedi deall y drefn ac y bydd dadl gref wrthlaw ganddynt. Ni ddylai’r un cenedlaetholwr osgoi’r baich hwn, ond hwn fydd yn sicrhau llwyddiant.


Cenedlaetholdeb Dinesig/Sifig
Os ydym i fod yn rhydd, rhaid inni ymddwyn fel pe baem eisoes yn rhydd

Yn olaf, dyma’r cenedlaetholdeb nas cynrychiolir yn etholedig mewn difri. Mae llawer yn y gorffennol, fel Saunders, D.J. Davies ac o bosibl Arglwydd Êl ein hoes ni, wedi arddel elfennau o’r cenedlaetholdeb hwn sydd, i bob pwrpas, yn dderbyniol mewn gwledydd annibynnol, a hefyd yn gyffredin mewn gwledydd di-wladwriaeth sydd â llawer o sefydliadau a symbolau cenedlaethol, fel yr Alban, Gwlad y Basg a Chatalonia. Dyma genedlaetholdeb newydd y werin.

Mae’n newydd i ni yng Nghymru – pobl sy’n ymfalchïo bod gennym Gynulliad, system ysgolion ar wahân, yr Eisteddfod, yr iaith ac ati heb o reidrwydd weld annibyniaeth yn nod, yn bennaf oherwydd ofnau economaidd. Ond tan yn ddiweddar nid oedd gennym fawr o reswm arddel y cenedlaetholdeb hwn gan nad oedd modd i ni wneud hynny.

Dyma’r rhai y byddai’r ddadl economaidd yn eu hargyhoeddi o Gymru annibynnol, a dyma genedlaetholdeb y Gymru ddi-Gymraeg a welir mewn llefydd fel Caerdydd a’r Cymoedd, ac i raddau sy’n cymryd lle cenedlaetholdeb diwylliannol ymhlith pobl ifanc ein gwlad. Efallai ei fod yn fwy ‘feddal’ na chenedlaetholdeb traddodiadol, ond efallai bod yr apêl yn ehangach.

‘Does gen i ddim amheuaeth ymhen ugain mlynedd dyma fydd prif genedlaetholdeb Cymru, pan fydd y genedl hon, gobeithio, yn fwy hyderus a chyda mwy o sefydliadau unigryw iddi. Ohoni y deillir nid yn unig rhai o fawrion cenedlaetholdeb Cymru, ond yr unigolyn a fydd yn ein harwain at Gymru annibynnol, pa ffurf bynnag fydd arni.

Fel y soniais uchod, mae cyfuno cenedlaetholdeb dan un faner yn dasg anodd, ond o dan y faner hon y gall cenedlaetholdeb wir uno.

O ran yr iaith, bydd un o ddau drywydd, sef trywydd llwyddiannus Catalonia neu Wlad y Basg, neu enghraifft ddifrifol yr Iwerddon. Fel Cymry, rydym yn edrych tuag at enghreifftiau penrhyn Iberia a’r ynys werdd, a dyletswydd y cenedlaetholwyr traddodiadol fydd sicrhau mai ar drywydd Iberia yr awn. Ta waeth, gwelwn ddatblygiad y ffurf hon ar genedlaetholdeb ar fyr o dro mi dybiaf; mi all fod yn ysgubol lwyddiannus os fe’i gwneir yn iawn, ond gallai hefyd fod yn hynod boenus i’r cenedlaetholwyr diwylliannol – fydd yn ddiddorol, o leiaf.

Dawelaf i rŵan rhag mwydro gormod, ond dyna frasolwg o’m syniadau brysiog aar sefyllfa cenedlaetholdeb yng Nghymru heddiw.

Rhif 36 ar restr dwi heb glywed amdani o'r blaen...?!

Dyna gythraul o sioc dwi wedi’i gael bora ‘ma! Yn ôl pob tebyg fi ‘di rhif 36 o ran y blogiau gwleidyddol Cymreig gorau. Rŵan, dydi hynny fawr o ddim i fod yn falch ohono, achos ‘does ‘na ddim llawer o flogiau gwleidyddol Cymreig sy’n werth eu darllen yn fy marn i, ond y syndod mwyaf i mi ydi bod y blog hwn yn cael ei gyfrif fel blog gwleidyddol! Dwi bob amser wedi dweud nad blog gwleidyddol mo hwn, ond ei fod yn ymdrin â gwleidyddiaeth nawr ac yn y man. Ond tai’m i ddadlau, dwi byth wedi bod ar restr o’r blaen – wir wan. Rhaid bod hynny'n dda i rywbeth?

Hefyd mae’n cael ei nodi fel blog Plaid Cymru – sydd o ystyried y feirniadaeth gyson a dargedwyd at y Blaid yn ystod y dwy flynedd diwethaf yn rhyfeddach fyth!